มารีไซเคิลมือถือลดโลกร้อนกันเถอะ!

น้อยคนนักที่รู้ว่าขยะอิเล็กทรอนิกส์จากโทรศัพท์มือถือเครื่องเล็กๆ นั้นสร้างความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม ทั้งยังเป็นตัวการก่อให้เกิดโลกร้อนมากแค่ไหน

โดย...อินทรชัย พาณิชกุล

เดี๋ยวนี้ใครๆ ต่างก็มีโทรศัพท์มือถือด้วยกันทั้งนั้นตัวเลขล่าสุดของผู้ลงทะเบียนใช้โทรศัพท์มือถือทั่วโลก จากการสำรวจของสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ หรือไอทียู ซึ่งเป็นสำนักงานด้านการสื่อสารโทรคมนาคมของสหประชาชาติ พบว่ายอดทะลุถึง 4,600 ล้านคนเข้าไปแล้ว

ทุกวันนี้โทรศัพท์มือถือมิได้เป็นเพียงเครื่องมือสื่อสารพูดคุยแค่โทร.ออก-รับสายอย่างเดียวเท่านั้น แต่ด้วยฟังก์ชันอันล้ำสมัยสามารถทำให้เจ้าอุปกรณ์เล็กๆ เท่าฝ่ามือเครื่องนี้ทำอะไรต่อมิอะไรได้มากมายไม่รู้จบ ฟังเพลง ถ่ายภาพและบันทึกวิดีโอ เล่นเกม รวมไปถึงการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตความเร็วสูง

ทุกสิ่งทุกอย่างง่ายดายแค่เพียงนิ้วสัมผัส

“ง่ายดาย” จนไม่มีผู้ใดตระหนักเลยสักนิดว่าขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่เกิดจากโทรศัพท์มือถือจำนวนมหาศาลเหล่านั้น สร้างความเสียหายบอบช้ำต่อสิ่งแวดล้อมมากเกินกว่าจะคาดคิดได้

เมื่อเร็วๆ นี้มีการเปิดตัวโครงการ “จุฬารักษ์โลก” เพื่อกระตุ้นจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของผู้ใช้โทรศัพท์มือถือทุกคนนำโทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์เสริมทุกชนิดที่ไม่ใช้แล้วนำกลับมารีไซเคิลใหม่ โดยมี นพ.ภิรมย์ กมลรัตนกุล อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นประธานในพิธีลงนามในบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) ระหว่างจุฬาฯ กับบริษัท โนเกีย และบริษัท รีไซเคิล เทสแอม (สิงคโปร์) ทั้งยังได้ รศ.ดร.เลอสรวง เมฆสุต ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศแห่งชาติด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมและของเสียอันตราย จุฬาฯ มาเป็นสักขีพยาน ณ อาคารจามจุรีสแควร์ กรุงเทพฯ

กิจกรรมที่จะเกิดขึ้นจากความร่วมมือครั้งนี้ คือรณรงค์ให้นิสิตและบุคลากรจุฬาฯ รวมทั้งชุมชนใกล้เคียงได้มีส่วนร่วมในการนำโทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์เสริมต่างๆ ที่ไม่ใช้แล้วมาทิ้งที่กล่องรีไซเคิลที่ตั้งตามจุดต่างๆ ทั่วมหาวิทยาลัย โดยมีศูนย์ความเป็นเลิศฯ เป็นผู้ดำเนินกิจกรรมตลอดระยะเวลาโครงการ 1 ปี นับจากวันลงนาม

“วัสดุกว่า 80% ของโทรศัพท์มือถือ ทั้งแบตเตอรี่ ชิ้นส่วนที่เป็นโลหะ หน้ากากพลาสติก จอแอลซีดี แป้นพิมพ์ และแผ่นวงจรอิเล็กทรอนิกส์ สามารถรีไซเคิลนำกลับมาใช้ใหม่ได้” เป็นข้อมูลน่าสนใจจากคำบอกเล่าของ ฟรานซิส ชอง ผู้จัดการด้านสิ่งแวดล้อมประจำภูมิภาค โนเกีย เอเชียแปซิฟิกตะวันออกเฉียงใต้

ผู้บริหารโนเกียหัวใจสีเขียวรายนี้ เปิดเผยข้อมูลการสำรวจของโนเกียล่าสุดว่า ผู้คนทั่วโลกโดยเฉลี่ย 1 คน จะเป็นเจ้าของโทรศัพท์มือถือถึง 5 เครื่อง และมีโทรศัพท์มือถือเก่าไม่ได้ใช้งานถึง 44% ที่ทิ้งไว้ในลิ้นชักที่บ้าน แต่ที่น่าตกใจไปกว่านั้นคือ เพียง 3% ที่นำโทรศัพท์ของตนเองไปรีไซเคิล

น้อยคนนักที่รู้ว่าขยะอิเล็กทรอนิกส์จากโทรศัพท์มือถือเครื่องเล็กๆ นั้นสร้างความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม ทั้งยังเป็นตัวการก่อให้เกิดโลกร้อนมากแค่ไหน เริ่มจากบัตรเติมเงินที่ใช้เสร็จแล้วก็กลายเป็นพลาสติกไร้ค่าธรรมดาๆ นอกจากนี้ยังมีหน้ากากมือถือ อุปกรณ์เสริมอื่นๆ อย่างสมอลทอล์ก แบตเตอรี่ และตัวเครื่องโทรศัพท์มือถือ ซึ่งมีส่วนประกอบที่เป็นสารโลหะหนักผสมอยู่ เช่น แคดเมียม ตะกั่ว ลิเทียม ทองแดง และนิกเกิล ทั้งหมดก่อให้เกิดอันตรายต่อสภาพแวดล้อมและสิ่งมีชีวิต

“ผู้ใช้มือถือทุกคนสามารถช่วยกันลดภาวะโลกร้อนได้ เพราะการรีไซเคิลมือถือเพียง 1 เครื่อง จะช่วยลดการแพร่กระจายของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ไปยังสิ่งแวดล้อมได้ถึง 12.585 กิโลกรัม หากรีไซเคิล 1 ล้านเครื่อง เท่ากับลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนฯ ถึง 12,585 ตัน หรือเทียบเท่ากับการลดการเกิดก๊าซเรือนกระจกที่เกิดจากการใช้รถยนต์ 1,368 คันใน 1 ปี และหากผู้ใช้โทรศัพท์มือถือ 3,000 ล้านคนทั่วโลกนำโทรศัพท์ที่ไม่ใช้แล้วมารีไซเคิล ก็จะช่วยลดการใช้วัตถุดิบไปได้ถึง 2.4 แสนตัน หรือลดการแพร่ของก๊าซเรือนกระจกได้มากเท่ากับลดปริมาณรถยนต์ถึง 4 ล้านคันบนท้องถนนเลยทีเดียว” ฟรานซิส กล่าว

ก่อนหน้านี้ ทางโนเกียได้จัดกิจกรรมเชื่อมโยงให้ผู้คนได้มีบทบาทในการสร้างสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนในโครงการ Nokia Loves Earth ที่ดำเนินการในปี 2008 และปี 2009 ซึ่งได้รับผลสำเร็จอย่างดีเยี่ยมเมื่อมีผู้บริโภคนำโทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์เสริมทุกชนิดที่ไม่ใช้แล้วมารีไซเคิลเป็นจำนวนมาก

ด้านอธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก็หวังว่าโครงการนี้จะปลูกฝังจิตสำนึกความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมให้กับนิสิตจุฬาฯ และเปิดโอกาสให้ทุกคนได้ดำเนินบทบาทที่มีความสำคัญต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งการทำงานร่วมกันครั้งนี้จะยิ่งเพิ่มพลังสร้างสรรค์สิ่งที่แตกต่างเพื่อสิ่งแวดล้อมส่งต่อไปยังคนทุกคนได้มากยิ่งขึ้น

“สำหรับโครงการจุฬารักษ์โลก จะมีการติดตั้งกล่องรีไซเคิลที่ติดป้ายชัดเจน ‘Chula Loves Earth’ ไว้ตามจุดต่างๆ ทั่วทั้งพื้นที่ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พร้อมเชิญชวนให้ทุกคนนำโทรศัพท์มือถือ แบตเตอรี่ และอุปกรณ์เสริมที่ไม่ใช้แล้วทุกรุ่น ทุกยี่ห้อ มาหย่อนใส่ลงในกล่องรีไซเคิลใบนี้ เพื่อนำไปเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลอันเป็นประโยชน์ต่อไป” อธิการบดีจุฬาฯ กล่าว

นอกเหนือจากจุดรับคืนในจุฬาฯ แล้ว ยังสามารถนำโทรศัพท์มือถือ แบตเตอรี่ และอุปกรณ์เสริมที่ไม่ใช้แล้วทุกรุ่น ทุกยี่ห้อ มาส่งคืนได้ที่โนเกีย แคร์ เซ็นเตอร์ 21 สาขา และร้านโนเกีย ช็อป 24 สาขาทั่วประเทศ

การร่วมมือครั้งสำคัญของบริษัทผู้ผลิตและจำหน่ายโทรศัพท์มือถือ บริษัทรีไซเคิล และสถานศึกษา เพื่อรณรงค์ให้ผู้ใช้โทรศัพท์มือถือหันมาเอาใจใส่สิ่งแวดล้อมด้วยการรีไซเคิลในครั้งนี้ น่าจะเป็นนิมิตหมายที่ดีต่อไปในอนาคต

คนละไม้คนละมือ เพียง 1 คน 1 เครื่องแค่นี้ก็สามารถมีส่วนในการช่วยลดโลกร้อนได้เยอะเลย