อยู่สูงให้นอนคว่ำ อยู่ต่ำให้นอนหงาย

โดย...กฤติน กุลเพ็ง

สุภาษิตโบราณที่ได้กล่าวไว้เพื่อเป็นการสอนคน ซึ่งเป็นทั้งผู้บริหารและพนักงาน เพื่อให้เกิดความตระหนักในการทำงาน บางครั้งก็จะเป็นการเตือนสติพนักงานที่เป็นพนักงานระดับบริหารไม่ให้หลงประเด็นไป โดยเฉพาะการสอนโดยใช้สุภาษิต จะทำให้เกิดความจำ และนำไปใช้ในการปฏิบัติงานให้เกิดผลในทางปฏิบัติได้

คำสุภาษิต อยู่สูงให้นอนคว่ำ นั้นแปลความหมายเป็นอย่างไร จากคำสุภาษิตได้เปรียบเปรยว่า ถ้าองค์กรใดที่มีพนักงานตำแหน่งหน้าที่การงานที่อยู่ในระดับสูง ถ้าอยู่ตำแหน่งสูงๆ แล้ว จะต้องให้ความสำคัญกับพนักงานในระดับที่ต่ำกว่าหรือผู้ที่เป็นลูกน้องนั่นเอง โดยให้หัวหน้าหรือผู้จัดการจะต้องคอยดูแลความเป็นอยู่ให้แก่ลูกน้องที่ปฏิบัติงานอยู่

การเปรียบเหมือนการนอนคว่ำหน้า หัวหน้าและผู้จัดการ ก็จะมองเห็นลูกน้องในสังกัดว่ามีความเป็นอยู่และปฏิบัติงานเป็นอย่างไรบ้าง ถ้าไม่ได้ใส่ใจเลย ก็จะทำให้ลูกน้องที่ทำงานอยู่เกิดความรู้สึกที่ไม่ดีต่อองค์กร หรือมององค์กรไปในทางที่ติดลบ

จากคำกล่าวของสุภาษิตไทยโบราณ ก็จะเป็นการกระตุ้นเตือนให้นักบริหารที่เป็นผู้บริหารระดับสูงให้มีความตระหนักถึงเรื่องการดูแลความเป็นอยู่ของลูกน้อง การแก้ปัญหาในการทำงาน และการติดต่อประสานงานกับหน่วยงานต่างๆ ซึ่งผู้เขียนจะยกตัวอย่างหัวหน้างานและผู้จัดการจะต้องทำหน้าที่อย่างไร เพื่อให้ลูกน้องเกิดความรู้สึกที่ดี ดังต่อไปนี้

ได้รับความเคารพจากผู้ใต้บังคับบัญชา เนื่องจากการทำงานหนัก และมีความรับผิดชอบสูง

ปฏิบัติต่อผู้ใต้บังคับบัญชาด้วยความเคารพ (เท่าเทียมกัน)

มีการพูดคุยอย่างเปิดเผยกับผู้บังคับบัญชา และผู้ใต้บังคับบัญชา

มีสติ และมีเหตุผลอยู่เสมอ แม้ว่าจะพบกับปัญหาที่ยุ่งยาก

สนับสนุนให้ผู้ใต้บังคับบัญชาได้ก้าวหน้า

แบ่งงานได้อย่างชัดเจน

ชื่นชมผู้ใต้บังคับบัญชาเมื่อทำงานได้ดี

คอยแก้ไขผู้ใต้บังคับบัญชาที่ทำงานไม่ดี หรือขาดวินัย

ขอโทษอย่างจริงใจเมื่อเกิดความผิดพลาด

รับฟังความคิดเห็น และคำแนะนำของผู้ใต้บังคับบัญชาตามความเหมาะสม

ให้ผู้ใต้บังคับบัญชามีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหา

ยอมรับการวิพากษ์วิจารณ์จากผู้อื่นได้

เมื่อผู้บริหารได้มองเห็นกระบวนการทำงานของลูกน้องแล้ว ก็จะสามารถแก้ปัญหา และสามารถมองลูกน้องได้อย่างชัดเจน ซึ่งจะส่งผลถึงเรื่องการประเมินผลการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้อง และเกิดความยุติธรรมและความโปร่งใสตามมา ฉะนั้นบทบาทที่สำคัญของหัวหน้าที่จะต้องปฏิบัติต่อลูกน้องควรจะมีหน้าที่ดังต่อไปนี้

1.ดูแลให้การทำงานมีประสิทธิภาพสูง

2.สื่อสารกับผู้บังคับบัญชา และผู้ใต้บังคับบัญชา

3.ตรวจสอบ และดูแลการปฏิบัติงานของผู้ใต้บังคับบัญชา

4.สอนงานและเสนอแนะความคิดเห็นต่อผู้ใต้บังคับบัญชา

5.แก้ไขปัญหาที่พบระหว่างทำงาน

6.ดูแลเรื่องระเบียบวินัย

7.เคารพและยึดมั่นในสิทธิของพนักงาน

คำสุภาษิตอีกคำหนึ่ง ที่ได้กล่าวไว้คือ อยู่ต่ำให้นอนหงาย ก็จะเป็นในทางตรงกันข้ามจากคำที่ได้กล่าวมาแล้ว คือ ถ้ามองภายในองค์กรหรือบริษัท ก็คือพนักงานในระดับล่างที่ต้องทำงานในหน้างาน จะต้องมีหน้าที่หรือมีพฤติกรรมทำงาน โดยการที่จะต้องเรียนรู้กระบวนการทำงานให้มากขึ้นกว่าที่ทำอยู่ ซึ่งจะต้องดูผู้ปฏิบัติงานรุ่นพี่ๆ ที่ทำงานได้ดี และต้องเรียนรู้ตามพนักงานที่มีระดับสูงกว่า เพื่อที่จะได้ทำงานที่รับผิดชอบให้ประสบความสำเร็จได้นั่นเอง

ถ้าอยู่ตำแหน่งต่ำๆ แล้ว ให้นอนคว่ำ ก็จะไม่เห็นเพื่อนๆ หรือรุ่นพี่ๆ ที่ทำงานอยู่เลย และจะทำให้ตัวเองไม่มีทักษะ ความรู้ ความสามารถที่เพิ่มขึ้นมา สุภาษิตจึงได้สอนให้พนักงานระดับล่างจะต้องเรียนรู้ และลอกเลียนแบบอย่างที่ดีของหัวหน้าหรือผู้บังคับบัญชาที่อยู่ในระดับสูง

ถ้านอนหงายผู้ที่เป็นพนักงานระดับล่างก็จะได้มองเห็นแบบอย่างที่ดีของผู้ปฏิบัติงานภายในองค์กรหรือบริษัท และสามารถนำมาปรับใช้ในกระบวนการทำงานของเราได้นั่นเอง

การที่ลูกน้องได้แนวคิดในการทำงาน ก็จะสามารถนำแนวคิดนั้นมาปรับปรุงใช้ในการทำงานให้ดีขึ้น โดยการนำมาใช้ในการลดขั้นตอนในการทำงาน ไม่ว่าจะ รวม เปลี่ยนขั้นตอน ตัด นำเครื่องมือ/อุปกรณ์มาช่วย เพื่อจะให้งานที่ทำนั้นง่ายสะดวก เกิดความรวดเร็ว

สุภาษิตโบราณก็จะนำมาเป็นวิถีทางในการทำงานในยุคปัจจุบันได้เช่นกัน โดยกระบวนการทำงานไม่ว่าจะเป็นยุคใดก็ตาม เทคนิคและวิธีการทำงานคงยังไม่ทิ้งการบริหารจัดการที่มีอยู่เดิมได้ เพียงแต่ยุคปัจจุบันได้มีเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาปรับใช้ในกระบวนการทำงานให้เกิดความคล่องตัวขึ้น ทักษะด้านการใช้อุปกรณ์/เครื่องจักร ในการทำงานจึงต้องมีการปรับปรุงใหม่ให้ทันต่อโลกที่เปลี่ยนแปลงไปเท่านั้นเอง