หมู่บ้านชาวประมง

สิ่งที่เรียกว่า “หมู่บ้านชาวประมง” ในความคิดผมมันเริ่มสูญหายไปจากสังคมไทยมากขึ้นทุกวัน ถึงแม้ว่าในสังคมทางภาคใต้จะยังมีการทำประมงเป็นอาชีพหลัก แต่ในปัจจุบันลักษณะการทำประมงทั้งหมู่บ้านเหมือนในสมัยก่อนคงลดน้อยลงไป สาเหตุหลักคงเป็นเพราะพลวัตของการเคลื่อนย้ายของสังคมชนบทมาสู่สังคมเมืองของเยาวชนคนรุ่นใหม่ที่ไม่คิดจะอยู่กับถิ่นเกิดของตนเอง ไม่สืบทอดอาชีพของครอบครัวเดิมที่สืบทอดต่อกันมา ผมเคยเห็นหมู่บ้านชาวประมงในประเทศอื่นๆ ที่มีความน่าสนใจ เขาไม่ทำอาชีพประมงแค่การหาสัตว์น้ำทางทะเลเท่านั้น เขาสามารถสร้างหมู่บ้านประมงให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีความสวยงามมาก มีการสร้างประวัติศาสตร์เรื่องราวมากมาย จนเป็นตำนานชวนให้นักท่องเที่ยวไปเที่ยวชมและจินตนาการไปกับเรื่องเล่าต่างๆ จนในที่สุดก็ต้องซื้อของชำร่วยกลับมา

ผมเห็นเรือเดินทะเลของหมู่บ้านประมงในต่างประเทศมีอุปกรณ์การเดินเรือที่ทันสมัยมากๆ และที่สำคัญมีการพัฒนาเครื่องมือที่ใช้ในการจับปลาแบบเชิงอนุรักษ์สายพันธุ์ปลาให้มีความสมบูรณ์ในระบบนิเวศ เพื่อให้การจับปลาสามารถเป็นอาชีพที่ทำรายได้อย่างดี สามารถสืบทอดเป็นอาชีพให้กับลูกหลานหรือสร้างเป็นหมู่บ้านประมงได้อย่างสมบูรณ์และยั่งยืน ผมคงไม่มีพื้นที่พอจะเล่าถึงกระบวนการบริหารจัดการให้อาชีพประมงเป็นอาชีพที่สร้างความมั่นคงให้กับผู้ประกอบการได้โดยวิธีใด แต่ผมเพียงอยากจะบอกท่านผู้อ่านว่า ผมเสียดายวิถีชาวประมงของคนไทยที่ลดลงไปทุกที

ผมได้เดินถ่ายภาพชุดนี้ในระหว่างเส้นทางไปเกาะสีชัง ซึ่งสิ่งที่ผมเห็น คือ หมู่บ้านประมงบ้านเราใช้เรือลำเล็กๆ ในการออกท่องหาปลาด้วยขนาดของเรือที่ออกสู่ท้องทะเลมีขนาดที่แตกต่างกันมาก แต่ผมลองพูดคุยกับชาวประมง สิ่งที่ผมทึ่งมากๆ คือ เรือลำเล็กแต่สามารถลอยลำอยู่ในทะเลได้คราวละหลายๆ วัน ด้วยอุปกรณ์ที่ล้าสมัยมองดูแล้วไม่ค่อยน่าจะคุ้มค่าใช้จ่ายเท่าไหร่นัก

ผมมีโอกาสได้เห็นวิถีชีวิตยามเช้าที่ทำไว้ทุกวันของชาวประมง แต่สำหรับผมช่างเป็นเรื่องที่น่าจะนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ที่แสดงถึงวิถีชีวิตของชาวประมงไทยให้ทั่วโลกได้รับรู้ เหมือนดังเช่นที่ญี่ปุ่นทำสำเร็จมาแล้วหลายเรื่อง การถ่ายภาพในแนวนี้นั้น เปรียบเทียบเหมือนการถ่ายภาพแบบ Street Photo เน้นความเรียบง่าย ไม่มุ่งเน้นเชิงกฎของการถ่ายภาพที่สมบูรณ์มากนัก แต่เน้นที่การสื่อสารระหว่างผู้ชมกับคนถ่ายให้เข้าใจกันมากขึ้น รู้ถึงแนวคิดของผู้ถ่าย โดยใช้เลนส์ในช่วง 35-50 mm. จะเป็นช่วงที่เหมาะสมที่สุด

อีกสิ่งหนึ่งคือ การให้ความสำคัญของแสงกันให้มากๆ นะครับ การกำหนดค่าแสงที่ถูกต้องจะช่วยถ่ายทอดเรื่องราวได้น่าชมมากขึ้น เส้นทางสู่เกาะสีชัง เกาะที่อยู่ใกล้ กทม. แต่เต็มไปด้วยเรื่องราวเชิงวัฒนธรรมอยู่อย่างมากมาย จนต้องกลับไปเที่ยวให้ได้อีกสักครั้ง ขอบคุณครับ