นักวิทย์ขึ้นสถานะ "ราชาปลาน้ำจืด" แห่งแม่น้ำแยงซีสูญพันธุ์แล้ว

เหลือแต่ภาพ! ปลาฉลามปากเป็ดจีน ปลาโบราณสายพันธุ์ท้องถิ่นแห่งแม่น้ำแยงซีเกียงถูกขึ้นทะเบียนสูญพันธุ์แล้ว

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์รายงานว่า ทางการจีนได้ประกาศให้ ปลาฉลามปากเป็นจีน หรือรู้จักอีกชื่อคือ ปลากระโทงดาบจีน (Chinese paddlefish, Psephurus gladius) ซึ่งได้ฉายาว่าเป็นราชาปลาน้ำจืดแห่งแม่น้ำแยงซีเกียงอยู่ในสถานะสูญพันธุ์แล้ว

Wei Qiwei นักวิทยาศาสตร์จากสถาบันวิทยาศาสตร์การประมงของจีนในหวู่ฮั่น หนึ่งในคณะทำงานด้านการสูญพันธุ์ของปลาชนิดนี้ ได้เผยรายงานลงในนิตยสาร Science of the Total Environment ว่าทีมผู้เชี่ยวชาญจากองค์กรระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ (IUCN) ได้ลงบันทึกถึงสถานะสูญพันธุ์ของปลาชนิดนี้อย่างเป็นทางการแล้ว

ปลากระโทงดาบพันธุ์จีน เป็นปลาสายพันธุ์โบราณที่เกิดขึ้นในยุคเดียวกับไดโนเสาร์ตั้งแต่เมื่อ 15 ล้านปีที่แล้ว มีลำตัวโตเต็มที่ยาวถึง 7 เมตร ครั้งหนึ่งถือว่าเป็นปลาน้ำจือสำคัญที่เคยพบมากที่สุดในแม่น้ำแยงซีเกียง ซึ่งเป็นสายน้ำหลักแห่งหนึ่งของจีน แต่ทว่าช่วงระหว่างปี 2005 - 2010 พบว่าจำนวนปลาสายพันธุ์นี้ลดจำนวนลงอย่างมาก

เหตุที่ปลาสายพันธุ์นี้ลดจำนวนลง เนื่องจากได้รับผลกระทางด้านระบบนิเวศ จากการที่จีนสร้างขึ้นกั้นแม่น้ำ การทำประมงในระดับท้องถิ่นอย่างไม่มีการควบคุม ไปจนถึงความหนาแน่นจากการจราจรทางน้ำเพื่อขนส่งสินค้าตามเส้นทางแม่น้ำ ซึ่งล้วนส่งผลต่อมลพิษของแม่น้ำสูงขึ้นจนปลาไม่สามารถขยายพันธุ์ตามธรรมชาติได้ 

ที่ผ่านมานักวิทยาศาสตร์จีนพยายามหาแนวทางเพาะเลี้ยงเพื่อฟื้นฟูสายพันธุ์ แต่การจะหาพ่อ-แม่พันธุ์มาเพาะเลี้ยงเพื่อการวิจัยเป็นการยากยิ่งกว่า

เนื่องจาก IUCN ขึ้นทะเบียนปลาชนิดนี้ให้อยู่ในสถานะถูกคุกคามใกล้สูญพันธุ์ตั้งแต่ปี 1996 โดยการพบเห็นปลาตามธรรมชาติครั้งล่าสุุดเกิดขึ้นเมื่อปี 2003 ขณะที่ทีมวิจัยจาก IUCN ระบุว่าตั้งแต่ปี 2009 เป็นต้นมายังไม่พบภาพถ่ายที่เป็นหลักฐานว่ามีการพบปลาสายพันธุ์นี้หลงเหลืออยู่ แต่ทว่าชาวบ้านในพื้นที่บางรายอ้างว่ายังคงพบปลาชนิดนี้อยู่บ้างในจำนวนน้อยมาก

สำหรับ Wei Qiwei ยอมรับว่าเขาเคยพบกับปลาชนิดนี้ครั้งแรกในปี 1984 แม้ว่ามันจะตายแล้วก็ตาม จากนั้น 9 ปีต่อมา เขาก็พบกับลูกปลาฉลามปากเป็ดจีนจำนวน 4 ตัวติดเบ็ดของชาวบ้าน โดยจำนวนนี้รอดเพียงแค่ตัวเดียวก่อนจะถูกปล่อยสู่ธรรมชาติเนื่องจากปลาจะมีขนาดใหญ่มากและเป็นการยากที่จะเพาะเลี้ยงในบ่อ

จากรายงานระบุว่าปลาพันธุ์นี้มีแนวโน้มที่จะ "สูญพันธุ์ตามธรรมชาติ" ซึ่งหมายความว่ามันขาดคู่ผสมพันธุ์ที่เพียงพอต่อการอยู่รอดตั้งแต่ปี 1993

ทั้งนี้ เมื่อ 1 มกราคมที่ผ่านมา รัฐบาลปักกิ่งเพิ่ง ออกกฎข้อบังคับการทำห้ามทำประมงเพื่อการพาณิชย์ในแม่น้ำแยงซีเป็นเวลา 10 ปี ครอบคลุมพื้นที่อนุรักษ์ 332 แห่งตามแนวแม่น้ำแยงซีและจะขยายออกไปรวมถึงเส้นทางสายหลักและแม่น้ำสาขาเพื่อหวังฟื้นฟูระบบนิเวศของแม่น้ำให้กลับฟื้นคืนอีกครั้งแต่อาจจะสายไปแล้ว