Zero meat ทางเลือกเพื่อความฟิตแบบนักกีฬา

Highlights

• กระแสการกินแบบงดเนื้อสัตว์ ได้รับความนิยมในหมู่คนรักสุขภาพมากขึ้นในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา คาดว่าภายในปี 2024 มูลค่าตลาด Plant-based Food ทั่วโลกจะเติบโตมากขึ้นถึง 2.5 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ 
• การงดหรือลดการกินเนื้อสัตว์ มีประโยชน์กับสุขภาพหลายด้าน ทั้งช่วยลดการรับไขมันอิ่มตัวและสารก่อมะเร็งจากเนื้อสัตว์ที่ทำให้เกิดโรคต่างๆ เช่น โรคหลอดเลือด นอกจากนี้ยังช่วยลดน้ำหนัก ชะลอวัย  และมีส่วนลดโลกร้อน เพราะลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการทำปศุสัตว์ 
• นักกีฬาที่ไม่กินเนื้อสัตว์  ยังสามารถเล่นกีฬา และใช้ชีวิตปกติ แถมยังคงรักษาฟอร์มการเล่นกีฬาได้ดีหากยังรับสารอาหารครบถ้วน ในปริมาณที่เหมาะสม ซึ่งจำเป็นต้องอยู่ภายใต้การดูแลของนักโภชนาการกีฬา
• ตัวอย่างนักกีฬาที่กินวีแกน คือ  Harri Nieminem นักมวยไทยชาวฟินแลนด์ และ Lewis Hamilton นักแข่งรถฟอร์มูล่าวันชาวอังกฤษ ที่เป็นชาววีแกน งดเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์สิ้นเชิง 
• Novak Djokovic นักเทนนิสชาวเซอร์เบีย เคยมีอาการท้องเสีย อ่อนแรง ทำให้ฟอร์มการเล่นไม่ดี จนมาพบว่าแพ้กลูเตน เเละนมวัว เขาจึงระมัดระวังเรื่องอาหาร และปรับมากินแบบ Plant-based diet คือ ยังกินเนื้อสัตว์บ้าง เช่น ปลา ไก่ ไก่ง่วง เขาพบว่าฟอร์มการเล่นตัวเองดีขึ้น 
• การงดเนื้อสัตว์เป็นระยะเวลานาน มีโอกาสทำให้ร่างกายขาดสารอาหารบางอย่างที่ควรได้จากเนื้อสัตว์ เช่น โปรตีน วิตามินบี 12 ธาตุเหล็ก แต่เราสามารถรับจากพืชชดเชยได้ แต่ต้องกินให้หลากหลาย ในปริมาณที่เหมาะสม

--------------------

          กระแสการกินแบบงดเนื้อสัตว์ ได้รับความนิยมในหมู่คนรักสุขภาพมากขึ้นในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา สังเกตได้จาก ตลาดโปรตีนจากพืช หรือ Plant-based Food ที่เติบโตอย่างรวดเร็วไปทั่วโลก  

          ข้อมูลจาก สถาบันวิจัยการตลาดระดับโลกอย่าง Euromonitor International ชี้ว่าภายในปี 2024 มูลค่าตลาด Plant-based Food ทั่วโลกจะเติบโตมากขึ้นถึง 2.5 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ เพราะช่วง 7-8 ปีที่ผ่านมา รายได้จากการจำหน่ายโปรตีนที่ทำจากพืชในยุโรป  เติบโตถึง 451 เปอร์เซ็นต์ ส่วนในอาเซียน มีชาวมังสวิรัติและวีแกนเพิ่มขึ้นถึง 440 เปอร์เซ็นต์  

 

          ขณะที่ในประเทศไทย คาดว่า ในปี 2025 จะมีคนไทยที่ไม่กินเนื้อสัตว์เพิ่มขึ้นเป็น 15% หรือประมาณ 10 ล้านคน อาจจะเป็นในรูปแบบวีแกน ไม่กินเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์เลย รูปแบบมังสวิรัติ คืองดเฉพาะเนื้อสัตว์เท่านั้น หรือ Flexitarian คือ กินแบบยืดหยุ่นมังบ้างไม่มังบ้าง

 

          การงดหรือลดการกินเนื้อสัตว์ มีประโยชน์กับสุขภาพหลายด้าน เพราะเป็นการลดการรับไขมันอิ่มตัวและสารก่อมะเร็งจากเนื้อสัตว์ สิ่งเหล่านี้แหล่ะคือตัวการทำให้เกิดโรคต่างๆ โดยเฉพาะโรคหลอดเลือด นอกจากนี้ยังมีประโยชน์ด้านอื่น เช่น

• “ลดน้ำหนัก” เพราะอาหารจากพืชมักให้พลังงานต่ำ ไฟเบอร์สูง
• “ชะลอวัย” แหล่งอาหารจากพืชมีวิตามิน และแร่ธาตุสูง ช่วยส่งเสริมการทำงานของร่างกาย และมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ชะลอการเสื่อมของเซลล์
• “ลดโลกร้อน” เพราะอุตสาหกรรมอาหารประเภทเนื้อสัตว์ และปศุสัตว์ มักปล่อยก๊าซเรือนกระจกขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศ 
   

          แนวทางการงดกินเนื้อสัตว์ นอกจากเป็นที่นิยมในกลุ่มคนทั่วไปแล้ว ยังเป็นที่นิยมในหมู่ “นักกีฬาระดับโลก” หลายคน   คำถามคือ การจำกัดการบริโภคแบบนี้ จะทำได้ในนักกีฬาหรือ?

 

          เพราะนักกีฬาจำเป็นต้องดูแลร่างกายให้คงสภาพความฟิต จึงจำเป็นต้องรับพลังงานจากอาหาร เพื่อใช้ในการฝึกฝน  และต้องกินโปรตีนเพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อมากกว่าคนทั่วไป 

 

          ขอยกตัวอย่างนักกีฬา 3 คนที่ไม่กินเนื้อสัตว์ แต่ยังสามารถใช้ชีวิตปกติ แถมยังคงรักษาฟอร์มการเล่นกีฬาได้ดีไม่มีตก 

“Harri Nieminem” 

          นักมวยชาวฟินเเลนด์ โด่งดังหลังเขาคว้าแชมป์ World Thai Boxing ปี 1997 ที่ประเทศไทย โดย 3 ปีก่อนคว้าแชมป์ เขาเริ่มกินวีแกนหรือมังสวิรัติแล้ว แต่ก่อนหน้านั้น Harri เริ่มจากงดกินเนื้อแดงก่อน แล้วค่อยงดเนื้อสัตว์สิ้นเชิงในปี 1994  ผู้ที่สร้างแรงบันดาลใจ เป็นวงดนตรีพังค์ที่ใช้ชีวิตโดยปราศจากการกินเนื้อสัตว์  เมื่อ Harri ได้ลองบ้างก็ค้นพบว่าเหมาะกับตัวเอง สุขภาพผิวของเขาดีขึ้นและไม่มีผลใดๆต่อสุขภาพ 

 

          หลังเขาได้แชมป์มวยไทยปี 1997 ในปี 2000 เขาก็ลงแข่งวิ่งมาราธอนจบสำเร็จ 2 ครั้ง และยังจบ Ultramarathon ได้ที่ระยะทาง 50, 60 และ 100 กิโลเมตรด้วย ทุกวันนี้เขายังออกกำลังกาย และเล่นกีฬาต่างๆโดยยังกินวีแกนอยู่ 

 

“Lewis Hamilton” 

          นักแข่งรถฟอร์มูล่าวันชาวอังกฤษ ได้แชมป์มาแล้วถึง 7 สมัย เขาเปลี่ยนมากินวีแกนเมื่อปี 2017 หลังจากดูภาพยนตร์สารคดีเกี่ยวกับอาหารและสุขภาพเรื่อง What the health จากนั้นเขาจึงมากินวีแกนจริงจัง ไม่กินเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์เลย เขาบอกว่ามันเปลี่ยนชีวิตเขาเลย เขามีพลังงานมากขึ้น  ตื่นขึ้นมารู้สึกดี สดชื่นขึ้น ร่างกายฟื้นตัวเร็ว แถมนอนหลับได้ดีขึ้น  ที่สำคัญ ผิวพรรณยังกระจ่างใสขึ้น  อาการแพ้ต่างๆน้อยลง  

 

          Lewis มักโพสรูปภาพอาหารใน Instagram เช่น “เส้นซูกินี ปรุงกับถั่วเม็ดสนย่างกับเม็ดข้าวสาลี Couscous ทับทิม ลูกเกด และสลัดเปลือกส้ม” หรือ “พาสต้าออร์โซกับถั่วแขกนึ่งและมะเขือเทศตากแห้ง กัวคาโมเล่ที่ไม่เหมือนใคร หรือ “ธัญพืชกินกับฮัมมุสกับผัก” ดูแล้วมีแต่เมนูสุขภาพทั้งนั้นเลยใช่มั้ยคะ

 

“Novak Djokovic” 

          นักเทนนิสระดับโลกชาวเซอร์เบีย เจ้าของแชมป์เทนนิสรายการแกรนด์สแลม 20 รายการ  เขาเรียกตัวเองว่าเป็นคนกินแบบ Plant-based diet ไม่ใช่วีแกน อาหารที่เขากินส่วนใหญ่มาจากพืช ผัก ผลไม้ ธัญพืช ส่วนเนื้อสัตว์ นม กินบ้างแต่เป็นส่วนน้อย

 

          Novak วัย 34 ปี ให้เหตุผลที่เขาสามารถผลงานได้ดีกว่าเมื่อก่อน เพราะเปลี่ยนรูปแบบการกิน จากที่เมื่อก่อนไม่ค่อยดูแลเรื่องโภชนาการเคร่งครัด เขาพบว่าตัวเองแพ้กลูเตน (Gluten) และแพ้นมวัว เมื่อปี 2010 ซึ่งช่วงก่อนหน้านั้นเขามีอาการอ่อนเพลียท้องเสียและปวดท้องบ่อย ทำให้เหนื่อยง่ายไม่มีแรง  

 

          เมื่อพบสาเหตุของปัญหา Novak จึงปรับเปลี่ยนการกินอาหารใหม่ทั้งหมด เมื่อไม่มีปัญหาจุกจิกจากอาหาร ผลงานการเล่นของเขาจึงดีขึ้น นอกจากลดการกินเนื้อสัตว์ เขายังเริ่มงดเนื้อแดง เพราะเนื้อแดงใช้พลังงานในร่างกายย่อยมากกว่าพืช อาหารที่ Novak กินประจำคือคีนัว (Quinua) ข้าวกล้อง มันหวาน มันต้มและเนื้อขาว เช่น ปลา ไก่ ไก่ง่วง 

          ตัวอย่างที่ยกมาให้อ่านนี้ คือคำตอบว่า No meat แต่ก็ยังฟิตได้ หากรู้เเละเข้าใจถึงวิธีการ และปริมาณที่เหมาะสมต่อร่างกาย ที่สำคัญจำเป็นต้องอยู่ภายใต้คำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญด้วย เพื่อให้เหมาะกับสภาพร่างกาย และกิจกรรมที่ต้องใช้ในแต่ละวัน

 

          ความรู้และความเข้าใจเป็นสิ่งสำคัญ หลายคนอยากเปลี่ยนมาเป็นสายวีแกนเพราะแฟชั่น หรืออยากผอม แต่หากกินไม่ถูกวิธี ปริมาณไม่เพียงพอ อาจทำให้เราขาดสารอาหารบางอย่างจากที่ควรได้จากเนื้อสัตว์ ได้แก่ โปรตีน วิตามินบี 12 ธาตุเหล็ก โดยเฉพาะโปรตีน ถือว่าเป็นสารอาหารหลักที่จำเป็นต่อการให้พลังงาน และช่วยซ่อมแซมเนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อ 

 

          ตัวอย่างการเลือกแหล่งอาหารจากพืชที่สามารถชดเชยสารอาหารในเนื้อสัตว์ได้ ยกตัวอย่างสารอาหาร 3 ชนิด ได้แก่

 

1. โปรตีน 

          โปรตีนจากพืชที่ได้รับความนิยม และขึ้นชื่อว่ามีกรดอะมิโนจำเป็นเทียบเท่าเนื้อสัตว์ครบทุกตัว นั่นคือ “ถั่วเหลือง” และผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง โดยเฉพาะไลซีน (Lysine) ปริมาณสูง นอกจากนี้ยังมีแหล่งโปรตีนจากพืชอื่นๆ เช่น ถั่วเปลือกแข็งต่างๆ พวกอัลมอนด์ เห็ด สาหร่าย มะเขือม่วง  และผักบางชนิดก็มีสารอาหาร และแร่ธาตุแบบเนื้อสัตว์ หากกินหลากหลายและปริมาณเพียงพอ ก็จะทำให้ได้รับโปรตีนตามที่ร่างกายต้องการได้

 

2. วิตามินบี 12

          วิตามินบี 12 จำเป็นอย่างยิ่งต่อระบบประสาทในร่างกาย โดยทั่วไปมักจะพบเฉพาะในเนื้อสัตว์เท่านั้น หาได้ค่อนข้างยากในกลุ่มของผักผลไม้ทั่วไป ดังนั้น ในกลุ่มของคนที่กินมังสวิรัติอย่างเคร่งครัด คือ ไม่กินทั้งเนื้อสัตว์ และผลิตภัณฑ์จากสัตว์เช่น ไข่ นม เป็นเวลานาน มีงานวิจัยระบุว่า 5-10 ปี ถึงจะมีอาการที่เรียกว่าขาดวิตามินบี 12 เกิดขึ้น ปัจจุบันมีการค้นพบว่า วิตามินบี 12 สามารถเกิดได้จากการหมัก เช่น ถั่วหมัก หรือถั่วเน่าญี่ปุ่น เต้าเจี้ยว สาหร่าย ซึ่งทดแทนได้เหมือนกัน

 

3. ธาตุเหล็ก

          ธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบสำคัญของเม็ดเลือดแดง เมื่อขาดธาตุเหล็ก จึงทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง หรือเลือดจาง หรือซีด ร่วมกับมีอาการ เหนื่อย อ่อนเพลีย ใจสั่น วิงเวียน หนาวง่าย สมาธิสั้น การตอบสนองหรือคิดวิเคราะห์ช้าลง อาหารที่มีธาตุเหล็กสูง ได้แก่ เครื่องในสัตว์ เนื้อสัตว์ ไข่แดง แต่สำหรับผู้ที่กินมังสวิรัติ สามารถกินถั่ว ผักใบเขียว โดยเฉพาะผักโขม ผลไม้แห้ง สาหร่าย กากน้ำตาล และรำข้าวสาลีได้ 

 

สรุป

          แนวทางการงดหรือลดกินเนื้อสัตว์ เป็นรูปแบบหนึ่งของการกินเพื่อสุขภาพเท่านั้น และไม่ใช่จะเหมาะกับคนทุกคน เพราะสุดท้ายสิ่งที่สำคัญที่สุด คือ การเลือกแหล่งอาหารที่ดีต่อร่างกาย มีสารอาหารครบถ้วน และกินอาหารให้หลากหลาย ในปริมาณที่พอดีกับที่ร่างกายต้องการ ที่สำคัญไม่ควรละเลยเรื่องการพักผ่อนที่เพียงพอ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เท่านี้สุขภาพก็จะดีอย่างยั่งยืนแล้ว

--------------------
ที่มา

• https://www.ditp.go.th
• https://mgronline.com/qol/detail/9560000117973
• https://www.greatveganathletes.com