เปิดปูมหลังนนท์ ไพศาลลิ้มเจริญกิจ ไขปมสังเวชนียสถานคืออะไร

นายนนท์ ไพศาลลิ้มเจริญกิจ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดนนทบุรี เขต 8 พรรคประชาชน ได้โพสต์เฟซบุ๊กขอโทษต่อสาธารณชน หลังจากใช้ถ้อยคำไม่เหมาะสมระหว่างการอภิปรายร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปี โดยมีประเด็นเกี่ยวกับโครงการพาสงฆ์เดินทางไปสักการะสังเวชนียสถานในอินเดียและเนปาล

นายนนท์ชี้แจงว่า จุดประสงค์ในการอภิปรายมุ่งตั้งคำถามถึงความคุ้มค่าและประโยชน์ของการใช้งบประมาณแผ่นดิน ไม่ได้มีเจตนาลบหลู่ความเชื่อหรือทำร้ายศรัทธาของพุทธศาสนิกชน แต่ยอมรับว่าคำพูดที่ว่า “กราบอะไรก็ไม่รู้” เป็นความประมาทและขาดความเคารพ พร้อมน้อมรับคำวิจารณ์และยืนยันว่าจะใช้ความรอบคอบมากขึ้นในอนาคต

การอภิปรายดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 15 สิงหาคมที่ผ่านมา โดยนายนนท์ได้เสนอให้ตัดงบประมาณ 5 ล้านบาทที่จัดสรรสำหรับโครงการสร้างขวัญและกำลังใจบุคลากรเผยแผ่พระพุทธศาสนา ซึ่งจะพาพระสงฆ์จำนวน 100 รูป เดินทางไปสักการะสังเวชนียสถานในต่างประเทศ คิดเป็นค่าใช้จ่ายราว 50,000 บาทต่อรูป นายนนท์ตั้งข้อสังเกตว่าโครงการนี้ไม่ก่อให้เกิดการต่อยอดหรือนำกลับมาใช้พัฒนาพระพุทธศาสนาในประเทศไทย จึงมีลักษณะคล้ายทัศนศึกษามากกว่าโครงการเชิงพัฒนา

ประวัติและเส้นทางการเมือง

นายนนท์เป็น ส.ส. เขต 8 นนทบุรี ครอบคลุมพื้นที่บางบัวทองและไทรน้อย เส้นทางชีวิตของเขาเริ่มจากการเป็นพ่อค้าขายน้ำมะพร้าวปั่นที่สยามสแควร์ ก่อนจะหันเหเข้าสู่การเมืองหลังเหตุการณ์สลายการชุมนุมของกลุ่มราษฎร เขาเคยให้สัมภาษณ์ว่าช่วงเวลานั้นเป็น “จุดเปลี่ยนชีวิต” จากผู้ติดตามข่าวการเมืองสู่การมีส่วนร่วมอย่างจริงจัง และได้รับโอกาสลงสมัคร ส.ส. ในนามพรรคก้าวไกลในปี 2566 ก่อนย้ายมาสังกัดพรรคประชาชน

สังเวชนียสถานคืออะไร

สังเวชนียสถานหมายถึงสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา 4 แห่ง ที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าตั้งแต่ประสูติจนถึงปรินิพพาน ได้แก่

• ลุมพินีวัน (เนปาล) – สถานที่ประสูติของเจ้าชายสิทธัตถะ
• พุทธคยา (อินเดีย) – สถานที่ตรัสรู้ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์
• สารนาถ (อินเดีย) – สถานที่แสดงปฐมเทศนา
• กุสินารา (อินเดีย) – สถานที่เสด็จดับขันธปรินิพพาน

สถานที่ทั้ง 4 ถือเป็นศูนย์รวมศรัทธาของพุทธศาสนิกชนทั่วโลก เป็นแหล่งสักการะระลึกถึงพระพุทธเจ้า และเป็นแรงบันดาลใจให้ผู้คนตั้งมั่นในการปฏิบัติธรรมและการทำความดี

หลังการอภิปรายและออกมาขอโทษ ได้ส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์ ส.ส.นนท์ และกระแสศรัทธาพุทธศาสนา

ภาพลักษณ์ทางการเมืองของนายนนท์

เสียคะแนนทางสังคมและการเมือง : แม้จะรีบออกมาขอโทษ แต่คำพูดที่ถูกตีความว่าดูหมิ่นศรัทธา ย่อมกระทบต่อความน่าเชื่อถือของ ส.ส.นนท์ โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีชุมชนพุทธเข้มแข็ง และอาจถูกคู่แข่งใช้โจมตีทางการเมืองได้

ถูกมองว่าไม่เข้าใจบริบทศาสนา : ถ้อยคำ “กราบอะไรก็ไม่รู้” สร้างภาพลบว่านายนนท์ไม่เข้าใจคุณค่าของสังเวชนียสถาน อันเป็นรากฐานศรัทธาของชาวพุทธ และสะท้อนถึงความขาดความละเอียดอ่อนด้านวัฒนธรรม

บททดสอบการเมืองรุ่นใหม่ : กรณีนี้เป็นตัวอย่างชัดเจนว่า การเมืองสายตรวจสอบหากขาดความรอบคอบในการใช้ถ้อยคำ อาจย้อนกลับมาบั่นทอนทุนทางสังคมและอนาคตทางการเมืองของตัวเอง

กระแสศรัทธาพุทธศาสนาในสังคม

กระตุ้นการปกป้องศาสนา : ถ้อยคำที่ถูกวิจารณ์ก่อให้ชาวพุทธบางส่วนรู้สึกถูกกระทบจิตใจ นำไปสู่กระแสการปกป้องสังเวชนียสถานซึ่งถูกมองเป็นศูนย์รวมความศรัทธา

จุดถกเถียงงบประมาณศาสนา : แม้คำพูดถูกติติง แต่ก็ทำให้สังคมเปิดประเด็นถกเถียงถึงความคุ้มค่าและความเหมาะสมของการใช้งบประมาณด้านศาสนา โดยเฉพาะโครงการเดินทางต่างประเทศ

สะท้อนความเปราะบางของประเด็นศาสนา : กรณีนี้ย้ำให้เห็นว่าศาสนาและความเชื่อยังเป็นประเด็นอ่อนไหวในสังคมไทย การสื่อสารที่ไม่รอบคอบสามารถสร้างแรงสะเทือนทางศรัทธาและบรรยากาศในสังคมวงกว้าง