รู้จักสภาวะ "Deadlock" การเมืองไทยเสี่ยงเผชิญ เมื่อมี รัฐบาลเสียงข้างน้อย

สภาวะ Deadlock ทางการเมือง (Political Deadlock) คือภาวะที่กลไกทางการเมืองที่ไม่สามารถเดินไปข้างหน้าได้ เนื่องจากไม่มีฝ่ายใดสามารถบรรลุฉันทามติกับอีกฝ่าย

 

โดยมีสาเหตุมาจากความขัดแย้งทางผลประโยชน์ การขาดสภาวะผูกมัด หรือการตัดสินใจที่ติดขัด ทั้งหมดทำให้กระบวนการทางนิติบัญญัติหรือบริหารไม่สามารถดำเนินไปได้ต่อ 

 

สภาวะ Deadlock มักจะมีสาเหตุมากจาก

- รัฐบาลเสียงข้างน้อย หรือไม่มีเสียงข้างมากพอในสภา เพื่อผลักดันร่างกฎหมายสำคัญ

- ความเห็นไม่ลงรอย ระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและบริหาร เช่น พรรคการเมืองต่างฝ่ายบริหารต่างกัน

- สถาบันที่มีอำนาจชี้ขาด เข้ามาเป็นคนกลาง “ตัดสิน” ในเหตุขัดแย้ง เช่น ศาลรัฐธรรมนูญ องค์กรอิสระ หรือกลไกศาลสุดท้าย

- ปัจจัยภายนอก เช่น ชุมนุม หรือความตึงเครียดภูมิภาค ที่นำมาสู่การถอนตัวจากรัฐบาล (coalition collapse) ฯลฯ

 

นั่นหมายความว่าประเทศไทยที่ ณ ขณะนี้ ที่มีรัฐบาลเสียงข้างน้อย ปกครองก็มีความเสี่ยงที่จะเผชิญ สภาวะ Deadlock ทางการเมือง

 

รศ.ดร.ศิพิมพ์ ศรบัลลังก์ อาจารย์ประจำภาควิชารัฐศาสตร์ มศว. ได้ยกตัวอย่าง สภาวะ Deadlock ทางการเมืองที่เคยเกิดขึ้นในอดีต สมัยหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมท ที่มีการชะลอการผ่านกฎหมาย และงบประมาณ เพราะว่ามีการตรวจสอบอย่างเข้มข้น ทำให้เกิดการค้านอย่างเข้มข้นด้วย

 

ส่งผลต่อกระบวนการพิจารณาญัตติและงบประมาณรายจ่ายประจำปีก็จะมีความล่าช้าออกไป การทำงานก็อาจจะไม่ต่อเนื่อง

เป็นเหตุให้เกิดสภาวะ deadlock ทางการเมืองและนำไปสู่เรื่องของความขัดแย้งทางการเมืองที่จะอยู่ในระดับที่สูง เพราะว่าฝ่ายรัฐบาลกับฝ่ายค้านอาจจะมีการโต้เถียงกันรุนแรงมากขึ้น ส่งผล
ต่อบรรยากาศการทำงานในสภาที่ตึงเครียด เพราะว่าเกิดการถกเถียงกัน

นำไปสู่การลดความเชื่อมั่นของประชาชนต่อระบบการเมือง สุดท้ายรัฐบาลเสียงข้างน้อย จะนำไปสู่ความไร้เสถียรภาพของรัฐบาล เพราะว่าเมื่อฝ่ายค้านเป็นฝ่ายกลุ่มเสียงสำคัญในการลงมติ รัฐบาลก็จะ ต้องประสบปัญหาในการโยกย้ายโครงสร้างหรือเปลี่ยนตัวรัฐมนตรีบ่อยครั้ง จนไม่สามารถที่จะขับเคลื่อนนโยบายในระยะยาวได้อย่างเต็มที่ และจะนำไปสู่สภาวะชะงักทางนโยบายที่ ที่เรียกว่า deadlock