เปลี่ยนกาบกล้วยเหลือทิ้ง เป็นกระเป๋าขึ้นห้าง “ธนกร สดใส” ปราชญ์กล้วย ‘ตานี แบรนด์’

‘กลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านช่างสกุลบายศรี’ ผสานรากเหง้าเข้ากับเศรษฐกิจหมุนเวียน พร้อมกับน้อมนำคำสอน ‘บ้าน วัด โรงเรียน’ นายหลวง ร.9 ตั้งศูนย์เรียนรู้พัฒนาชุมชนที่ยั่งยืนในอนาคต

***************************

โดย…รัชพล ธนศุทธิสกุล

ปราชญ์กล้วยรุ่นเยาว์วัย 31 ปี “กอล์ฟ-ธนกร สดใส” อดีตนักเคมีสิ่งทอผันตัวเองกลับสู่เหง้าวิถีชาวราชบุรี ผลิตต้นกล้วยผ่านศิลปะพร้อมด้วยแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ผสานภูมิปัญญาการทำ ‘บายศรีสู่ขวัญ’ มรดกตกทอดมาจากบรรพบุรุษ จนเป็นผลิตภัณฑ์ที่ไม่เพียงสวยงาม แต่ยังเกิดค่าตระหนักถึงคุณ

นอกจากนี้ยังพัฒนาสร้างศูนย์การเรียนรู้ ‘กลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านช่างสกุลบายศรี’ และใช้หลักการ ‘บวร’ ของในหลวงรัชกาลที่ 9 เป็นจุดศูนย์กลางของชุมชนและสังคม มอบโอกาสให้แก่ผู้ด้วยโอกาสในชุมชน เช่น คนพิการ คนตาบอด ออทิสติก คนชรา

และล่าสุด ‘แบรนด์ ตานี’ ภูมิปัญญาของพื้นบ้านโบราณที่มีคุณค่าความงามของศิลปวัฒนธรรมของคนรุ่นใหม่ ได้รับรางวัลของกระทรวงมหาดไทยด้านผลงานเครือข่ายองค์ความรู้ OTTOP KBO CONTEST 2019  จังหวัดดีเด่น ระดับประเทศ จากกรมพัฒนาชุมชน

เริ่มต้นจากบายศรีสู่ขวัญ

‘ธนกร สดใส’ หรือ ‘กอล์ฟ’ สืบเชื้อชาติพันธุ์ไทย-เขมร ต.เจ็ดเสมียน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี จ.ราชบุรีรุ่นที่ 4 ในการทำงานพิธีกรรมบายศรีสู่ขวัญ จึงทำให้มีความสนใจและเลือกเรียนทางด้านเรียนเทคนิคสิ่งทอเคมีตั้งแต่จบมัธยมต้นกระทั่งสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีเพื่อขับเคลื่อนวัฒนธรรมและขนบประเพณีรากเหง้า

“แต่พอจบมาถึงรู้ว่ามันไม่ตรงใจ เพราะความรู้ที่เรียนไม่ได้ใช้ในการทำงาน แถมสุขภาพอยู่กับโซดาไฟ เคมีสารตั้งต้นทางวิทยาศาสตร์ ใจมันไม่ได้ชอบ จบทำงานสมัครงานได้หมด ตำแหน่งที่ดี เงินก็ดี แต่ก็อยู่ได้ที่ละไม่ถึงเดือน ลาออกทั้งหมด 4 ที่ แล้วกลับมาอยู่บ้าน”

ปราชญ์กล้วยรุ่นเยาว์ บอกว่าได้ออกเดินทางศึกษาเพิ่มเติมต่อยอดได้ความรู้มากกว่าเรื่องเหตุผลการเกิดขึ้นของบายศรีสู่ขวัญหรือขึ้นตอนการทำในสมัยเด็กๆ เขาได้ทั้งงานหัตถกรรม งานช่างสิบหมู่ จากปราชญ์ที่มีองค์ความรู้หลายท่านจนตกตะกอน และต่อมาได้เป็นครูให้ความรู้ที่สมาคมโหรแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์ ซึ่งพอทำเรื่องเกี่ยวกับศาสนาก็ได้ความรู้ที่ผนวกเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาเข้ามาผสมในการดำรงชีพ

“ความรู้เรื่องของสัมมาอาชีพคืออะไร เรารู้จุดก็จับให้ชนกับงานที่เราทำมันเป็นอาชีพที่เราชอบ และไม่เบียดเบียนผู้คนหรือสัตว์ มันเป็นอาชีพที่ทำโดยธรรมชาติ คือเอาสิ่งที่ธรรมชาติให้เรามาเอามาสร้างสัน เข้าใจธรรมชาติก็เข้าใจธรรมะ เข้าถึงมันก็คือตัวคนเรา เราก็เอาแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) มาผสมผสานภูมิปัญญาที่มี”

พลัง ‘บวร’ พลิกชีวิต

หลังลงพิสูจน์แนวคิดดังกล่าวเป็นระยะเวลาถึง 6 ปี ถึงสามารถตั้งตัวได้สร้างฐานะได้ และเมื่อยืนขึ้นด้วยตัวเองได้จึงทุบบ้านเปลี่ยนเป็นพื้นที่มอบโอกาสและให้ความรู้ตอบแทนวัดสนามชัยที่อนุเคราะห์ให้พื้นที่ตั้งตัวสร้างบ้านจากครอบครัวที่ล้มละลายอาศัยและใช้ทำกิน

และจากการที่เมื่อค้นลึกลงไปในการคิดที่จะตอบแทนวัด ทำให้ธนกรเรียนรู้เข้ากับศาสตร์ของพระราชาในเรื่องวัด-บ้าน-โรงเรียน ของในหลวงรัชกาลที่9 ที่เชื่อมโยงกันกับสิ่งที่ทำ จึงเกิดเป็น ‘วิสาหกิจชุมชนบ้านช่างสกุลบายศรี’ เมื่อวันที่ 1 เมษายน 2561 

“ยิ่งเอายิ่งอด ยิ่งสละหมดยิ่งได้ คำยึดมั่นของศูนย์เรียนรู้ของเรา ที่ผมถือว่ามีได้เพราะพระองค์ท่าน และได้ลั่นสัจจะต่อหน้าพระบรมฉายาลักษณ์ในหลวง ร.9 จะเดินตามท่านในสาขาและความถนัด สิ่งที่ช่วยได้ช่วย สิ่งที่มันเหนือบ่ากว่าแรงก็เป็นสัมมาวาจาเรื่องคำพูดให้กำลังใจ”

ธนกร ให้รายละเอียดของศูนย์เรียนรู้ว่าได้จัดสรรพื้นที่ดังกล่าวแบ่งเป็นหลักใหญ่ 5 โรงเรือนที่ให้ความเรียนรู้ อาทิ 1.ความรู้เกี่ยวกับด้านพิธีกรรมบายศรี 2.ความรู้เรื่องงานมัดย้อมจากธรรมชาติ 3.งานช่างสิบหมู่ 4.การแกะสลักหยวกกล้วยและร้อยมาลัย การทำน้ำอบน้ำปรุง 5.ความรู้เรื่องนวัตกรรมงานหัตถกรรมต่างๆ ที่ได้เครือข่ายจิตาสาร่วมแนวทางเดียวกันเชิญมาให้ความรู้กับชุมชน

“แรกๆ ใครเห็นก็ว่าบ้า ตอนนั้นยอมรับทุกทิศทางไม่มีใครเข้าใจ แต่ทำสำเร็จแล้วทุกคนเข้าใจ มันก็ไปตอบโจทย์เป็นเทรนด์โลก ณ ตอนนี้ในเรื่องสิ่งแวดล้อมและการสร้างสรรค์พัฒนาต่อยอดด้วยนวัตกรรม ผสมผสานภูมิปัญญาท้องถิ่น ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณค่าและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวเป็นผลิตภัณฑ์”

โดยผลิตภัณฑ์แบรนด์ ตานี เป็นการประยุกต์ต่อยอดจากต้นกล้วยหลังใช้ประโยชน์จากใบทำบายศรีสู่ขวัญ การปล่อยต้นกล้วยตานีให้เน่าสลายในร่องสวนเป็นการเปล่าประโยชน์ เพราะ 1 ต้นกล้วยสามารถนำเอากาบกล้วยมาพัฒนาทำเป็นกระเป๋าแฟชั่นได้ 1 ใบ หรือทำผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เช่น เป้ กล่องใส่เอกสาร สมุดโน้ต ฯลฯ  และยังเป็นสินค้าที่แต่ละชิ้นมีเพียง 1 เดียวในโลก

“กล้วยตานี 4 สายพันธุ์ที่ใช้ ลวดลายแต่ละต้นไม่เหมือนกัน สีก็แตกต่างในแต่ละต้น และยังกันน้ำ กันเชื้อรา และของเราก็มีความคงทนอายุการใช้งานประมาณ 5 ปีขึ้นไป หากดูแลใส่ใจดีจะอยู่ได้ประมาณ 10 ปี”

   

กระเป๋ากาบกล้วยอนาคตใหม่ไทย

“เราอยากให้ทุกคนหันกลับมา เพราะคนเราสูงสุดแล้วตอนนี้ อยากให้กลับมาสู่สามัญ คำว่าสามัญดั่งเดิม เราอยู่ได้แข็งแรง และยังคงรักษาอยู่ทุกวันนี้ ไม่ได้จะโจมตีกระเป๋าประเภทอื่นแต่อยากให้ถอยย้อนมองสักนิด สิ่งสำคัญยังไม่ถึงอนาคตลูกหลานเราทิ้งอะไรให้เขา ไม่ใช่ว่าเอาแต่สะดวกตัวเองในวันนี้และทำลายในวันข้างหน้า”

ปัจจุบันสมาชิกของ วิสาหกิจชุมชนบ้านช่างสกุลบายศรีมีด้วยกันทั้งหมดกว่า50 คน และไม่ใช่แค่คนจ.ราชบุรีเท่านั้นที่ให้ความสนใจ คนนอกพื้นก็ติดต่อมาขอเรียนรู้ทั้งในประเทศและต่างประเทศ นอกจากนี้นักเรียนแลกเปลี่ยนหรือหน่วยงานราชการเองก็มาศึกษาและขยายให้เป็นรูปธรรมที่มากขึ้น

ขณะที่ล่าสุดตานีแบรนด์ได้นำเสนอคุณค่าของ ‘กล้วยตานี’ จนได้รับรางวัลชนะเลิศระดับประเทศผ่านเวทีการประกวด OTTOP KBO CONTEST 2019 จากกรมพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2562 ที่ผ่านมา

ปราชญ์กล้วยรุ่นเยาว์ กล่าวระบุขอบคุณคนไทยทุกคนที่ช่วยสนับสนุนเนื่องจากทุกสิ่งอย่างที่สร้างขึ้นของทางศูนย์มุ่งหวังให้คนไทยตระหนัก ได้เห็นคุณค่า และนำองค์ความรู้ที่ได้มาช่วยกันพัฒนาประเทศของ หลังผลงานคอลเลคชั่นแรกแบรนด์ ตานี กว่า 1,500 ใบ ได้รับการตอบรับจนหมดไม่มีเหลือ ที่สำคัญยังได้ร่วม Collaborate กับ แบรนด์ Art Story by Autistic Thai สำหรับคอลเลคชั่นพิเศษในการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียนครั้งที่ 35 อีกด้วย 

“ตอนนี้เรากำลังผลิตสร้างผลงานคอลเลคชั่นที่ 2 ซึ่งจะเสร็จก่อนปลายปีนี้ เพื่อบอกเล่าที่มาของแบรนด์และตัวตนของเราคืออะไร ซึ่งได้รับโอกาสจาก บริษัท สยามพิวรรธน์ จำกัด ทั้งด้านองค์ความรู้ด้านการตลาดและหน้าร้านเพื่อจัดแสดงผลิตภัณฑ์ตานีในพื้นที่ ECOTOPIA ห้างสรรพสินค้าสยามดิสคัฟเวอรี่ และ ICONCRAFT ห้างสรรพสินค้าไอคอนสยาม ใครสนใจสามารถติดตามผลงานได้ที่ไอจี @tanee_brand และเพจเฟซบุ๊ก TANEE Only You”