การขยายธุรกิจโรงแรมไทยเข้าไปในกลุ่มประเทศ AEC

ความสามารถในการดำเนินธุรกิจบริหารจัดการโรงแรมของไทยนั้น ได้รับการยอมรับในด้านคุณภาพของการให้บริการ ความทันสมัยสะดวกสบายของสถานที่พัก ความคุ้มค่าคุ้มราคาจากทั้งผู้บริโภคโดยตรงและตัวแทนท่องเที่ยว องค์กรธุรกิจ สายการบินทั้งในและต่างประเทศอย่างดียิ่งเสมอมา แต่ทว่าในเวลาเดียวกันความสำเร็จนี้ยังไม่ถือว่าสูงมาก เพราะยังไม่ค่อยจะเป็นที่พึงพอใจของทั้งผู้บริหารระดับสูงของโรงแรมและในแวดวงของกลุ่มผู้ลงทุนทั้งหลายมากนัก ด้วยสาเหตุใหญ่คือระยะเวลาที่จะได้รับเงินลงทุนคืนในธุรกิจโรงแรมใหม่ๆ ในประเทศไทย ณ ปัจจุบันยังค่อนข้างนานกว่าทศวรรษ ตลอดจนยังไม่ค่อยมีความเร้าใจมากนักหากเปรียบเทียบกับผลตอบแทนของการลงทุนในธุรกิจภาคบริการแขนงอื่น ทั้งนี้เกิดจากสาเหตุสำคัญประการหนึ่งคือราคาขายห้องพัก ราคาอาหารและเครื่องดื่ม ราคาจัดงานเลี้ยง และสัมมนาของโรงแรมไทย ยังต่ำกว่าประเทศเพื่อนบ้านหลายประเทศครับ แม้ว่าเราจะมีอัตราการเข้าพักโรงแรมโดยเฉลี่ยสูงกว่าประเทศพวกเขาก็ตาม

นอกจากนี้แล้วประเทศของเรายังไม่มีกฎเกณฑ์ระเบียบในการคุ้มครองสิทธิและผลประโยชน์ของนักลงทุนในธุรกิจโรงแรมที่ดีพอครับ ทั้งในเรื่องการควบคุมปริมาณห้องพัก ทำเลที่ตั้งสถานที่ประกอบการ การออกใบอนุญาตโรงแรมใหม่ ระบบภาษีที่ซ้ำซ้อน การสร้างบุคลากรรุ่นใหม่ที่ยังเป็นปัญหาใหญ่ทั้งในปัจจุบันและอนาคต ฯลฯ

ธุรกิจโรงแรมไทยที่สามารถยืนอยู่ได้ทุกวันนี้นั้น ส่วนใหญ่ได้ผลประโยชน์จากมูลค่าเพิ่มของอสังหาริมทรัพย์ เช่น ราคาอาคารและที่ดินที่ตั้งของโรงแรม หรือมูลค่าทรัพย์สินในตลาดทุน มากกว่าผลประโยชน์ที่ได้จากผลประกอบการโรงแรม โดยเฉพาะในสถานการณ์ทางการเมืองที่มีผลกระทบโดยตรงกับธุรกิจโรงแรมในประเทศไทยหลายปีติดต่อกันตราบจนถึงปัจจุบัน ที่ส่งผลให้โรงแรมไทยส่วนใหญ่อยู่ในสภาพการดำเนินธุรกิจที่ไม่คล่องตัวนัก

การเปิดเสรีทางธุรกิจภาคบริการในกลุ่มประเทศอาเซียนที่กำลังจะมาถึงอีกไม่นานจากนี้นั้น น่าจะเป็นช่องทางของโอกาสทางธุรกิจที่สำคัญของนักลงทุนไทยกับผู้บริหารโรงแรมมืออาชีพจากไทยที่จะเข้าไปปักธงในกลุ่มประเทศ AEC ด้วยความชำนาญและประสบการณ์ที่เหนือชั้นกว่าทั้งในด้านคุณภาพของการให้บริการ ความสมดุลของการบริหารจัดการรายได้และรายจ่าย ความสามารถของบุคลากร ความหลากหลายของระบบการทำงาน ซึ่งก่อให้เกิดความสามารถในการบริหารจัดการองค์กรของผู้บริหารหรือเครือโรงแรมไทยอย่างมีประสิทธิผลสูงสุด สามารถทำให้เกิดกำไรจากการดำเนินงานและได้รับผลตอบแทนทางธุรกิจที่ครอบคลุมทั้งระยะเวลาการคืนทุนให้สั้นลง เรียกว่าคุ้มค่ากว่าสภาพการดำเนินธุรกิจโรงแรมในประเทศไทยในปัจจุบัน

แต่อย่างไรก็ดีเราอาจจะต้องเผชิญกับอุปสรรคทางการค้าต่างๆ ในประเทศเหล่านี้ อาทิ เงื่อนไขกฎเกณฑ์ในการดำเนินธุรกิจ คู่แข่งขันจากเครือข่ายโรงแรมต่างทวีป การกีดกันทางการค้า สัดส่วนในการถือหุ้นของผู้ลงทุน และประเภทของโรงแรม เป็นต้น แม้ว่าในบางประเทศเช่น สิงค์โปร์จะเปิดเสรีกว้างแบบไร้ข้อจำกัดแต่ผู้ประกอบการโรงแรมไทยจะต้องเผชิญกับสภาพการแข่งขันในตลาดเสรีแบบสิงคโปร์ที่ผมคิดว่าไม่ง่ายนัก เมื่อเปรียบเทียบศักยภาพของโรงแรมไทยในปัจจุบัน

หากจะมองแบบจำกัดขอบเขตลงไป ผมเชื่อว่าเรามีขีดความสามารถและศักยภาพเพียงพอของความเป็นผู้นำกลุ่มในประเทศเพื่อนบ้านใกล้เคียงกับเรามากกว่าครับ นอกจากนี้ผมยังมีความเชื่อมั่นอีกว่าเรามีความพร้อมแล้วที่จะรุกเข้าช่วงชิงความได้เปรียบทั้งในด้านภูมิศาสตร์และประสบการณ์ความเชี่ยวชาญในธุรกิจโรงแรมในเฉพาะกลุ่มประเทศในอนุภาคแม่น้ำโขงมากกว่าประเทศใน AEC ทั้งหมดครับ

แม้ว่าอินโดนีเซียและฟิลิปปินส์สองชาติที่สำคัญใน AEC จะมีประชากรจำนวนมาก มีอัตราค่าจ้างแรงงานต่ำ ทักษะในการใช้ภาษาอังกฤษของภาคประชาชนมีสูงก็ตามที แต่ข้อจำกัดของแหล่งท่องเที่ยว และความปลอดภัยกอปรกับเงื่อนไขในการเข้าไปลงทุนที่ประเทศเขาได้วางกรอบเพื่อป้องกันผลประโยชน์ผู้ประกอบการท้องถิ่นมาก อาทิเช่น ในอินโดนีเซียมีการจำกัดพื้นที่ลงทุนสร้างโรงแรม ในฟิลิปปินส์ยังเคร่งครัดต่อกฎระเบียบในสัดส่วนการถือหุ้นจากต่างชาติ ที่กำหนดให้คนฟิลิปปินส์เป็นผู้ถือหุ้นข้างมากในองค์กรธุรกิจข้ามชาติ

สำหรับกลุ่มประเทศอนุภาคลุ่มแม่น้ำโขง ลาว กัมพูชา เวียดนาม และพม่านั้น มีเงื่อนไขที่น่าสนใจในการลงทุนหรือร่วมทุน ยกเว้นเพียงว่าในเรื่องกรรมสิทธิ์ของการครอบครองที่ดินที่ส่วนใหญ่นิยมให้เช่าระยะยาวมากกว่าขายขาดแบบบ้านเรา แต่อย่างไรก็ดีจากกระแสการตื่นตัวและความต้องการของนักท่องเที่ยวกระแสหลักของโลกทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพ อาทิ จากจีน ยุโรป เอเชีย และอเมริกา ที่จะมาเยือนพื้นที่ท่องเที่ยวในกลุ่มประเทศเหล่านี้ในอนาคตอันไม่ไกลจากนี้ไป รวมถึงการขาดแคลนสถานที่พักมาตรฐานของทั้งนักธุรกิจ นักท่องเที่ยวในพื้นที่เหล่านี้ยังเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่สร้างความโดดเด่นให้เกิดความสนใจในการลงทุนของภาคเอกชนเจ้าของประเทศเหล่านี้มากครับ ซึ่งนับเป็นโอกาสทองที่จะทำให้ธุรกิจโรงแรมของไทยสามารถที่จะขยายกิจการทั้งในแบบร่วมลงทุนและรับบริหารจัดการในประเทศเหล่านี้ โดยเฉพาะในหลายเมืองหลักทางการท่องเที่ยวของประเทศกลุ่มนี้ครับ

แต่เพื่อความเจริญเติบโตอย่างมีเสถียรภาพอย่างยั่งยืนในอนาคต ผมคิดว่าภาครัฐบาลบ้านเรา ควรจะพิจารณาหามาตรการเพื่อเป็นผู้สนับสนุนและช่วยเหลือภาคธุรกิจเอกชนของไทยอย่างเป็นทางการในการนี้อย่างครอบคลุมในทุกๆ ด้านครับ ไม่ว่าจะเป็นเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ ธุรกรรมที่เกี่ยวข้องกับธนาคารระหว่างประเทศ การเจรจาในสิทธิผลประโยชน์ทางธุรกิจเพื่อคุ้มครองนักลงทุนชาวไทยระหว่างรัฐบาลกับรัฐบาล ความรู้ในด้านกฎหมายทั้งในด้านแรงงาน ด้านภาษี ฯลฯ

ท่านผู้ดูแลรับผิดชอบในเรื่องนี้ ภาครัฐบาลไม่สมควรที่จะปล่อยปละละเลยให้เป็นเช่นอดีตที่ผ่านมานะครับ ที่รัฐบาลปล่อยให้ภาคเอกชนไทยเข้าไปดำเนินธุรกิจในต่างประเทศในแบบที่เรียกว่าขาดการสนับสนุนจากภาครัฐอย่างเพียงพอ หรืออาจจะเรียกว่าไม่มีเลยก็ได้ ผมคิดว่าถึงเวลาแล้วครับ ที่ภาครัฐและภาคเอกชนควรจะร่วมมือกันในการขยายอุตสาหกรรมภาคบริการของไทยเราเข้าไปในประเทศในเขตภูมิภาคที่เรามีความพร้อม และสามารถช่วงชิงความได้เปรียบรวมถึงสามารถที่จะดำเนินธุรกิจได้ดีกว่าสร้างเงินและสร้างงานให้คนของเราอย่างสมบูรณ์แบบ อีกทั้งยังเป็นการช่วยเสริมส่งให้เราได้เป็นศูนย์กลางและเป็นผู้นำอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในภูมิภาคนี้อย่างแท้จริงตลอดไป