posttoday

ศาสตร์และศิลป์แห่งการรับเสียง

04 สิงหาคม 2556

ช้างแอฟริกันมีหูขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ใบหูของช้างตัวที่ใหญ่ที่สุดวัดพื้นที่ได้ถึง 2 ตารางเมตร มีความหนาและแข็ง

สื่อสารระยะไกล

ช้างแอฟริกันมีหูขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ใบหูของช้างตัวที่ใหญ่ที่สุดวัดพื้นที่ได้ถึง 2 ตารางเมตร มีความหนาและแข็ง เหมาะสมต่อการดักนำเสียงช่วงความถี่ต่ำซึ่งช้างใช้สื่อสารระหว่างกันผ่านระยะทาง 810 กิโลเมตร

เสียงจระเข้หนุ่มทำน้ำกระเพื่อม

ในโลกของจระเข้อัลลิเกเตอร์และเคแมน เสียงที่สำคัญที่สุดคือเสียงประกาศอาณาเขตของตัวผู้ ประกอบด้วยส่วนที่กระจายเสียงเหนือน้ำกับส่วนที่ส่งใต้น้ำ เสียงใต้น้ำเป็นเสียงในช่วงความถี่ต่ำเกินมนุษย์ได้ยิน เรียกว่า อินฟราซาวด์ ซึ่งสามารถเดินทางได้ไกลหลายกิโลเมตร เสียงนี้จะดึงดูดตัวเมียมาหาและขู่ไล่ตัวผู้ตัวอื่นออกไป

lใช้เสียงเป็นเข็มทิศ

นกสามารถได้ยินอินฟราซาวด์และนำไปใช้ประโยชน์ในการนำทาง เช่น การแตกตัวของคลื่นในมหาสมุทรผลิตเสียงอินฟราซาวด์แผ่ไกลหลายกิโลเมตร เป็นปัจจัยหนึ่งที่นกพิราบนำสารใช้นำทางในระหว่างอพยพ

โทรข้ามประเทศหลายพันกิโลเมตร

อินฟราซาวด์สามารถเดินทางได้ไกลมากและเดินทางในน้ำได้เร็วและง่ายกว่าอากาศ โดยยิ่งน้ำเย็นและมีความดันมากเท่าไร เสียงก็ยิ่งเดินทางเร็วขึ้นเท่านั้น วาฬเรียนรู้ที่จะใช้คุณสมบัติเหล่านี้ นักวิจัยบางคนเชื่อว่าวาฬอาจคุยกันข้ามมหาสมุทรจากอาร์กติกข้ามไปแอนตาร์กติกได้

หูแมลงอยู่ตรงไหนก็ได้

ตั๊กแตนตำข้าวมีหูข้างเดียวอยู่ระหว่างขาหน้า จิ้งหรีดและตั๊กแตนทั่วไปมีหู 2 ข้าง และมักตั้งอยู่บนตำแหน่งที่เทียบได้กับหน้าแข้ง ตั๊กแตนแบบอื่นมีหูอยู่ที่ท้อง แมลงช้างปีกใสมีหูอยู่บนปีก ขณะที่ด้วงบางชนิดมีหูอยู่ในคอ

เสียงจำเพาะเพศ

กบโคควิ (coqui) แห่งอเมริกากลาง ได้ชื่อนี้เพราะตัวผู้ร้องเสียงดัง “โคควิ” ความแปลกประหลาดอยู่ที่หูของตัวผู้และของตัวเมียถูกจูนมาให้ได้ยินเสียงต่างกัน เสียงครึ่งแรก “โค” ใช้สื่อสารกับตัวผู้อื่นเพื่อบอกให้อยู่ห่างๆ ส่วนเสียง “ควิ” ครึ่งหลัง ใช้สื่อสารกับตัวเมีย ซึ่งมีความหมายประมาณว่า มามะๆ มาหาพี่มะ และเฉพาะตัวเมียเท่านั้นจึงจะได้ยินส่วนนี้

ถุงลมขยายเสียง

ปลามีวิธีได้ยินที่โบราณมาก โดยในหัวกะโหลกปลามีท่อครึ่งวงกลมจำนวนหนึ่ง แต่ละท่อบรรจุก้อนหินปูน (otolith) ไว้ภายใน ซึ่งเมื่อสั่นจะดึงขนของเซลล์ประสาทให้ขยับตามและส่งเป็นสัญญาณต่อไป ปลาชนิดที่มีถุงลมสำหรับลอยตัวมักจะประสาทไวต่อความสั่นสะเทือนมากกว่า ดังนั้นจึงสันนิษฐานได้ว่าถุงลมน่าจะทำหน้าที่คล้ายกับเยื่อแก้วหู คือขยายความสั่นของคลื่นเสียงและส่งข้อมูลต่อไปยังสมอง

นกออยล์เบิร์ดใช้เสียงคลำทาง

ตาที่ใหญ่โตของนกออยล์เบิร์ดช่วยให้มันมองเห็นในที่โล่งได้ดีระดับหนึ่ง แต่เมื่ออยู่ในถ้ำที่มืดสนิทจะต้องอาศัยการเปล่งเสียงออกไปให้สะท้อนผนังถ้ำกลับมาเข้าหูเป็นข้อมูลนำทาง ช่วงความถี่ของเสียงร้องนี้อยู่ที่ประมาณ 2,000 เฮิรตซ์ ซึ่งค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับเสียงนำร่องของค้างคาว เหตุนี้เองการใช้เสียงสะท้อนของออยล์เบิร์ดจึงนำทางได้ไม่แม่น

ค้างคาวมองเห็นด้วยหู

ค้างคาวหลายชนิดมีหูซึ่งเป็นลอนหยักซับซ้อน รวมทั้งอาจมีใบหูหลายชั้น นักวิทยาศาสตร์สันนิษฐานว่าโครงสร้างเหล่านี้ช่วยให้หูค้างคาวไวต่อเสียงมากขึ้น โดยเฉพาะเสียงอุลตราซาวด์ที่ปล่อยออกมา เมื่อเสียงดังกล่าวกระทบวัตถุ ต้นไม้ หรือสัตว์อื่น มันจะเดินทางสะท้อนกลับมาเข้าหูค้างคาวอีกครั้ง เพื่อคำนวณและประมวลข้อมูลออกมาเป็นภาพของสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัว

แมวปิดสวิตช์หูได้

แมวบ้านมีความสามารถในการปิดประสาทการได้ยินชั่วคราว ณ จังหวะที่พร้อมจะโจมตีเหยื่อ วินาทีก่อนที่แมวจะกระโจนเข้าจับเหยื่อ หูของมันจะหยุดส่งสัญญาณไปยังสมอง

หูเรดาร์หามด

จิ้งจอกหูค้างคาวแห่งทวีปแอฟริกาอาจกล่าวได้ว่าเป็นหนึ่งในสัตว์ที่มีใบหูขนาดใหญ่ที่สุดในโลกเมื่อเทียบกับสัดส่วนตัว ใบหูของมันทำหน้าที่เฉพาะในการดักจับเสียงที่เบามากๆ และช่วยเจ้าจิ้งจอกหาเหยื่อโดยการดักฟังเสียงเดินของมด ปลวก และแมลงขนาดเล็กต่างๆ จิ้งจอกหูค้างคาวหูดีจนสามารถได้ยินเสียงปลวกตัวเดียวเดิน n

 

ข่าวล่าสุด

สยามพิวรรธน์คว้า 2 รางวัลโลก พร้อมเปิด NEXTOPIA สยามพารากอน