ชาวเชียงใหม่ฟ้องประยุทธ์แก้ปัญหาฝุ่น PM 2.5 ไม่ได้

เครือข่ายประชาชนภาคเหนือ นักวิชาการมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สภาลมหายใจเชียงใหม่ สภาลมหายใจภาคเหนือ และประชาชน ยื่นคำร้องต่อศาลปกครองเชียงใหม่ เพื่อฟ้องร้องเอาผิดกับ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ โดยมีประชาชนร่วมลงชื่อสนับสนุนการฟ้องตั้งแต่วันที่ 7-9 เมษายน 2566 ที่คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 727 คน และลงชื่อออนไลน์เพื่อสนับสนุนประเด็นการแก้ไขวิกฤตฝุ่นจากเกษตรพันธสัญญา 980 คน นอกจากนี้ยังมีประชาชนร่วมแสดงออกเชิงสัญลักษณ์อีกราว 60 คน

นพ.รังสฤษฏ์ กาญจนะวณิชย์ อาจารย์ประจำภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เผยว่า ประชาชนในเมืองต้องเจอฝุ่น PM2.5 ระดับเฉลี่ยต่อปีเกินกว่า 50 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร นอกจากนี้ในคนที่ไม่สูบบุหรี่ยังกับพบกับความเสี่ยงมะเร็งปอด เพิ่มขึ้น 7 เท่า เสี่ยงต่อโรคหัวใจ หลอดเลือดสมอง และอายุเฉลี่ยสั้นลง 4-5 ปี 

ขณะที่ ผอ.ศูนย์พิทักษ์และฟื้นฟูสิทธิมนุษยชนท้องถิ่น นาย สุมิตรชัย หัตถสาร หนึ่งในผู้ยื่นคำร้องต่อศาลระบุว่า แผนฝุ่นแห่งชาติที่มีมาตั้งแต่ปี 2562 ไม่ใด้ทำให้สถานการณ์เปลี่ยนแปลงไป

ส่วนมาตรา 9 ของพ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสั่งแวดล้อม ให้อำนาจนายกรัฐมนตรีแก้ไขปัญหานี้อย่างเต็มที่ แต่นายกรัฐมนตรี กลับไม่ได้ใช้อำนาจนี้ ปัญหาสำคัญคือกฎหมายและแผนที่มีอยู่ไม่ได้ถูกปฏิบัติอย่างเต็มที่ 

การยื่นคำร้องในครั้งนี้ ทางเครือข่ายมีคำร้องสำคัญทางคดี 3 ประการ ได้แก่ 

1.ฟ้องนายกรัฐมนตรีให้ใช้อำนาจตามมาตรา 9 พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ซึ่งเมื่อเกิดเหตุภัยพิบัติอย่างร้ายแรงให้มีอำนาจสั่งการให้หน่วยงานทำหน้าที่อย่างเข้มงวด เนื่องจากนายกรัฐมนตรีไม่ได้ใช้อำนาจนี้จนการแก้ไขปัญหาวิกฤตฝุ่น PM2.5 ล่าช้า 

2.ฟ้องคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ให้ปฏิบัติตามแผนปฏิบัติการขับเคลื่อนวาระแห่งชาติ “การแก้ไขปัญหา มลพิษด้านฝุ่นละออง” ซึ่งรัฐบาลประกาศแผนนี้มาตั้งแต่ปี 2562 

3.ฟ้องคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) และคณะกรรมการกำกับตลาดทุน ในฐานะหน่วยงานกับดูแล ซึ่งมีหน้าที่ครอบคลุมถึงพันธกรณีนอกอาณาเขต กำหนดหลักเกณฑ์ เงื่อนไข วิธีการจัดทำรายงานการเปิดเผยข้อมูลอย่างรอบด้าน