ชาญ ธนประกอบ ย้อนอดีตราชวงศ์หมิง

โดย...วันพรรษา อภิรัฐนานนท์ ภาพ กฤษณ์ พรหมสาขา ณ สกลนคร

ถ้าคุณชอบประวัติศาสตร์จีน คุณต้องชอบ “ย้อนอดีตราชวงศ์หมิง” สำนักพิมพ์โพสต์บุ๊กส์ ที่ย้อนรอยเล่าปมประวัติศาสตร์ราชวงศ์หมิงได้อย่างลึกซึ้ง และถ้าคุณชอบสำนวนแปลที่ดี ถอดเนื้อหาได้ถึงแก่น เก็บถ้อยกระทงความครบถ้วน อีกลีลาอรรถรสลื่นไหล คุณต้องชอบ “ชาญ ธนประกอบ”

ชาญ ธนประกอบ ผู้แปล เล่าให้ฟังว่า ในประวัติศาสตร์อันยาวนานของจีน ราชวงศ์หมิงถือเป็นยุครุ่งเรืองยุคหนึ่ง แสนยานุภาพของต้าหมิงระบือไกล โค่นล้มราชวงศ์หยวนและขับไล่ลูกหลานของเจงกิสข่านให้กลับไปเลี้ยงสัตว์ในทุ่งหญ้าอย่างเก่า แถมยังไล่ตีไปจนถึงทะลทรายในมองโกเลีย นับเป็นครั้งแรกที่เอาชนะมองโกลได้อย่างราบคาบ

“คุณูปการที่ยิ่งใหญ่ยืนยาวถึง 276 ปีของราชวงศ์หมิง มีผลกระทบต่อชนชาวจีนจนกระทั่งปัจจุบัน”

ชาญกล่าวว่า หนังสือบอกเล่าเหตุการณ์ต่างๆ ในช่วงของจักรพรรดิแต่ละพระองค์ ผู้เขียนคือตังเหนียนหมิงเย่ว์ เดิมได้บันทึกการอ่านและเผยแพร่ทางเว็บไซต์ก่อน ต่อมาได้จัดพิมพ์เป็นหนังสือชุดที่ขายดีระดับห้าดาว เป็นหนังสือประวัติศาสตร์ที่มียอดจำหน่ายสูงสุดนับแต่จีนเปิดประเทศ ได้รับรางวัลหนังสือดีเด่นและถูกบรรจุให้เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาในจีนอีกต่างหาก

ที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะผู้เขียนมิได้บอกเล่าแบบ “ทื่อๆ” หากใช้ความรอบรู้และลีลาเฉพาะตัว ที่ต้องยกย่องคือความกล้าในการใช้ภาษาสมัยใหม่ ถอดรหัสจากภาษาจีนโบราณที่ห้วนสั้นตีความยาก กลายเป็นภาษาง่ายๆ ที่สื่อความเข้าใจแบบทะลุทะลวง ยิ่งกว่านั้นคือความกล้าตีความ วิเคราะห์เจาะลึกถึงจิตใจของบุคคลที่มีชีวิตอยู่ในประวัติศาสตร์

การตีความใหม่ของตังเหนียนหมิงเย่ว์นี้ เป็นไปภายใต้บรรทัดฐานการอ้างอิงจากหลักฐานพงศาวดารมากมาย ได้แก่ มหาสารานุกรมหย่งเล่อ หมิงสือลู่ (บันทึกเรื่องจริงราชวงศ์หมิง) หมิงทงเจี้ยน (พงศาวดารราชวงศ์หมิงแบบบันทึกตามลำดับเวลา) หมิงสื่อ (พงศาวดารราชวงศ์หมิง) และหมิงสื่อจี้สื้อเปิ่นเม่อ (ต้นสายปลายเหตุประวัติศาสตร์สำคัญสมัยราชวงศ์หมิง ไม่นับแหล่งข้อมูลและเกร็ดพงศาวดารอีกกว่า 20 เล่ม

“ย้อนอดีตราชวงศ์หมิงขายดีมากในจีนแผ่นดินใหญ่ จากที่เริ่มเขียนในปี 2006 ทยอยขายทางออนไลน์จนเขียนจบในปี 2011 ต่อมาจัดพิมพ์เป็นเล่มก็ทุบยอดขายถล่มทลายอีกกว่า 10 ล้านเล่ม ทำรายได้มหาศาลแก่ผู้เขียนซึ่งเป็นข้าราชการกรมศุลกากรธรรมดาๆ คนหนึ่ง จนถึงตอนนี้กลายเป็นเศรษฐีไปแล้วก็เพราะหนังสือเล่มนี้”

ชาญกล่าวว่า สาเหตุที่อยากแปลหนังสือเล่มนี้เนื่องจากความทึ่ง สนุกชนิด “วางไม่ลง” ตั้งแต่ครั้งแรกเมื่อได้อ่าน “เรื่องเล่าประวัติศาสตร์” อันมีมิติซับซ้อนลุ่มลึก โดยผู้เขียนนั้นได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางในแวดวงประวัติศาสตร์จีนถึงความสามารถในการนำแก่นแท้ของคนและเรื่องราวในประวัติศาสตร์มาตีแผ่ วิเคราะห์เชิงจิตวิทยาตัวละคร โดยปล่อยให้ตัวละครในประวัติศาสตร์ดำเนินเรื่องราวแห่งปมปริศนาอย่างสนุกมีสีสัน การแปลใช้หลักการถอดความ ให้ได้ครบทั้งอารมณ์ ลีลา เนื้อหา ความถูกต้อง

ชาญในวัย 66 ปี เขาเกษียณอายุราชการจากตำแหน่งเลขานุการทูต สำนักงานเศรษฐกิจและวัฒนธรรมไทเปประจำประเทศไทย กระทรวงการต่างประเทศ สาธารณรัฐจีน ปัจจุบันเป็นนักเขียนนักแปลอิสระ ย้อนอดีตฯ ใช้เวลาในการแปล 1 เดือนครึ่ง ถือเป็น 1 เดือนครึ่งแห่งความหฤหรรษ์ ได้พลอยตื่นตาตื่นใจไปกับฉากรบและกลเกมอำนาจ ขณะเดียวกันก็สะท้อนใจ ทุกความสำเร็จคือเลือดเนื้อน้ำตา

“ดูให้ดีและอ่านให้ดี ย้อนรอยอดีตราชวงศ์หมิงคือบทเรียนที่เกิดซ้ำแล้วซ้ำเล่า รุ่งเรืองแล้วเสื่อมโทรม ดูหนังดูละครแล้วย้อนดูตัว หวังว่าผู้อ่านจะได้รับประโยชน์จากการอ่าน อบรมตัวเองได้ว่า ไทยก็เหมือนจีนถ้าเราไม่ปกปักรักษาสิ่งที่ดี ปล่อยให้เสื่อมสูญ จากรุ่งเรืองสู่พลิกต่ำ เรื่องนี้ยืนยันได้จากประวัติศาสตร์” ชาญกล่าว

ย้อนรอยอดีตราชวงศ์หมิง ย้อนรอยกษัตริย์ทั้ง 12 พระองค์แห่งต้าหมิง หนังสือมีทั้งหมด 7 เล่ม เล่มแรกเป็นเรื่องราวของปฐมกษัตริย์จูหยวนจาง หรือจูฉงปา เรื่องราวความรัก ความทรยศ และความสูญเสียกระหน่ำหนักหน่วง เส้นทางการต่อสู้อันยาวนาน ที่ถอดบทเรียนแห่งชัยชนะและความปราชัยนับไม่ถ้วน