บุญญาภาณิ์ เบญจรงคกุล ‘ใฝ่ฝันสร้างศิลปินรุ่นใหม่ก้าวสู่ระดับสากล’

โดย...วราภรณ์ ภาพ : กฤษณ์ พรหมสาขา ณ สกลนคร

เอ็มดีสาวสวยแห่งพิพิธภัณฑ์ศิลปะไทยร่วมสมัย หรือ MOCA BANGKOK เพชร-บุญญาภาณิ์ เบญจรงคกุล ที่เรารู้จักเธอดีในนามสาวสังคมที่เจิดจรัสในยุคนี้ ทายาทเจ้าสัวบุญชัย เบญจรงคกุล ผู้หลงใหลในงานศิลปะเช่นเดียวกับผู้เป็นพ่อ

1 ปีเต็มที่เธอบินกลับมาจากนิวยอร์กเพื่อมาช่วยสานต่องานบริหารพิพิธภัณฑ์ศิลปะอย่างเต็มตัว ล่าสุดเธอผุดไอเดียจัดประกวดโครงการ Art Forward Fund Award (AFFA) การประกวดงานศิลปกรรมของนักศึกษาคณะศิลปกรรมปีสุดท้ายจากทั่วประเทศ โดยมีพิพิธภัณฑ์ศิลปะไทยร่วมสมัย MOCA BANGKOK ให้การสนับสนุน ที่เธอภูมิใจนำเสนอ เพื่อช่วยกันยกระดับวงการศิลปะไทยก้าวสู่ความเป็นศิลปินระดับชาติ ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งแรก

“โครงการนี้ เพชรในฐานะผู้อำนวยการงานประกวดคิดทำขึ้นโดยทำร่วมกับพี่โน้ต (พงษ์สรวง คุณประสพ) คือเราก็เป็นคนรุ่นใหม่ที่ชอบงานศิลปะและคลุกคลีอยู่ในแวดวงศิลปินรุ่นใหม่มานานกว่า 10 ปีแล้ว และเรามีความคิดเห็นตรงกันว่าปัจจุบันมีศิลปินรุ่นใหม่ที่มีฝีมือเยอะ และมีวิสัยทัศน์ที่ก้าวไกล แต่ยังขาดเวทีที่จะให้เขาได้แสดงฝีมือ หรือช่วยสนับสนุนและผลักดันให้พวกเขาเป็นที่รู้จักในวงกว้าง โดยเราจะเปิดรับผลงานของนักศึกษาศิลปะปีสุดท้าย น้องๆ สามารถส่งผลงานวิทยานิพนธ์เข้ามาได้ เน้นต้องเป็นงานวิทยานิพนธ์และต้องเรียนอยู่ปีสี่เท่านั้น สามารถส่งผลงานเข้ามาได้ตั้งแต่วันนี้จนถึง 30 มิ.ย. โดยสามารถส่งเป็นคลิปงานเข้ามา คือถ่ายภาพให้เห็นตัวน้องกับผลงานและส่งคลิปวิดีโอเข้ามาสมัครได้ที่ www.artforwardfund.org และทางโครงการจะให้คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิพิจารณาผลงานและมอบรางวัลให้น้องๆ ต่อไป”

เหตุผลของการตั้งกฎคุณสมบัติของศิลปินที่จะส่งผลงานตนเองเข้าประกวดคือ ต้องเป็นนักศึกษาด้านศิลปกรรมทุกแขนง ไม่ว่าจะเป็น จิตรกรรม ศิลปะภาพถ่าย ฯลฯ สามารถส่งผลงานเข้ามาได้ เพราะเธออยากส่งเสริมให้ศิลปินรุ่นใหม่ๆ ได้แจ้งเกิดเหมือนรุ่นพี่ๆ บ้าง อีกทั้งยังเป็นการเฟ้นหาน้องๆ ที่มีฝีมือบวกกับสร้างสรรค์งานศิลปะอย่างมีแนวคิด เป็นผลงานที่เล่าเรื่องได้ ดังเช่นศิลปินเมืองนอก เพราะค่าที่สาวเพชรไปฝึกงานและเรียนด้านการบริหารงานศิลปะที่เมืองนอกหลายปี ทำให้เธอเห็นความสำคัญการสร้างสรรค์งานอย่างมีคอนเซปต์ของทั้งศิลปินต่างชาติหรือคนไทยเองที่ไปโด่งดังอยู่เมืองนอก เพราะจะทำให้ผู้ชมสามารถต่อยอดความคิดจากการชมงานศิลปะอย่างมีคอนเซปต์ของเหล่าศิลปินได้ อีกทั้งนักศึกษาที่มีฝีมือเหล่านี้ยังสามารถก้าวขึ้นสู่การเป็นบุคลากรด้านศิลปะถ่ายทอดองค์ความรู้ในระดับมหาวิทยาลัยได้ เหตุผลเหล่านี้อาจเป็นตัวช่วยในการผลักดันให้น้องๆ ตั้งใจเรียนศิลปะ เพื่อแวดวงศิลปะไทยก้าวสู่ความเป็นสากลมากขึ้น

“ส่วนตัวเพชรชอบศิลปะที่มีคอนเซปต์มากๆ เหมือนดูแล้วให้อะไรกับเราได้เยอะ แถมยังเป็นแรงบันดาลใจให้กับคนอื่นๆ อีกด้วย แต่ทั้งนี้ผลการตัดสินไม่ได้ขึ้นอยู่กับเพชร เพราะเรามีคณะกรรมการของ AFFA ประกอบด้วยบุคคลสำคัญในวงการศิลปะของไทยและระดับโลกจำนวน 5 ท่าน เช่น กรกฤต อรุณานนท์ชัย ศิลปินไทยที่ขณะนี้กำลังโด่งดังอย่างมากในนิวยอร์ก เป็นต้น หรือคณะกรรมการระดับโลกอีกคนที่น่าสนใจคือ ฟิลิป ทิรานี่ คิวเรเตอร์และผู้อำนวยการ Ullens Center for Contemporary Art ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์สำคัญของปักกิ่งที่เก่งมากๆ คณะกรรมการจะทำหน้าที่เฟ้นหาผู้ชนะเลิศลำดับ 1 2 และ 3 โดยผู้ชนะเลิศจะได้รับรางวัล 1 แสนบาท ทริปชมงานเทศกาลศิลปะ Art Basel ที่ฮ่องกงเป็นเวลา 3 วัน 2 คืน แล้วยังได้เข้าร่วมโครงการ Art Forward Fund เป็นเวลา 2 ปี เพื่อมีงานแสดงศิลปะของตัวเอง โดยมี AFFA เป็นผู้ออกทุนการจัดงาน และมีทีมคิวเรเตอร์มืออาชีพเป็นที่ปรึกษาอย่างใกล้ชิด ซึ่งผลตอบรับตั้งแต่เริ่มเปิดโครงการดีมากๆ มีน้องๆ ส่งผลงานเข้าประกวดมากมายเป็นที่น่าชื่นใจ”

ในฐานะผู้อำนวยการ MOCA BANGKOK สาวเพชรอยากพัฒนาองค์กรให้เป็นที่แสดงงานศิลปะที่คนเข้าถึงได้ง่าย มีงานแสดงศิลปะร่วมสมัยมากขึ้น และเพื่อปรับให้เข้ากับไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่ เธอคิดเปิดร้านกิฟต์ช็อปวัยรุ่น จำหน่ายงานไอเดียเก๋ๆ หรือมิวเซียม ช็อป คล้ายๆ เมืองนอก ซึ่งในต่างประเทศได้รับความนิยมมากๆ

“เพชรอยากทำให้มิวเซียมเข้าถึงได้ง่ายๆ ตอนนี้คุณพ่อพยายามเลือกหนังสือศิลปะเข้ามาขาย โดยปรับราคาให้ต่ำกว่าทุกที่ รวมทั้งทำของที่ระลึก ลิมิเต็ด เอดิชั่น ช็อป มีการทำงานร่วมกับศิลปินดังๆ ทำงานน้อยชิ้นราคาย่อมเยามาจำหน่าย เพื่อให้นักสะสมรุ่นใหม่สามารถเข้าถึงงานศิลปะของศิลปินท่านนั้นได้ ซึ่งเราเคยทำงานร่วมกับอาจารย์ประทีป คชบัว ทำเป็นพรินต์งานภาพเขียนของอาจารย์ออกมาแล้วให้เซ็น ขายดีมาก แป๊บเดียวหมด คืออยากให้คนรุ่นใหม่เข้าถึงงานศิลปะได้ง่าย นี่คือไดเรกชั่นของเพชร เพราะหน้าที่หลักๆ ของเพชรคือบริหารองค์กรให้มีเงินเลี้ยงตนเองได้ เราเป็นบริษัทไม่หวังผลกำไร”

 

ส่วนหน้าที่อื่นๆ ของผู้บริหารสาวสวยคนนี้ก็คือ การดูแลลูกน้อง การเซ็นอนุมัติเอกสาร หากมีคนสนใจใช้สถานที่ต้องคุยกับเธอโดยตรง 1 ปีที่เข้ามาช่วยคุณพ่อกับคุณอาบริหารงาน เพราะทั้งสองมีธุรกิจที่หลากหลายที่ต้องดูแล แต่สาวเพชรก็ยินดีบริหารดูแลมิวเซียม และไม่รู้สึกกดดันในฐานะเจเนอเรชั่นที่ 2 อาจเป็นเพราะการทำงานทุกงานเธอใช้หลัก คือ ทำให้ดีที่สุด ในสถานภาพและกำลังที่มี แม้ไม่สามารถคาดคะเนสถานการณ์ต่างๆ ได้ แต่สามารถพัฒนาองค์กรให้ก้าวไปได้

อย่างไรก็ดี หลักคิดทำงานของเพชรที่ยึดมาตลอดการทำงานอีกข้อ คือ ต้องมีวินัย เพราะเธอทำงานในแขนงศิลปะค่อนข้างทำงานกับผู้สร้างสรรค์ศิลปะที่มีอารมณ์สุนทรีย์ แต่การทำงานในรูปแบบองค์กรเราต้องมีวินัย หนักแน่น ในกฎระเบียบที่ตั้งขึ้นมา

“ในการทำงาน เราต้องให้เกียรติกับองค์กรที่เราทำงาน เราอาจมีแนวคิดไม่เข้ากับองค์กรในบางข้อ แต่เราก็ต้องมีความเป็นผู้ใหญ่ เพชรก็ถือเป็นลูกจ้าง แม้ตำแหน่งใหญ่ แต่ก็ต้องเคารพกฎระเบียบ ทำอะไรก็ต้องทำให้ดีที่สุด เพชรมีลูกน้อง 10 คน ทุกครั้งที่ทำงานเพชรจะมองย้อนกลับไปดูเส้นทางที่เราก้าวเดินว่าเราได้ทำตามแนวทางที่เราตั้งเป้าหมายไว้หรือเปล่า ถ้าออกนอกเส้นทางต้องดึงตัวเองกลับมา”

เพชร-บุญญาภาณิ์ เบญจรงคกุล ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ศิลปะไทยร่วมสมัย (MOCA BANGKOK)

การศึกษา : จบปริญญาตรีประวัติศาสตร์ศิลปะ และศึกษาต่อปริญญาโทด้านบริหารธุรกิจที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อินเตอร์ ก่อนกลับไปเรียน Art Business ที่นิวยอร์ก พร้อมกับฝึกงานในอาร์ต แกลเลอรี่ชื่อดังของนิวยอร์ก

ต้นแบบทำงาน : เพชรกล่าวว่า ไม่มีต้นแบบในการทำงาน เพราะคิดว่าแต่ละคนก็มีแนวคิดในการทำงานไม่เหมือนกัน อาจจะดูคนนี้มีข้อดีแบบนี้ แต่ไม่พยายามก๊อบปี้ เพราะงานของเขา รวมทั้งบุคลิกภาพ วิธีบริหารของเขาก็ไม่เหมือนกับงานของเรา เธออยากบริหารลูกน้องสไตล์เพื่อน เหมือนเพื่อนบ่นเพื่อน มีดุบ้าง พอให้ลูกน้องเกรงใจ

“เพชรคิดว่าทำงานสไตล์ใครก็สไตล์คนนั้น เพชรทำงาน ชอบซื้อใจลูกน้อง คือปกครองแบบไม่เคร่งเกินไป เพชรจะคิดอยู่เสมอว่าเราอยากได้ลูกน้องหรือเจ้านายแบบไหน เราก็จะทำแบบนั้น”

ภาวะผู้นำ : ภาวะผู้นำสาวเพชรมีอยู่ในตัวอย่างเต็มเปี่ยม ซึ่งสำคัญมากสำหรับการเป็นผู้นำ อีกทั้งการทำงานเราต้องตั้งเป้าไว้และต้องทำให้สำเร็จ แม้มีสิ่งใดมาแทรก ก็ต้องทำไปตามเป้าหมายให้ได้ จะช้าแต่ก็ต้องค่อยๆ ทำ

“เพชรค่อนข้างให้ความสำคัญกับคำพูดที่พูดไว้ ตั้งเป้าอะไรไว้ต้องทำให้สำเร็จ แต่ทั้งนี้เราอย่าแปลนอะไรที่ไกลเกินเอื้อมนักค่ะ”