ทรัมป์ลั่น สหรัฐต้องการกรีนแลนด์ จุดชนวนเครียดเดนมาร์กรอบใหม่

 

ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ ยืนยันเมื่อวันจันทร์ว่า สหรัฐอเมริกาจำเป็นต้องได้กรีนแลนด์เพื่อความมั่นคงแห่งชาติ พร้อมระบุว่าทูตพิเศษที่แต่งตั้งไปยังเกาะอาร์กติกแห่งนี้จะเป็นผู้ “นำทัพ” ผลักดันภารกิจดังกล่าว ท่ามกลางเสียงวิพากษ์วิจารณ์รอบใหม่จากเดนมาร์กและรัฐบาลกรีนแลนด์

 

ทรัมป์แต่งตั้งนายเจฟฟ์ แลนดรี ผู้ว่าการรัฐลุยเซียนา เป็นทูตพิเศษประจำกรีนแลนด์เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา การแต่งตั้งดังกล่าวได้จุดชนวนความไม่พอใจอีกครั้งจากเดนมาร์กและกรีนแลนด์ ต่อความสนใจของวอชิงตันต่อเกาะอาร์กติกที่อุดมด้วยทรัพยากรแร่

 

ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ซึ่งเคยสนับสนุนแนวคิดให้กรีนแลนด์ ซึ่งเป็นดินแดนปกครองตนเองภายใต้เดนมาร์ก เข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งของสหรัฐฯ อ้างถึงความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์และทรัพยากรแร่ของพื้นที่ดังกล่าว โดยนายแลนดรี ซึ่งเข้ารับตำแหน่งผู้ว่าการรัฐเมื่อเดือนมกราคม 2567 ได้แสดงการสนับสนุนแนวคิดนี้อย่างเปิดเผย

 

“เราจำเป็นต้องได้กรีนแลนด์เพื่อความมั่นคงแห่งชาติ ไม่ใช่เพื่อแร่ธาตุ… หากมองตามแนวชายฝั่งของกรีนแลนด์ จะเห็นเรือของรัสเซียและจีนอยู่ทั่วไป เราต้องการกรีนแลนด์เพื่อความมั่นคงแห่งชาติ เราจำเป็นต้องมีมัน” ทรัมป์กล่าวกับผู้สื่อข่าวที่เมืองปาล์มบีช รัฐฟลอริดา พร้อมเสริมว่านายแลนดรีต้องการ “นำทัพ” ในภารกิจดังกล่าว

 

ด้านนางเมตเต เฟรเดอริกเซน นายกรัฐมนตรีเดนมาร์ก และนายเยนส์-เฟรเดอริก นีลเซน นายกรัฐมนตรีกรีนแลนด์ ออกแถลงการณ์ร่วมก่อนหน้านี้ ย้ำว่ากรีนแลนด์เป็นของชาวกรีนแลนด์

 

 

“คุณไม่สามารถผนวกประเทศอื่นได้ แม้จะอ้างเหตุผลด้านความมั่นคงระหว่างประเทศก็ตาม” แถลงการณ์ระบุ พร้อมย้ำว่า “กรีนแลนด์เป็นของชาวกรีนแลนด์ และสหรัฐฯ จะไม่เข้ายึดครองกรีนแลนด์”

 

ขณะเดียวกัน นายแลนดรีโพสต์ข้อความบนแพลตฟอร์ม X ขอบคุณประธานาธิบดีทรัมป์ โดยระบุว่า “เป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้ทำหน้าที่… ในตำแหน่งอาสาสมัครนี้ เพื่อทำให้กรีนแลนด์เป็นส่วนหนึ่งของสหรัฐฯ ทั้งนี้ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อหน้าที่ผู้ว่าการรัฐลุยเซียนาของผมแต่อย่างใด”

 

รัฐบาลทรัมป์ยังเพิ่มแรงกดดันต่อโคเปนเฮเกน เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา ด้วยการระงับสัญญาเช่าพื้นที่สำหรับโครงการพลังงานลมนอกชายฝั่งขนาดใหญ่ 5 โครงการ บริเวณชายฝั่งตะวันออกของสหรัฐฯ ซึ่งรวมถึง 2 โครงการที่พัฒนาโดยบริษัทเออร์สเต็ด (Orsted) ของรัฐเดนมาร์ก

 

กรีนแลนด์ ซึ่งเป็นอดีตอาณานิคมของเดนมาร์ก มีประชากรราว 57,000 คน มีสิทธิประกาศเอกราชภายใต้ข้อตกลงปี 2552 แต่ยังพึ่งพารายได้จากการประมงและเงินอุดหนุนจากเดนมาร์กเป็นหลัก ทั้งนี้ ที่ตั้งทางยุทธศาสตร์ระหว่างยุโรปกับอเมริกาเหนือ ทำให้กรีนแลนด์เป็นพื้นที่สำคัญต่อระบบป้องกันขีปนาวุธของสหรัฐฯ ขณะที่ทรัพยากรแร่ก็เพิ่มความสนใจของสหรัฐฯ ในการลดการพึ่งพาการส่งออกจากจีน

 

หลังการแต่งตั้งดังกล่าว นายกรัฐมนตรีนีลเซนของกรีนแลนด์โพสต์บนเฟซบุ๊กว่า “เราตื่นขึ้นมาอีกครั้งกับประกาศใหม่จากประธานาธิบดีสหรัฐฯ เรื่องนี้อาจฟังดูยิ่งใหญ่ แต่ไม่ได้เปลี่ยนแปลงอะไรสำหรับเรา เราเป็นผู้กำหนดอนาคตของตนเอง”

 

ความตึงเครียดทางการทูตทวีขึ้น

 

นายลาร์ส ล็อกเค ราสมุสเซน รัฐมนตรีต่างประเทศเดนมาร์ก ระบุเมื่อวันจันทร์ว่า จะเรียกตัวเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำเดนมาร์ก นายเคนเนธ โฮเวอรี ซึ่งก่อนหน้านี้ให้คำมั่นเรื่อง “ความเคารพซึ่งกันและกัน” ระหว่างการเยือนกรีนแลนด์ มาชี้แจง

 

“จู่ๆ ก็มีผู้แทนพิเศษของประธานาธิบดีสหรัฐฯ ซึ่งตามคำกล่าวของเขาเอง มีหน้าที่เข้ายึดครองกรีนแลนด์ เรื่องนี้ย่อมไม่อาจยอมรับได้อย่างสิ้นเชิง” ราสมุสเซนกล่าวกับสถานีโทรทัศน์ TV2

 

เดนมาร์กพยายามฟื้นฟูความสัมพันธ์ที่ตึงเครียดกับกรีนแลนด์ในช่วงปีที่ผ่านมา พร้อมทั้งลดความตึงเครียดกับรัฐบาลทรัมป์ ด้วยการลงทุนด้านการป้องกันในภูมิภาคอาร์กติก เพื่อตอบข้อวิจารณ์ของสหรัฐฯ เรื่องความมั่นคงที่ไม่เพียงพอ

 

“นี่เป็นสถานการณ์ที่ยากลำบาก เมื่อพันธมิตรตลอดชีวิตของเรากำลังผลักดันเราไปสู่จุดนี้” นายกรัฐมนตรีเฟรเดอริกเซนระบุในโพสต์บนอินสตาแกรม

 

ด้านศาสตราจารย์มิคเคล เวดบี ราสมุสเซน นักรัฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยโคเปนเฮเกน ให้สัมภาษณ์กับรอยเตอร์สว่า การแต่งตั้งครั้งนี้สะท้อนว่า เงินลงทุนของเดนมาร์กในกรีนแลนด์ การป้องกันอาร์กติก และท่าทีที่เป็นมิตรต่อสหรัฐฯ ตลอดที่ผ่านมา “ไม่ได้ส่งผลใดๆ เลย” ต่อท่าทีของวอชิงตัน