จีนเตรียมผ่อนคลายกฎส่งออกแร่หายาก แต่ยังไม่เท่าที่สหรัฐหวัง

กระทรวงพาณิชย์ของจีนได้แจ้งต่อผู้ส่งออกแร่หายากบางรายว่า จะสามารถยื่นขอใบอนุญาตรูปแบบใหม่ที่มีขั้นตอนง่ายขึ้นในอนาคต โดยได้ชี้แจงรายละเอียดเกี่ยวกับเอกสารที่ต้องใช้ในการขออนุญาตในระหว่างการประชุมกับภาคอุตสาหกรรม ตามข้อมูลจากสองแหล่งข่าวที่ใกล้ชิดกับเรื่องดังกล่าว

 

ข้อจำกัดด้านการส่งออกแร่หายากถือเป็นเครื่องมือสำคัญของจีนในการต่อรองทางการค้ากับสหรัฐฯ เนื่องจากจีนเป็นผู้ผลิตแร่หายากและแม่เหล็กจากแร่หายากมากกว่า 90% ของโลก ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิตสินค้าตั้งแต่รถยนต์จนถึงอาวุธยุทโธปกรณ์

 

ภายหลังการเจรจาระหว่างประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ และประธานาธิบดีสี จิ้นผิง จีนได้ประกาศเมื่อสัปดาห์ที่แล้วว่าจะ “ระงับ” การบังคับใช้ข้อจำกัดการส่งออกที่ประกาศในเดือนตุลาคมเป็นเวลา 1 ปี อย่างไรก็ตาม กระทรวงพาณิชย์ของจีนยังไม่ได้ให้ความเห็นต่อข้อจำกัดรอบใหม่ที่เริ่มใช้ตั้งแต่เดือนเมษายน ซึ่งสร้างความปั่นป่วนให้กับห่วงโซ่อุปทานทั่วโลก

 

ทำเนียบขาวระบุเมื่อวันเสาร์ว่า จีนตกลงจะออก “ใบอนุญาตทั่วไป” (general licenses) สำหรับการส่งออก และถือว่าการดำเนินการดังกล่าวเป็นการยุติมาตรการควบคุมการส่งออกแร่หายากโดยพฤตินัย อย่างไรก็ตาม แหล่งข่าวในจีนเปิดเผยว่า เจ้าหน้าที่กำลังอยู่ระหว่างการจัดทำระบบใบอนุญาตดังกล่าว ซึ่งอาจต้องใช้เวลาอีกหลายเดือน

 

ผู้เชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมบางรายกล่าวว่า ใบอนุญาตใหม่นี้ไม่ได้หมายความว่าข้อจำกัดการส่งออกแร่หายากที่ประกาศในเดือนเมษายนจะถูกยกเลิกโดยสิ้นเชิง ทั้งนี้ กระทรวงพาณิชย์ของจีนยังไม่ได้ตอบคำถามจากสำนักข่าวรอยเตอร์เกี่ยวกับประเด็นดังกล่าว

 

ใบอนุญาตใหม่มีอายุหนึ่งปี อาจเพิ่มปริมาณส่งออกได้มากขึ้น

 

แหล่งข่าวระบุว่า ใบอนุญาตใหม่จะมีอายุการใช้งานหนึ่งปี และอาจอนุญาตให้มีปริมาณการส่งออกเพิ่มขึ้น บริษัทผู้ส่งออกอยู่ระหว่างการจัดเตรียมเอกสารซึ่งต้องการข้อมูลเพิ่มเติมจากลูกค้าต่างประเทศ โดยคาดว่าจะมีความชัดเจนมากขึ้นภายในสิ้นปีนี้

 

ผู้ประกอบการบางรายระบุว่ายังไม่ได้รับแจ้งถึงการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว และคาดว่าใบอนุญาตทั่วไปจะเข้าถึงได้ยากสำหรับผู้ใช้งานที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันประเทศหรือภาคส่วนที่มีความอ่อนไหวทางความมั่นคง

 

มาตรการควบคุมการส่งออกแร่หายากของจีน ซึ่งเริ่มใช้ในเดือนเมษายนและขยายเพิ่มเติมในเดือนตุลาคม กำหนดให้ผู้ส่งออกต้องยื่นขอใบอนุญาตสำหรับการส่งออกแต่ละครั้ง ซึ่งเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและใช้เวลานาน ส่งผลให้เกิดการขาดแคลนวัตถุดิบในเดือนพฤษภาคม จนทำให้บางส่วนของอุตสาหกรรมยานยนต์ต้องหยุดการผลิตชั่วคราว

 

จากข้อมูลของสหภาพยุโรป มีคำขออนุญาตส่งออกมากกว่า 2,000 รายการนับตั้งแต่เดือนเมษายน แต่ได้รับอนุมัติแล้วเพียงครึ่งหนึ่งเท่านั้น.