ชี้ดีลการค้าจีน-สหรัฐ ของทรัมป์-สี จิ้นผิง แค่พักรบชั่วคราว

ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐอเมริกา เปิดเผยเมื่อวันพฤหัสบดีว่า ได้บรรลุข้อตกลงกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีน เพื่อปรับลดอัตราภาษีนำเข้าสินค้าจากจีน แลกกับการที่จีนจะดำเนินมาตรการเข้มงวดต่อการลักลอบค้าเฟนทานิล ซึ่งเป็นสารเสพติดสังเคราะห์ที่มีพิษร้ายแรง รวมถึงกลับมาซื้อถั่วเหลืองจากสหรัฐฯ และคงการส่งออกแร่หายากให้เป็นปกติ

 

การพบปะหารือระหว่างผู้นำทั้งสองจัดขึ้นที่เมืองปูซาน ประเทศเกาหลีใต้ ถือเป็นการพบกันครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 2019 และเป็นช่วงสุดท้ายของการเยือนเอเชียของทรัมป์ ซึ่งได้ประกาศความคืบหน้าด้านการค้ากับเกาหลีใต้ ญี่ปุ่น และกลุ่มประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก่อนหน้านี้

 

ภายใต้ข้อตกลงดังกล่าว สหรัฐฯ จะลดอัตราภาษีสินค้านำเข้าจากจีนลงจากร้อยละ 57 เหลือร้อยละ 47 โดยเฉพาะภาษีที่เกี่ยวข้องกับสารตั้งต้นการผลิตเฟนทานิล ซึ่งจะลดลงครึ่งหนึ่ง เหลือร้อยละ 10 ขณะที่จีนตกลงจะ “ดำเนินการอย่างจริงจัง” เพื่อหยุดยั้งการส่งออกเฟนทานิลผิดกฎหมายสู่ตลาดสหรัฐฯ

 

ขณะเดียวกัน จีนประกาศชะลอมาตรการควบคุมการส่งออก “แร่หายาก” เป็นเวลา 1 ปี ซึ่งเป็นทรัพยากรสำคัญในอุตสาหกรรมยานยนต์ อากาศยาน และอาวุธยุทโธปกรณ์ และถือเป็นกลไกต่อรองสำคัญของจีนในสงครามการค้ากับสหรัฐฯ

 

ในด้านการค้าเกษตรกรรม จีนตกลงจะซื้อถั่วเหลืองจากสหรัฐฯ จำนวน 12 ล้านตันภายในเดือนมกราคมปีหน้า และจะซื้อเพิ่มเติมปีละ 25 ล้านตันในช่วงสามปีถัดไป นอกจากนี้ จีนยังยินยอมให้แพลตฟอร์ม “TikTok” อยู่ภายใต้โครงสร้างการถือครองโดยบริษัทอเมริกัน และจะซื้อพลังงานน้ำมันและก๊าซจากสหรัฐฯ เพิ่มเติม

 

ด้านสหรัฐฯ จะระงับมาตรการจำกัดการเข้าถึงเทคโนโลยีของบริษัทจีนใน “บัญชีดำ” (Entity List) เป็นเวลา 1 ปี รวมถึงมาตรการที่เกี่ยวข้องกับภาคโลจิสติกส์ทางทะเลและอุตสาหกรรมต่อเรือของจีน

 

ผู้เชี่ยวชาญด้านการค้าระบุว่า ข้อตกลงดังกล่าวถือเป็นการ “พักรบชั่วคราว” ที่ช่วยลดแรงกดดันต่อเศรษฐกิจโลก แต่เตือนว่าความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์อาจกลับมาปะทุได้ทุกเมื่อ โดยเฉพาะเมื่อจีนเคยไม่ปฏิบัติตามพันธกรณีในข้อตกลงการค้าระยะที่ 1 เมื่อสมัยทรัมป์ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยแรก

 

นายเครก ซิงเกิลตัน นักวิจัยอาวุโสจากมูลนิธิเพื่อการป้องกันประชาธิปไตย (FDD) กล่าวว่า “การลดภาษีครั้งนี้เป็นเพียงข้อตกลงแบบแลกเปลี่ยนชั่วคราว ไม่ใช่การปรับโครงสร้างสัมพันธ์ทางการค้าอย่างแท้จริง ทั้งสองฝ่ายเพียงประคับประคองสถานการณ์เพื่อหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้าโดยตรงเท่านั้น”

 

ทรัมป์ยังยืนยันว่า การเจรจากับสี จิ้นผิง ไม่ได้กล่าวถึงประเด็นไต้หวัน หรือชิปประมวลผลรุ่นใหม่ของบริษัทเอ็นวีเดีย (NVIDIA) ซึ่งสหรัฐฯ จำกัดการส่งออกไปยังจีน ขณะที่ก่อนการประชุมเพียงไม่กี่นาที ทรัมป์ได้สั่งให้กองทัพสหรัฐฯ กลับมาทดสอบอาวุธนิวเคลียร์อีกครั้งหลังหยุดชะงักกว่า 33 ปี โดยให้เหตุผลถึงการขยายคลังอาวุธของรัสเซียและจีน

 

กระทรวงการต่างประเทศจีนแถลงภายหลังการประชุมว่า หวังว่าสหรัฐฯ จะยังคงยึดมั่นในข้อตกลงระงับการทดสอบนิวเคลียร์ต่อไป เพื่อรักษาเสถียรภาพและความมั่นคงของภูมิภาคและโลก.