posttoday

นักวิทย์ฯเผย ทะเลสาบเกินครึ่งของโลกกำลังเหือดแห้ง จากภาวะโลกร้อน

20 พฤษภาคม 2566

ผลการศึกษาจากนักวิจัยนานาชาติพบว่า มากกว่าครึ่งหนึ่งของทะเลสาบและอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ทั่วโลกมีปริมาณน้ำลดลงตั้งแต่ช่วงต้นทศวรรษ 1990 โดยสาเหตุหลักมาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (climate change)

ปริมาณน้ำที่ลดลงทำให้เกิดความกังวลมากขึ้นเกี่ยวกับแหล่งน้ำในการทำการเกษตร การผลิตไฟฟ้าจากพลังน้ำ และการใช้น้ำเพื่อบริโภคของมนุษย์

ทีมนักวิจัยนานาชาติรายงานว่าแหล่งน้ำจืดที่สำคัญที่สุดในโลกบางแห่ง ตั้งแต่ทะเลแคสเปียนระหว่างยุโรปและเอเชียไปจนถึงทะเลสาบติติกากาในอเมริกาใต้ ได้สูญเสียปริมาณน้ำในอัตราสะสมประมาณ 22 กิกะตันต่อปี และต่อเนื่องมาเป็นเวลาเกือบสามทศวรรษ ซึ่งเทียบเท่ากับปริมาณน้ำในทะเลสาบ Mead ซึ่งเป็นอ่างเก็บน้ำที่ใหญ่ที่สุดของสหรัฐอเมริกาถึง 17 เท่า

Fangfang Yao นักอุทกวิทยาพื้นผิวแห่งมหาวิทยาลัยเวอร์จิเนียซึ่งเป็นผู้นำการศึกษาในวารสาร Science กล่าวว่า 56% ของการลดลงของทะเลสาบตามธรรมชาติเป็นผลมาจากภาวะโลกร้อนและการบริโภคของมนุษย์ โดยภาวะโลกร้อน ถือเป็นตัวแปรสำคัญในปรากฎการณ์นี้

นักวิทยาศาสตร์ด้านภูมิอากาศมักคิดว่าพื้นที่แห้งแล้งของโลกจะแห้งแล้งมากขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ ขณะที่พื้นที่ชุ่มน้ำจะยิ่งทวีความชุ่มขึ้นไปอีก แต่จากการศึกษากลับพบว่าแม้แต่พื้นที่ชุ่มน้ำยังมีการสูญเสียน้ำในปริมาณมากอย่างมีนัยยะสำคัญ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม

ทั้งนี้ นักวิทยาศาสตร์ได้ประเมินทะเลสาบขนาดใหญ่เกือบ 2,000 แห่งโดยใช้การวัดจากดาวเทียมร่วมกับแบบจำลองภูมิอากาศและอุทกวิทยา และจากการศึกษาพบว่าการใช้น้ำของมนุษย์ การเปลี่ยนแปลงของปริมาณน้ำฝน การตกตะกอน และอุณหภูมิที่สูงขึ้นทำให้ระดับน้ำในทะเลสาบทั่วโลกลดลง  โดย 53% ของปริมาณน้ำในทะเลสาบเริ่มแสดงให้เห็นถึงการลดลงตั้งแต่ปี 1992 ถึงปี 2020

ซึ่งในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ประชาชนเกือบ 2 พันล้านคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ลุ่มทะเลสาบได้รับผลกระทบโดยตรง ขณะที่อีกหลายภูมิภาคประสบปัญหาขาดแคลนน้ำ

นักวิทยาศาสตร์และนักสิ่งแวดล้อมได้พูดถึงประเด็นดังกล่าวมาเป็นเวลาพอสมควร ว่าเราจำเป็นต้องควบคุมไม่ให้อุณหภูมิโลกร้อนเกิน 1.5 องศาเซลเซียส เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบร้ายแรงที่สุดของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งขณะนี้โลกกำลังร้อนขึ้นในอัตราประมาณ 1.1 องศาเซลเซียส

การศึกษายังพบว่าการใช้น้ำอย่างไม่ยั่งยืนของมนุษย์ หรือใช้น้ำโดยสิ้นเปลือง มีส่วนทำให้ทะเลสาบ เช่น ทะเลอารัลในเอเชียกลางและทะเลเดดซีในตะวันออกกลางสูญเสียปริมาณน้ำไปมากกว่าเดิม ขณะที่ทะเลสาบในอัฟกานิสถาน อียิปต์ และมองโกเลียได้รับผลกระทบจากอุณหภูมิที่สูงขึ้น

อย่างไรก็ตาม ระดับน้ำในทะเลสาบที่เพิ่มขึ้นราวหนึ่งในสี่ มักเป็นผลจากการสร้างเขื่อนในพื้นที่ห่างไกล เช่น ที่ราบสูงทิเบต