โค้กเปลี่ยนไป

โดย...อัฏฐวรรณ ลวณางกูร

พม่าเป็นหนึ่งในไม่กี่ตลาดแห่งสุดท้ายของโลกที่ยังรอการบุกเบิกจากนักลงทุนต่างชาติ และปัจจุบัน บริษัทข้ามชาติจำนวนมากต่างก็พาเหรดเข้าไปลงหลักปักฐานในพม่าหลังมีสัญญาณชัดเจนถึงการปฏิรูปประเทศสู่ประชาธิปไตย

หนึ่งในนั้น คือ ยักษ์น้ำดำสัญชาติอเมริกัน "โคคา-โคลา" ที่ประกาศจะเริ่มขายสินค้าในพม่าอีกครั้ง หลังจากถอนตัวออกจากประเทศนี้ไปนานกว่า 60 ปี

การหวนคืนสู่พม่าครั้งนี้ จะทำให้เหลือแค่ 2 ประเทศในโลก นั่นคือคิวบาและเกาหลีเหนือที่แบรนด์โค้กไม่มีธุรกิจในประเทศ

เมื่อปีที่แล้วโคคา-โคลาตั้งโรงงานแห่งแรกในย่างกุ้ง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแผนการลงทุนกว่า 200 ล้านเหรียญสหรัฐ ที่บริษัทจะลงทุนในพม่าตลอดช่วง 5 ปีข้างหน้า ร่วมกับบริษัทผู้จัดจำหน่ายสินค้าท้องถิ่นชื่อ ปินยา เบฟเวอเรจเจส

น่าสนใจว่าโรงงานดังกล่าว จะทำให้ภูมิทัศน์ของโคคา-โคลาเปลี่ยนแปลงไป เนื่องจากเครื่องดื่มของโคคา-โคลาจะกระจายอยู่ในร้านค้าปลีกกว่า 1 แสนแห่งทั่วประเทศพม่า สามารถเข้าถึงผู้บริโภคได้มากขึ้นและช่วยกระตุกราคาจำหน่ายให้ถูกลง จากเดิมที่ต้องนำเข้าจากไทย ทำให้โค้กกลายเป็นเครื่องดื่มสำหรับคนกระเป๋าหนักเท่านั้น

นอกจากนี้ โค้กยังเป็นของขวัญที่ชาวพม่าซื้อให้กันและกันในโอกาสพิเศษ รวมถึงเป็นสินน้ำใจให้เจ้าหน้าที่บางราย

เพราะการซื้อเครื่องดื่มกระป๋องละเกือบ 1.5 เหรียญสหรัฐ หรือแบบขวดที่ราคาร่วม 3 เหรียญสหรัฐ เป็นเรื่องไกลเกินเอื้อมสำหรับชาวพม่าค่อนประเทศที่รายได้ยังน้อยมาก ทั้งๆ ที่โค้กเป็นแบรนด์เครื่องดื่มสำหรับคนทั่วๆ ไปที่หาซื้อได้ง่าย ไม่ใช่สินค้าระดับไฮเอนด์ที่เน้นเศรษฐี

แต่นับจากนี้ ใครๆ ก็จะดื่มโค้กได้ไม่ใช่แค่คนรุ่นใหม่ แม้แต่คนรุ่นขิงแก่ที่ไม่เคยลิ้มรสน้ำอัดลมมาก่อน และโค้กจะเปลี่ยนจากเครื่องดื่มเฉพาะสำหรับช่วงเวลาพิเศษ เช่น งานแต่งงานมาเป็นเครื่องดื่มสามัญที่คนพม่าต้องการดื่มเมื่อไรก็ได้

เรฮัน ข่าน ผู้จัดการประจำพม่าของโคคา-โคลา บอกว่า ตลาดพม่าน่าจะเติบโตอย่างรวดเร็ว แต่คำถามอยู่ที่บริษัทจะสามารถเพิ่มกำลังการผลิตได้มากแค่ไหน ซึ่งยังมีบางปัจจัยที่บริษัทไม่สามารถจัดการได้เองทั้งหมด เช่น ถนนหนทางที่ยังไม่ดี เพราะยังต้องพึ่งพาการขนส่งด้วย รถบรรทุกเป็นหลัก

ยังมีความท้าทายอื่นๆ ที่บริษัทต้องเผชิญ คือ การปฏิรูปทางการเมืองในพม่าว่าจะไปในทิศทางใด ความตึงเครียดด้านศาสนาและสังคมที่ยัง ปะทุขึ้นเป็นระยะ หากสถานการณ์รุนแรงกว่านี้ก็จะกลายเป็นแรงกดดันสำหรับบริษัทข้ามชาติ

ขณะเดียวกันบริษัทยังต้องให้ความสำคัญกับแนวปฏิบัติที่ดีในการทำธุรกิจในพม่า รวมถึงนโยบายสิทธิด้านการทำงานและสิทธิมนุษยชน นโยบายต่อต้านการจ่ายสินบน กรอบปฏิบัติที่ดีสำหรับซัพพลายเออร์ เพราะสื่อสังคมออนไลน์ที่ทำให้ข้อมูลข่าวสารแพร่หลาย และสิ่งเหล่านี้ต้องใช้เวลาในการวางระบบให้มีประสิทธิภาพ

ด้านยักษ์น้ำดำคู่แข่งอีกราย "เป๊ปซี่" ก็ขยับรุกตลาดพม่าเช่นกัน โดยจับมือร่วมทุนกับหุ้นส่วนเกาหลีใต้อย่างล็อตเต้และอาซาฮีของญี่ปุ่น เพื่อกระจายน้ำอัดลมในพม่า