“COSMOS 482” ซากยานอวกาศโซเวียต ล้มเหลวไปดาวศุกร์ โหม่งโลกเที่ยงวันนี้
“COSMOS 482” ซากยานอวกาศโซเวียตยุคสงครามเย็น มีแนวโน้มจะตกสู่โลกในช่วงเวลา 12:42 น. ของวันนี้ บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิก GISTDA ติดตามใกล้ชิด ยืนยันไทยเสี่ยงกระทบน้อยมาก
วันที่ 10 พฤษภาคม 2568 – โลกกำลังจับตามองปรากฏการณ์ครั้งสำคัญทางอวกาศ เมื่อยานอวกาศเก่าแก่จากยุคสงครามเย็นอย่าง COSMOS 482 เตรียมเข้าสู่ชั้นบรรยากาศของโลก และจะตกลงสู่พื้นผิวภายในวันนี้ ในช่วงเวลา 12:42 น.(± 1 ชม.) โดย GISTDA หรือสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศแห่งประเทศไทย ได้เปิดเผยข้อมูลล่าสุดว่า โอกาสที่ประเทศไทยจะได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์นี้มีน้อยมาก อยู่ที่เพียง 0.001% เท่านั้น พร้อมยืนยันว่ามีระบบติดตามและวิเคราะห์สถานการณ์อย่างแม่นยำ ด้วยเครื่องมือที่พัฒนาขึ้นโดยทีมวิจัยไทยเอง
ย้อนรอย “COSMOS 482”: เศษซากจากอดีตที่ยังคงโคจรรอบโลก
COSMOS 482 เป็นยานอวกาศที่ถูกปล่อยขึ้นสู่วงโคจรโดยสหภาพโซเวียตเมื่อปี พ.ศ. 2515 (ค.ศ. 1972) เพื่อภารกิจส่งยานลงจอดบนดาวศุกร์ในโครงการ “Venera” ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการแข่งขันทางอวกาศระหว่างมหาอำนาจในยุคนั้น อย่างไรก็ตาม ภารกิจล้มเหลวเนื่องจากความผิดพลาดด้านเทคนิค ส่งผลให้ยานลำนี้ไม่สามารถออกจากวงโคจรรอบโลกได้ และกลายเป็นวัตถุอวกาศที่ไร้การควบคุม โคจรอยู่รอบโลกนานกว่าครึ่งศตวรรษ
กว่า 50 ปีที่ผ่านมายานลำนี้กลายเป็นหนึ่งในวัตถุอวกาศที่นักวิทยาศาสตร์และนักดาราศาสตร์ทั่วโลกเฝ้าติดตามอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะเมื่อมันเริ่มลดระดับวงโคจรลงมาเรื่อย ๆ อันเนื่องมาจากแรงต้านของชั้นบรรยากาศโลก จนกระทั่งในช่วงไม่กี่วันมานี้ ยานได้เข้าสู่ระยะวิกฤต และกำลังจะตกลงสู่พื้นโลกภายในไม่กี่ชั่วโมง
การติดตามจากประเทศไทย: “ZIRCON” ระบบติดตามวัตถุอวกาศฝีมือคนไทย
GISTDA เปิดเผยว่า ขณะนี้ COSMOS 482 โคจรอยู่ในระดับต่ำมาก ห่างจากพื้นโลกโดยเฉลี่ยเพียง 117 กิโลเมตร ซึ่งเป็นระดับที่ต่ำพอจะทำให้แรงเสียดทานในชั้นบรรยากาศดึงยานเข้าสู่การเผาไหม้และตกลงมายังพื้นผิวโลก
เพื่อประเมินและวิเคราะห์เส้นทางการตกของยานอวกาศ GISTDA ได้ใช้ระบบที่ชื่อว่า “ZIRCON” ซึ่งเป็นระบบตรวจจับและพยากรณ์การตกของวัตถุอวกาศที่พัฒนาขึ้นโดยทีมวิจัยไทย มีความแม่นยำในระดับสากล และสามารถแสดงผลแบบเรียลไทม์ ช่วยให้สามารถประเมินเส้นทางโคจร ความเร็ว และตำแหน่งที่คาดว่าจะตกได้อย่างใกล้เคียงความจริงที่สุด
จากข้อมูลล่าสุดของ ZIRCON คาดการณ์ว่า ช่วงเวลาที่ยานจะตกสู่พื้นโลกคือประมาณ 12:42 น. (± 1 ชั่วโมง) ตามเวลาในประเทศไทย โดย จุดที่น่าจะเกิดการตกของชิ้นส่วนยานนั้นอยู่ในเขตมหาสมุทรแปซิฟิก ซึ่งถือว่าเป็นพื้นที่ปลอดภัยเนื่องจากห่างไกลจากเขตที่อยู่อาศัยของมนุษย์
ประเทศไทยเสี่ยงน้อยมาก แต่ยังต้องเฝ้าระวัง
แม้โอกาสที่ประเทศไทยจะได้รับผลกระทบจากชิ้นส่วนยาน COSMOS 482 จะอยู่เพียง 0.001% ซึ่งถือว่าน้อยมากในเชิงสถิติ แต่ GISTDA ก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ โดยจะเฝ้าติดตามสถานการณ์อย่างต่อเนื่องตลอดทั้งวัน พร้อมทั้งประสานงานกับหน่วยงานด้านความมั่นคง และหน่วยงานระหว่างประเทศ เพื่อให้มั่นใจว่าทุกพื้นที่ในประเทศไทยจะปลอดภัย
ทั้งนี้ ในกรณีที่ชิ้นส่วนของยานสามารถรอดจากการเผาไหม้ในชั้นบรรยากาศและตกลงสู่พื้นโลกจริง ก็มีโอกาสที่วัตถุเหล่านั้นจะมีน้ำหนักเพียงเล็กน้อย และจะตกกระจายเป็นหลายส่วนเล็ก ๆ ซึ่งยิ่งลดโอกาสในการสร้างความเสียหายได้อีกระดับหนึ่ง
บทเรียนสำคัญ อวกาศไม่ใช่พื้นที่ว่างเปล่าอีกต่อไป
เหตุการณ์ของ COSMOS 482 สะท้อนให้เห็นถึงอีกหนึ่งความท้าทายของยุคอวกาศยุคใหม่ นั่นคือ “ขยะอวกาศ” (Space Debris) ที่ยังคงเป็นปัญหาเรื้อรัง จากวัตถุที่มนุษย์ส่งขึ้นไปสู่อวกาศในอดีตและยังคงโคจรอยู่จนทุกวันนี้ การมีระบบติดตามและวิเคราะห์ที่แม่นยำอย่าง ZIRCON จึงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการป้องกันความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับมนุษย์ในอนาคต
ในฐานะของประเทศไทย การมีระบบอวกาศเป็นของตนเองถือเป็นก้าวกระโดดสำคัญ และแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของนักวิจัยไทยที่สามารถพัฒนาเทคโนโลยีขั้นสูงเพื่อเฝ้าระวังภัยจากนอกโลกได้อย่างเท่าเทียมกับนานาประเทศ