มาตรา 144 รัฐธรรมนูญ 2560 เครื่องมือ "นิติสงคราม" สะเทือนรัฐบาล

มาตรา 144 ไม่ใช่แค่ “ข้อห้าม” แต่คือ “ระเบิดเวลา”

มาตรา 144 แห่งรัฐธรรมนูญ 2560 ถูกเขียนขึ้นเพื่อ “ป้องกันการทุจริตงบประมาณ” แต่ในทางปฏิบัติ บทบัญญัตินี้กลายเป็น “เครื่องมือ” ที่มีศักยภาพในการพลิกสมดุลทางการเมืองอย่างรุนแรง โดยเฉพาะหากมีการบังคับใช้จริงจังผ่านกระบวนการของศาลรัฐธรรมนูญ

สิ่งที่ต้องจับตาคือ “เจตนา” และ “การตีความ” ว่าการแปรญัตติงบประมาณนั้นเกิดขึ้นเพื่อตนเองหรือพวกพ้องหรือไม่ เพราะเพียงแค่ข้อกล่าวหา ก็สามารถโยงไปถึงการพิจารณาหยุดปฏิบัติหน้าที่หรือยุบพรรคการเมืองได้ทันที

จุดเปลี่ยน: จากกลไกตรวจสอบ สู่ “นิติสงคราม”

ช่วงเวลาที่การเมืองเปราะบาง การที่มาตรา 144 ถูกนำมาใช้ตรวจสอบการจัดสรรงบประมาณที่มีลักษณะ “เอื้อรายกลุ่ม” อย่างชัดเจน เช่น กรณีงบภัยแล้งรายหัว ส.ส. หรือการโยกงบไปดิจิทัลวอลเล็ต นั้น อาจสะท้อน พฤติกรรมเชิงโครงสร้าง ที่เปิดช่องให้ฝ่ายค้านและกลุ่มผู้ตรวจสอบสามารถ “จู่โจม” รัฐบาลได้อย่างมีน้ำหนักทางกฎหมาย

นี่คือรูปแบบใหม่ของ “รัฐประหารเงียบ” ที่ไม่ใช้กำลังทหาร แต่ใช้บทบัญญัติรัฐธรรมนูญเป็น “อาวุธชี้เป็นชี้ตาย” ให้กับฝ่ายบริหาร

ความเห็นตุลาการ: การันตี “ความเร่งด่วน”

คำให้สัมภาษณ์ของ นายนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ ประธานศาลรัฐธรรมนูญ ยิ่งตอกย้ำว่า “คดีมาตรา 144” ไม่ใช่เรื่องเล็ก หากมีมูล ต้องพิจารณาให้แล้วเสร็จภายใน 15 วัน

นี่เท่ากับว่า ทุกการร้องเรียน สามารถจุดชนวนวิกฤตการเมืองได้ในเวลาเพียง 2 สัปดาห์ต่อจากนี้

 

ผลสะเทือนเป็นลูกโซ่: ไม่ใช่แค่ “คน” แต่สถาบันทางการเมืองอาจล้ม
หากศาลวินิจฉัยว่ามีความผิดจริง สิ่งที่เกิดขึ้นจะไม่ใช่แค่การตัดสิทธิ์บุคคล แต่นำไปสู่ผลกระทบรุนแรงระดับโครงสร้าง เช่น

• พรรคการเมืองที่เกี่ยวข้องอาจถูก ยุบ
• สส. – สว. อาจ สิ้นสภาพโดยอัตโนมัติ
• วุฒิสภาอาจ สูญเสียความชอบธรรม หากจำนวนสมาชิกลดต่ำกว่า 100 คน
• ผู้นำรัฐบาลอาจต้อง พ้นตำแหน่ง หากเกี่ยวข้อง

ทั้งหมดนี้สะท้อนว่า มาตรา 144 เป็นมากกว่าข้อกฎหมาย แต่คือ “กลไกเปลี่ยนเกม” ทางอำนาจ

สัญญาณอนาคต: เกมกฎหมายกับเกมอำนาจ ใครได้เปรียบ?

ในมุมหนึ่ง การนำมาตรา 144 มาใช้ตรวจสอบการทุจริตงบประมาณคือ ชัยชนะของหลักธรรมาภิบาล

แต่อีกมุมหนึ่ง มันอาจกลายเป็น “กลไกอ้างธรรมาภิบาล” เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการโค่นอำนาจทางการเมือง

ซึ่งขึ้นอยู่กับว่า…

• ใครเป็นผู้ยื่นร้อง?
• ศาลรัฐธรรมนูญตีความอย่างไร?
• สังคมไทยมีภูมิต้านทานต่อการ “ใช้กฎหมายเป็นอาวุธ” หรือไม่?

บทสรุป
มาตรา 144 อาจไม่ใช่แค่บทบัญญัติสำหรับตรวจสอบงบประมาณอีกต่อไป
แต่มันอาจเป็น "เช็คเมท" ที่ทำให้เกมอำนาจในรัฐสภาไทยเปลี่ยนไปตลอดกาล

และคำถามสำคัญคือ...
ใครจะเป็นรายต่อไปที่ถูก “เล่นงาน” ด้วยอาวุธทางกฎหมายนี้?
และประเทศไทยจะเดินหน้าผ่านศึกนิติสงครามนี้อย่างไรโดยไม่เสียหายทั้งระบบ?

อมรเดช ชูสุวรรณ
บก.ข่าวและคอลัมนิสต์เชี่ยวชาญวิเคราะห์ข่าวประเด็นสังคมร้อนแรง
ด้วยสไตล์เขียนคมชัด ตรงประเด็น และมีมุมมองเฉพาะตัว