ถอดบทเรียน

โดย..นาย ป.

จบไปแล้วสำหรับงานเลี้ยงขอบคุณฮีโร่ตัวจริงที่เป็นทีมงาน เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานในการช่วยเหลือนักฟุตบอลและโค้ชทีมหมูป่าอะคาเดมี่จากถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน จ.เชียงราย เมื่อวันที่ 6 ก.ย.ที่ผ่านมา แต่ใช่ว่างานเลี้ยงจะต้องมีวันเลิกราเสมอไป

บทเรียนครั้งนี้ถือเป็นสิ่งสำคัญมากๆ ที่รัฐบาลหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง น่าจะนำมาถอดบทเรียนออกมาเป็นข้อมูลและภาพเหตุการณ์การช่วยชีวิตในทุกแง่มุม ด้วยการลำดับเหตุการณ์ตั้งแต่เกิดเหตุการณ์ที่ติดอยู่ในถ้ำหลวง ภารกิจการวางแผนของแต่ละหน่วยงาน ทั้งจากในไทยและต่างประเทศที่ได้ระดมความคิด ความรู้ หรือทรัพยากร รวมถึงน้ำใจเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน เพราะภารกิจช่วยหมูป่าครั้งนี้ ถือเป็นเหตุการณ์สำคัญที่คนทั้งโลกต่างให้ความสนใจ

บทเรียนสำคัญในเหตุการณ์นี้มีมากมายหลายแง่มุมที่น่าขบคิดหรือต่อยอด โดยเฉพาะการกู้ชีพฉุกเฉินในสถานการณ์ที่ไม่ได้คาดคิดว่าจะเกิดขึ้น จึงควรถอดบทเรียนเพื่อนำมาเผยแพร่เป็นองค์ความรู้ เพื่อไว้เป็นประโยชน์แก่คนรุ่นใหม่ หรือใช้เป็นคู่มือในการกู้ชีพกู้ภัยฉุกเฉิน

อาทิ เรื่องของภัยพิบัติทางธรรมชาติ ธรณีสัณฐาน ลักษณะทางกายภาพของถ้ำหลวง และข้อควรระวังในการเข้าไปภายในถ้ำหรือป่าเขาและองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องผ่านการถอดบทเรียนจากผู้ปฏิบัติการจริง เพราะเหตุการณ์นี้นับเป็นการหลอมรวมมิตรภาพไร้พรมแดนผ่านการช่วยเหลือจากทั่วโลก

เริ่มตั้งแต่เหตุการณ์จริงที่เกิดขึ้นตั้งแต่วันที่ 1-18 ในแต่ละวันเกิดอะไรขึ้นบ้าง มีการช่วยเหลือจากหน่วยงานใด แต่ละภาคส่วนมีหน้าที่อย่างไรบ้าง หรือแม้แต่ปัญหาและอุปสรรคต่างๆ เป็นอย่างไร จะแก้ไขต่อไปอย่างไรหากเกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้นอีกในอนาคต โดยเฉพาะเรื่องราวของถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน ดินแดนลึกลับที่น่าสำรวจ

ดังนั้น น่าจะทำเป็นแบบเรียนสามมิติ หรือจะเป็นรูปแบบใดก็แล้วแต่โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ได้เรียนรู้ความยากลำบากในการช่วยเหลือจากทีมปฏิบัติการจริง อย่างเช่น หน่วยซีล เพราะได้กลายเป็นเรื่องราวอันลึกซึ้งของจ่าแซม น.ต.สมาน กุนัน ฮีโร่ถ้ำหลวง ต้องมาสละชีวิตเพราะความยากลำบากในการดำน้ำมุดถ้ำที่คดเคี้ยว แคบ และมืดท่ามกลางกระแสน้ำอันเชี่ยวกรากและขุ่นมัว ในจุดที่ยากและอันตรายที่สุดของการดำน้ำ

เหตุการณ์ถ้ำหลวงได้สะท้อนอะไรอีกหลายๆ อย่าง ให้เห็นถึงบทเรียนในการบริหารจัดการเหตุการณ์ฉุกเฉิน ซึ่งในอนาคตจะต้องมีมาตรการรับมือสถานการณ์ที่ไม่คาดคิดแบบเป็นขั้นเป็นตอน ที่สำคัญการทำงานต้องเป็นทีม ทั้งก่อนหรือหลังจากเกิดเหตุการณ์ ทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะต้องทำงานร่วมกันอย่างบูรณาการ และต้องมีการแบ่งปันข้อมูลที่เกี่ยวข้องซึ่งกันและกัน เพื่อให้ทุกภาคส่วนสามารถใช้ประโยชน์จากข้อมูลต่างๆ ได้อย่างเต็มที่

อย่างไรก็ตาม สิ่งหนึ่งที่เรายังขาดหายไป คือ การให้ความรู้ในการป้องกันตัวเองจากภัยต่างๆ เช่น การหลีกเลี่ยงการเข้าถ้ำหรือน้ำตกในช่วงฤดูฝน หรือวิธีการเอาตัวรอดหากติดอยู่ในถ้ำ ดินโคลนถล่ม น้ำท่วม แผ่นดินไหว สึนามิ ฯลฯ ควรถูกนำไปบรรจุอยู่ในแบบเรียนของไทย เช่นเดียวกับการที่ประเทศญี่ปุ่นชาติที่ประสบภัยพิบัติจนคุ้นชิน ทำเป็นบทเรียนสอนวิธีการเอาตัวรอดเมื่อเกิดแผ่นดินไหว เป็นต้น

สิ่งสำคัญของเหตุการณ์ถ้ำหลวง ถือเป็นอนุสรณ์รำลึกถึงความสามัคคีร่วมแรงร่วมใจของคนไทยที่หาชาติใดในโลกเสมอเหมือนได้ อย่าปล่อยให้เป็นแค่เหตุการณ์ดังข้ามโลกแล้วผ่านพ้นไปตามกระแสเหมือนคลื่นกระทบฝั่่ง