รัฐพะโค หรือ ปะโก่

โดย...กริช อึ๊งวิฑูรสถิตย์

รัฐพะโคหรือปะโก่ คนไทยรู้จักรัฐนี้เป็นอย่างดี ในฐานะเมืองคู่สงครามมาแต่โบราณกาล ในอดีตรัฐพะโคนั้น เราจะรู้จักกันในชื่อเมืองหงสาวดี เป็นราชธานีเก่าแก่ของพม่า หรือเมียนมาในปัจจุบัน รัฐนี้อยู่ด้านเหนือของมหานครย่างกุ้ง

รัฐนี้จะมีเมืองสำคัญๆ อยู่หลายเมืองที่เรารู้จักกันมานานมาก เช่น เมืองหงสาวดี เมืองตองอู เมืองแปร เป็นต้น ซึ่งเป็นที่รู้กันว่าเมืองเหล่านี้จะมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ และในนวนิยายผู้ชนะสิบทิศ เราก็จะได้ยินชื่อเมืองเหล่านี้มาโดยตลอด ดังนั้นจึงเป็นที่คุ้นเคยกันเป็นอย่างดี

รัฐพะโคนอกจากจะเป็นราชธานีเก่าแล้ว ยังเป็นเมืองทางผ่านที่สำคัญ หากเราจะเริ่มต้นการเดินทางในเมียนมา ไม่ว่าเราจะไปทางทิศเหนือ จะไปเมืองเนย์ปิดอว์หรือไปเมืองมัณฑะเลย์ ก็ต้องผ่านเมืองพะโคก่อน หรือถ้าเราจะไปทางตะวันออก เช่น เดินทางไปเมืองพะอาน เมืองหลวงของรัฐกะหยิ่น แล้วต่อไปเมืองเมียวดีเพื่อมายังฝั่งไทยด้าน อ.แม่สอด ก็ต้องผ่านพะโค หรือถ้าจะลงใต้ มายังเมืองทวาย เมืองมะริด เมืองเกาะสอง ก็ต้องผ่านพะโค แม้แต่จะไปทางตะวันตก เพื่อไปยังรัฐยะไข่ (แต่ปัจจุบันนี้สามารถตรงไปทางเมืองปะเต็งได้แล้ว) ก็ต้องผ่านพะโค จะเห็นว่าด้านภูมิศาสตร์พะโคเป็นรัฐที่มีชัยภูมิที่สำคัญเป็นอันดับแรกๆ ของเมียนมาเลยครับ

รัฐพะโคนั้น พื้นที่ทั่วไปจะเป็นพื้นที่ราบ น้ำท่าอุดมสมบูรณ์มาก พื้นที่ส่วนใหญ่จึงเป็นพื้นที่เกษตร ที่นี่นอกจากจะปลูกข้าวเป็นหลักแล้ว ยังเป็นพื้นที่ปลูกผักส่งมาขายยังมหานครย่างกุ้งเป็นสำคัญ เนื่องจากการคมนาคมสะดวกและใกล้ย่างกุ้งมากๆ การเดินทางไปพะโคก็ไม่ลำบาก ปัจจุบันนี้ใช้เวลาเพียงชั่วโมงเดียวก็ถึงแล้วครับ

ส่วนการท่องเที่ยวของรัฐพะโค นอกจากเมืองพะโคหรือหงสาวดีที่มีเจดีย์เก่าแก่ของที่นี่ เป็นที่ประดิษฐานพระเกศาของพระพุทธเจ้าแล้ว ที่เมืองนี้ยังมีวัดวาอารามอีกเยอะแยะครับ มีอยู่วัดหนึ่งที่มีพระท่านจำวัดที่นี่เยอะมาก หลักพันองค์เลยครับ คนไทยนิยมไปทำบุญกันเยอะมากครับ ผมไปทุกครั้งก็จะต้องเจอทัวร์แสวงบุญชาวไทยทุกครั้งไป ซึ่งหนึ่งในสถานที่สำคัญสำหรับทัวร์ไทยคือพระธาตุอินทร์แขวนหรือไจทีโย ซึ่งการเดินทางจะต้องผ่านมาทางเมืองพะโค เขาก็จะจัดรายการทัวร์ให้แวะทำบุญที่นี่กันเป็นประจำครับ ผมชอบเรียกทัวร์ที่มาที่พะโคนี้ว่า “ทัวร์อิ่มบุญ” ครับ เหตุผลเพราะผู้แสวงบุญได้ไปใหว้พระธาตุอินทร์แขวนแล้วยังได้ไหว้พระธาตุและวัดวาอารามต่างๆ อีกหลายวัด เรียกว่าไหว้จนอิ่มเลยแหละครับ ส่วนพระสงฆ์องค์เจ้าภายในวัดที่ว่าก็ได้อิ่มไปด้วย เพราะคนที่ไปไหว้มักจะอดใจไม่ได้ที่จะต้องหาซื้อข้าวของไปใส่บาตรพระที่นี่ แม้ว่าจะไม่สามารถหรือจัดเตรียมข้าวสารอาหารแห้งไม่ทัน ท่านก็ใส่ปัจจัยกันทุกคนแหละครับ

พระท่านเลยได้อิ่มไปด้วย จึงเป็นที่มาของคำว่า “ทัวร์อิ่มบุญ” ไงล่ะครับ