ประเมินระดับเสี่ยงลงทุนกองทุนรวม

โดย...น.ส.จารุลักษณ์ เรืองสุวรรณ, CFP ผู้อำนวยการอาวุโส ฝ่ายการตลาด บริษัท หลักทรัพย์จัดการกองทุน แอสเซท พลัส

เนื่องจากในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา มีผู้ที่สนใจหันมาลงทุนในกองทุนรวมมากขึ้น ดังนั้น เพื่อให้ผู้ลงทุนทราบถึงระดับความเสี่ยงที่ตนเองรับได้ และเพื่อประโยชน์ในการวางแผนการลงทุนของผู้ลงทุนและเจ้าหน้าที่การตลาด และเป็นไปตามประกาศคณะกรรมการกำกับตลาดทุนที่กำหนดให้ผู้ถือหน่วยลงทุนทุกราย จะต้องทำแบบประเมินระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ของผู้ลงทุน (Customer Risk Profile) เพื่อให้ผู้ลงทุนทราบระดับความเสี่ยงของตนเองก่อนการตัดสินใจลงทุน

หลักเกณฑ์นี้มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 ก.ค. 2554 นอกจากนี้ ประกาศยังกำหนดให้ผู้ถือหน่วยลงทุนตรวจสอบหรือปรับปรุงข้อมูล Customer Risk Profile ที่เคยให้ไว้กับ บลจ. เพื่อให้ข้อมูลเป็นปัจจุบันทุกๆ 2 ปี ซึ่งในปี 2556 นี้ เป็นปีที่ครบกำหนดในการปรับปรุงข้อมูล ดังนั้น ผู้ลงทุนจะได้รับเอกสารทางไปรษณีย์ เพื่อแจ้งการปรับปรุงข้อมูลการประเมินระดับความเสี่ยง จากทุก บลจ.ที่ท่านมีพอร์ตการลงทุน ดังนั้น คอลัมน์ฉบับนี้จะกล่าวถึงรายละเอียดของแบบประเมิน Customer Risk Profile

Customer Risk Profile คือ การประเมินผู้ลงทุนว่า ท่านมีความเหมาะสมกับการลงทุนประเภทใด ซึ่งเป็นข้อมูลเบื้องต้นที่ช่วยให้การจัดพอร์ตเงินลงทุนในสินทรัพย์ประเภทต่างๆ เพื่อสร้างผลตอบแทนและความเสี่ยงได้สอดคล้องกับความต้องการและในสัดส่วนที่เหมาะสมกับผู้ลงทุน คำถามในแบบสอบถามจะมีทั้งหมด 11 ข้อ โดยคำถามที่ใช้รวมคะแนนคือ ข้อ 1-10 ส่วนข้อที่ 11 เป็นเรื่องการรับความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน ซึ่งไม่ได้นับรวมคะแนน ทั้งนี้ คำถามสามารถแบ่งได้เป็น 5 ประเด็นหลักๆ ได้แก่

1.ข้อมูลส่วนตัว เช่น อายุ และการศึกษา

2.ประสบการณ์ในการลงทุน ซึ่งเป็นข้อมูลส่วนที่ช่วยให้บริษัทจัดการกองทุน (บลจ.) ทราบถึงความคุ้นเคยกับการลงทุนของท่านว่าท่านเคยลงทุนมาแล้วกี่ปี

3.ระยะเวลาที่จะไม่ใช้เงินก้อนที่ลงทุน ความจำเป็นในการใช้เป็นค่าใช้จ่ายประจำ และสัดส่วนการลงทุนเมื่อเทียบกับสินทรัพย์ทั้งหมด เพื่อ บลจ.จะได้ทราบว่าผู้ลงทุนมีเป้าหมายการลงทุนอย่างไร

4.ทัศนคติและความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการลงทุน เพื่อทราบว่าผู้ลงทุนสามารถรับความเสี่ยงได้ขนาดไหน และรับผลขาดทุนจากการลงทุนได้มากน้อยเพียงใด

5.การรับความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน ใช้สำหรับกรณีที่ผู้ลงทุนต้องการลงทุนในกองทุนต่างประเทศ ที่ไม่ได้มีนโยบายป้องกันความเสี่ยงอัตราแลกเปลี่ยนเต็มจำนวน ว่าท่านสามารถรับความเสี่ยงได้หรือไม่ หากผู้ลงทุนประเมินไว้ว่า รับไม่ได้ และท่านต้องการซื้อหน่วยลงทุนในกองทุนต่างประเทศ ท่านจะต้องลงนามรับทราบความเสี่ยงอัตราแลกเปลี่ยนในคำสั่งซื้อหน่วยลงทุน

ทั้งนี้ เมื่อผู้ลงทุนกรอกแบบประเมินแล้ว เจ้าหน้าที่การตลาดของท่านจะทำการรวมคะแนน โดยใช้ตัวเลขคำตอบที่ผู้ลงทุนเลือกมาคำนวณ เช่น ตอบข้อ (4) นับ 4 คะแนน ตอบข้อ (2) นับ 2 คะแนน คะแนนเต็มของแบบประเมิน คือ 38 คะแนน โดยคะแนนรวมจะเป็นเกณฑ์ในการบ่งบอกประเภทของนักลงทุน ซึ่งคะแนนที่สูงหมายความว่าผู้ลงทุนรับความเสี่ยงได้สูง ส่วนประเภทกองทุนรวมแบ่งระดับความเสี่ยงกองทุนเป็น 8 ระดับ (1-8 จากความเสี่ยงต่ำไปสูง) ดังนี้

ระดับ 1 : กองทุนตลาดเงินในประเทศ

ระดับ 2 : กองทุนรวมตลาดเงิน

ระดับ 3 : กองทุนรวมพันธบัตรรัฐบาล

ระดับ 4 : กองทุนรวมตราสารหนี้

ระดับ 5 : กองทุนรวมผสม

ระดับ 6 : กองทุนรวมตราสารทุน

ระดับ 7 : กองทุนรวมหมวดอุตสาหกรรม

ระดับ 8 : กองทุนรวมที่มีการลงทุนในสินทรัพย์ทางเลือก

ซึ่งเมื่อคำนวณคะแนนแล้ว จะสามารถจัดกลุ่มคะแนนและประเภทของกองทุนที่เหมาะสมกับระดับคะแนนที่นักลงทุนทำการประเมินระดับความเสี่ยง ได้ดังนี้ในกรณีที่ท่านต้องการลงทุนในกองทุนที่มีระดับความเสี่ยงสูงกว่าความเสี่ยงของท่านที่ได้จากการตอบแบบประเมินก็ยังสามารถลงทุนได้ แต่ไม่ควรลงทุนเกินกว่าร้อยละ 20 ของเงินลงทุนทั้งหมด และผู้ลงทุนต้องลงนามรับทราบความเสี่ยงทุกครั้งที่ทำรายการซื้อหรือสับเปลี่ยนเข้ากองทุนที่มีความเสี่ยงสูงกว่าความเสี่ยงของท่าน เช่น ท่านรวมคะแนนได้ 29 คะแนน เท่ากับท่านลงทุนในกองทุนที่มีความเสี่ยงได้สูงสุดในระดับ 5 หากต้องการลงทุนในกองทุนหุ้นที่มีความเสี่ยงระดับ 6 ผู้ลงทุนจะต้องลงนามรับทราบความเสี่ยง

ดังนั้น การจัดทำ Customer Risk Profile เป็นสิ่งสำคัญสำหรับ|ผู้ลงทุน จึงขอความร่วมมือผู้ถือหน่วยลงทุนปรับปรุงข้อมูลดังกล่าว เพื่อเป็นประโยชน์โดยตรงต่อการลงทุนของท่าน และเพื่อให้เงินทำงานผ่านกองทุนรวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ