ปัญหาจากภายนอก

ในการประกอบธุรกิจ หลายๆ ครั้ง สถานการณ์ปัญหาเกิดมาจากภายนอก นี่แหละครับที่เป็นเรื่องใหญ่ เพราะในบางกรณีเราไม่สามารถเข้าไปแก้ปัญหานั้นได้ด้วยตัวเอง...

โดย...อานนท์

ในคอลัมน์นี้ ผมได้กล่าวถึง “สถานการณ์ปัญหา” มาแล้ว 2 ครั้ง เน้นไปที่ปัญหาอันเกิดจากภายในองค์กรของเราเอง ซึ่งเป็นเรื่องที่สามารถแก้ไขได้ด้วยการจัดการภายใน

แต่ในการประกอบธุรกิจ หลายๆ ครั้ง สถานการณ์ปัญหาเกิดมาจากภายนอก นี่แหละครับที่เป็นเรื่องใหญ่ เพราะในบางกรณีเราไม่สามารถเข้าไปแก้ปัญหานั้นได้ด้วยตัวเอง

อย่างไรก็ตาม หากเกิดปัญหาขึ้นกับธุรกิจ ไม่ว่าจะแบบไหน ต้องมองย้อนกลับไปทุกครั้ง เพื่อหาต้นตอของปัญหา ซึ่งต้องขออนุญาตย้ำอีกทีว่า หากเราไม่เข้าใจสถานการณ์ปัญหา ไม่รู้ว่าปัญหาเกิดจากอะไร เพราะอะไร เราจะไม่มีทางแก้ไขได้ หรือหากแก้ได้ ก็จะเป็นการแก้แบบเฉพาะหน้า แล้วหมกปัญหาไว้ใต้พรม รอวันให้เกิดเรื่องปะทุขึ้นมาอีก

การรู้สถานการณ์ปัญหา คือการพยายามหาทางเข้าไปจัดการให้หมดจด เด็ดขาด

แต่ก็อย่างที่บอกไว้ตอนต้นแหละครับว่า ถ้าหากปัญหานั้นเกิดจากปัจจัยภายนอกองค์กรเรา แล้วเราจะไปแก้ได้อย่างไร

ก็ต้องมาดูเป็นเรื่องๆ ครับ หากวิเคราะห์ลงลึกแล้วพบว่า ปัญหามันเป็นเรื่องใหญ่เกินที่เราจะเยียวยา ก็ต้องปรับตัวรับปัญหา เช่น เคยส่งออกสินค้าไปตลาดญี่ปุ่นได้ด้วยดี แต่...อ้าว...ตอนนี้ญี่ปุ่นเกิดปัญหา ทำให้ยอดการสั่งซื้อลดฮวบฮาบ แล้วจะทำอย่างไร

แน่นอนว่าเราไม่สามารถไปแก้ไขที่ลูกค้า เราไม่สามารถไปฟื้นฟูประเทศญี่ปุ่นได้อย่างรวดเร็ว ดังนั้น นี่จึงเป็นสถานการณ์ปัญหาที่เราไม่สามารถแก้ไขที่ต้นตอได้ แต่ในขณะเดียวกัน เราก็ไม่อาจงอมืองอเท้ารอให้ความตายมาเยือน แต่ต้องต่อสู้ ซึ่งอาจจะเป็นการหาทางออกด้วยวิธีการต่างๆ เช่น หาตลาดใหม่ หรือปรับปรุงสินค้า เพื่อให้สามารถส่งออกไปตลาดอื่นนอกเหนือจากญี่ปุ่นให้ได้

ปัญหาที่ใกล้ตัวกว่านี้ก็ยังมี เช่น ในขณะนี้อยู่ในภาวะดอกเบี้ยขาขึ้น จากที่เคยกู้ธนาคารมาทำกิจการ แล้วคิดว่าได้กำไรเท่านั้น จะจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้เท่านี้ จะอยู่รอดได้อย่างที่หวัง แต่เอาเข้าจริง ดอกเบี้ยกลับพุ่งขึ้น แล้วจะทำอย่างไร กำไรที่เคยคิดว่าจะมีเยอะ ก็ถูกแบ่งไปเป็นดอกเบี้ย งานนี้ก็ต้องวิเคราะห์เข้าไปให้ลึกๆ เพื่อหาทางแก้ปัญหาที่ดีที่สุด

ปัญหาที่เกิดขึ้น ไม่ได้เกิดจากตัวเรา หรือองค์กรของเรา แต่เกิดจากภาวะเศรษฐกิจที่เราไม่สามารถควบคุมได้ (แต่หากติดตามข่าวสารบ่อยๆ อาจจะพอรู้แนวทางล่วงหน้า และสามารถเตรียมรับมือได้ทัน นี่แหละครับประโยชน์ของการติดตามข่าวสาร) วิธีแก้มีหลายทางครับ เช่น เดินไปคุยกับธนาคารตรงๆ เลยว่าจะสามารถช่วยเหลืออะไรได้บ้าง ซึ่งคงต้องบอกแบบเป็นธรรมว่า ลูกค้าที่ประวัติดีจะได้รับการช่วยเหลือก่อน ส่วนลูกค้าที่ประวัติแย่ แม้จะเดินเข้าไปหา นายแบงก์ก็อาจจะส่ายหน้าใส่ ดังนั้น การมีประวัติทางการเงินที่ดีเยี่ยมไว้ก่อนจึงจะเป็นประโยชน์ในระยะยาว

เดี๋ยวนี้ธนาคารหลายแห่งเห็นใจลูกค้าและมีโครงการช่วยเหลือลูกค้าหลายๆ แบบ เช่น จ่ายครบกำหนดจะลดดอกเบี้ยให้ หรือเปิดโอกาสให้ลูกค้าเข้าโครงการตรึงดอกเบี้ยในระยะเวลาที่กำหนด เช่น ตรึงดอกเบี้ย 6-12 เดือน เพื่อให้ได้รู้ต้นทุนที่แน่นอน เป็นต้น

โครงการต่างๆ เหล่านี้ ผู้บริหารกิจการสามารถติดตามได้จากข่าวสารต่างๆ หรือเดินไปถามเจ้าหน้าที่ธนาคารโดยตรงเลยก็ได้ และหากธนาคารที่เราใช้บริการอยู่เกิดแล้งน้ำใจ ไม่ช่วยเหลือ ก็ลองมองที่ธนาคารอื่นที่อาจจะใจดีกว่าและโอนย้ายหนี้ไปอาจจะเสียค่าธรรมเนียมเล็กน้อย แต่ถ้าคุ้มค่ากว่าในระยะยาวก็อาจจะเหมาะสมและช่วยเหลือธุรกิจได้

ปัจจัยภายนอกยังมีเรื่องอื่นๆ ที่จะสร้างความปวดหัวให้เราได้อีกมาก เช่น ลูกค้ารายใหญ่เกิดล้มละลาย เราก็ต้องพยายามหาลูกค้าเพิ่มเพื่อลดความเสี่ยง ในทำนองเดียวกัน หากซัพพลายเออร์ของเราเกิดเบี้ยว ไม่ส่งวัตถุดิบ เราก็จะต้องมีแหล่งซัพพลายเออร์อื่นอยู่ในมือ ตามหลักการที่อย่าเก็บไข่ไว้ในตะกร้าใบเดียว ที่หากหกล้ม ผิดพลาด ไข่ก็จะแตกทั้งหมด แต่จะต้องกระจายความเสี่ยงออกไป

สถานการณ์จากภายนอกที่เปลี่ยนแปลงเร็ว และสร้างผลกระทบให้ผู้ประกอบการอย่างมากอีกอย่างคือแฟชั่น

ในที่นี้เราไม่ได้พูดกันถึงเรื่องเสื้อผ้า เครื่องแต่งกายนะครับ แต่แฟชั่นหมายความกว้างๆ ถึงกระแสนิยมที่เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาได้ตลอดเวลา เช่น คนเคยนิยมอ่านหนังสือแบบกระดาษขาวๆ แต่ระยะหลังอาจจะเปลี่ยนมานิยมกระดาษแบบรีไซเคิล หรือกระดาษถนอมสายตาที่อาจจะไม่ใช่กระดาษสีขาวโดดเด่นเหมือนก่อน แต่ออกจะสีมอๆ กว่าสักหน่อย แต่ช่วยสิ่งแวดล้อมและถนอมสายตาผู้อ่านได้เป็นอย่างดี หรือแฟชั่นในการรับประทานอาหาร ที่เดี๋ยวนี้คนไทยนิยมทานบุฟเฟต์กันมากขึ้น โดยเฉพาะในงานเลี้ยงต่างๆ เพราะสามารถควบคุมค่าใช้จ่ายได้อย่างแน่นอน เป็นต้น

กระแสแฟชั่นเหล่านี้เปลี่ยนแปลงได้ เกิดเป็นปัจจัยภายนอกที่เราต้องติดตามและพลิกสถานการณ์ให้ทัน เพื่อให้เราตามทัน ไม่หลุดกระแส และถ้าจะให้ดี หากสามารถนำกระแสได้ นำแฟชั่นได้ ก็จะได้เปรียบครับ