จิดานันท์ เหลืองเพียรสมุท นักเขียนซีไรต์ อายุน้อยที่สุด

โดย  มัลลิกา นามสง่า

"...รวมเรื่องสั้น สิงโตนอกคอก ของ จิดานันท์ เหลืองเพียรสมุท ซึ่งประกอบด้วยเรื่องสั้นจำนวน 9 เรื่อง มีเนื้อหาหลากหลายที่ตั้งคำถามและวิพากษ์ความเป็นมนุษย์ อำนาจนิยม มายาคติของความรู้และความเชื่อในสังคม ท้าทายความคิดของผู้อ่าน ทำให้ย้อนกลับมาใคร่ครวญถึงสังคมที่เราอยู่ในปัจจุบัน ตั้งแต่ระดับครอบครัว ชุมชน ประเทศชาติและสังคมโลก

ด้านกลวิธีใช้การเล่าเรื่องแบบอุปมานิทัศน์ (Allegory) ที่มีโครงสร้างของเรื่องซ้อนกันหลายขั้นอย่างสัมพันธ์กัน โดยเชื่อมโยงตัวบทอื่นๆ เช่น ตำนานและเรื่องเล่าที่ผู้อ่านคุ้นเคย การสร้างตัวละครและฉากที่ไม่อยู่ในบริบทสังคมไทยเป็นการข้ามพรมแดนของการเล่าเรื่องไปสู่ความเป็นสากล ผู้เขียนใช้ภาษาในการเล่าเรื่องอย่างเรียบง่ายทว่าลุ่มลึกและคมคาย..."

คำประกาศจากคณะกรรมการตัดสินรางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน (ซีไรต์) ประจำปี 2560 ส่งให้ ลี้-จิดานันท์ เหลืองเพียรสมุท กลายเป็นนักเขียนที่อายุน้อยที่สุดในวัย 25 ปี

"ตอนนั้นเดินเที่ยวอยู่ค่ะ พี่นักข่าวโทรหา บอกยินดี ลี้ก็งงยินดีไรเหรอ พี่เขาบอกได้ซีไรต์ไม่รู้เหรอ ตลกตัวเองมากค่ะ คือมันหวังยากเลยพยายามไม่คิดถึงมัน ลี้นั่งรถทัวร์อยู่ตอนช่วงเช้าของวันประกาศผล เห็นสเตตัสพี่นักข่าวบอกว่าไม่ประกาศแล้ว ลี้ก็คิดว่าอาจจะมีปัญหาอะไรมั้ง ก็ออกไปเดินเที่ยวค่ะ"

หลังรู้ผลโทรศัพท์มือถือเสียงดังเป็นระยะตลอดวันสองวัน ทำเอานักเขียนซีไรต์ป้ายแดงตั้งตัวแทบไม่ทัน "มันไม่ใช่ความรู้สึกดีใจ ยังมีความรู้สึกตอนนี้ยังไม่ใช่เรื่องจริง มันยังดูไม่จริงว่าเป็นเรา เหมือนความรู้สึกของเรายังตกตะกอนไม่ครบ ตอนนี้ยังไม่มีเวลานั่งลงรับรู้ความรู้สึกของเรา เพราะตั้งแต่รู้ผลไม่มีเวลาที่เรานิ่งเลย"

จิดานันท์ สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี ภาควิชาภาษารัสเซีย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หลังจากจบทำงานประจำได้ 6 เดือน ก็ลาออกมาเขียนหนังสือเป็นอาชีพเดียวได้ 2 ปีแล้ว ที่บ้าน จ. เชียงราย

"เขียนหนังสือตั้งแต่ตอนเรียนแล้ว ประจวบเบื่องานที่ทำแล้วมีต้นฉบับที่ค้างไว้หลายเรื่องก็เลยลาออก พ่อกับแม่ก็คิดว่าเดี๋ยวเราก็คงหางานใหม่ทำ แต่เราอยู่กับมันได้ เพราะอยู่ที่บ้านค่าใช้จ่ายไม่มีอะไรมาก

เขียนงานแมสแนวชายรักชาย มีเรื่อง ชายใดเล่าจะแซ่บเท่าแฟนเก่าแม่ และ Good Morning Mr. Bad Love งานวรรณกรรมเรื่องแรกก็สิงโตนอกคอก ต่อมาวันหนึ่งความทรงจำจะทำให้คุณแตกสลายส่วนตัวงานแต่ละชิ้นมันอยู่ในสไตล์ที่คล้ายกัน งานวรรณกรรมไม่ได้วรรณกรรมจ๋า มีจุดที่อ่านง่าย แมสก็มีความหนักอยู่ ซึ่งนำเสนอประเด็นที่เราถนัด"

การเกิดขึ้นของรวมเรื่องสั้นสิงโตนอกคอก "คัดเรื่องที่มีอยู่แล้วจำนวนหนึ่งมารวมกัน และเห็นภาพรวมที่เกี่ยวกับความเป็น ดิสโทเปีย (Dystopia) หรือดาร์ก แฟนตาซี แล้วเขียนเรื่องเพิ่มในแนวเดียวกันเข้าไป

ภาพรวมเป็นเรื่องของเมืองหรือเซตติ้งที่มีบางอย่างไม่ปกติในเชิง ไซ-ไฟ แฟนตาซี และดิสโทเปีย ซึ่งจุดที่ไม่ปกตินั้นจะเป็นสิ่งที่ทำให้ผู้อ่านสามารถขบคิดปัญหาเชิงปรัชญาและนามธรรมได้ง่ายขึ้น ปัญหาที่นำมาเชื้อเชิญให้คิด มีทั้งปัญหาว่าด้วยอำนาจ ศาสนา ครอบครัว และความเป็นมนุษย์

กลวิธีในการสร้างงาน ส่วนใหญ่ในเล่มนี้เกิดจากการตั้งคำถาม ซึ่งเป็นคำถามแนวที่พบได้ในวิชาปรัชญา จากนั้นสร้างสถานการณ์ลงไปครอบ ให้เกิดเป็น สตอรี่ สำหรับเล่มนี้ลี้สร้างงานตามวิถีทางนี้และจุดที่อยากเล่าก็คือตัวการวิเคราะห์คำถามเหล่านั้นค่ะ"

เห็นอายุยังน้อยแต่เป็นนักเขียนมือรางวัล เรื่องสั้นยอดเยี่ยมรางวัลนายอินทร์อะวอร์ด 2558 ปี เรื่องสั้นชนะเลิศรางวัลพระยาอนุมานราชธน ปี 2557 นวนิยายดีเด่น Young Thai Artist Award ปี 2013 และ 2016 เป็นอาทิ

"ทุกคนที่เขียนวรรณกรรมน่าจะเคยคิดอยากเข้าไปถึงซีไรต์สักครั้งหนึ่งใช่ไหมคะ ลี้ก็คิดค่ะ แต่ก็มองว่ามันไกลมาก และค่อนข้างให้ค่ารางวัลไว้สูงค่ะ คือถ้าเจอรุ่นพี่ที่ได้ ซีไรต์มาก่อนก็จะรู้สึกว่าเขาต้องเจ๋งมากๆๆๆๆ แน่ๆ

พอเราได้ก็ยังคิดว่ารางวัลนี้ยิ่งใหญ่ มีเกียรติ แต่มันเพิ่งเกิดขึ้น วันนี้พอได้เอง ก็รู้สึกกับตัวเองเหมือนเด็กคนหนึ่งเหมือนเดิม ตอนนี้รางวัลยังไม่ส่งผลอะไร อีก 5 เดือน ความรู้สึกอาจเปลี่ยน หรือมีอะไรมา กระทบ

ที่เราอายุน้อยสุดก็รู้สึกกลัวๆ เหมือนกันนะคะ แต่มันก็เกิดขึ้นแล้ว ลี้จะเดินทางต่อไปกับมันค่ะ" นักเขียนซีไรต์อายุน้อยที่สุดของประเทศไทยกล่าวทิ้งท้าย