ยกเลิกธุรกิจคนต่างด้าว

โดย...สกล หาญสุทธิวารินทร์

ตามพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ. 2542  อันเป็นกฎหมายที่ควบคุมการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว ได้กำหนดบัญชีประเภทธุรกิจที่ควบคุมเป็นสามบัญชี รวม 43
รายการ  คือ 

บัญชีหนึ่ง ธุรกิจที่ไม่อนุญาตให้คนต่างด้าวประกอบด้วยเหตุผลพิเศษ ธุรกิจตามบัญชีนี้ห้ามคนต่างด้าวประกอบโดยเด็ดขาด

บัญชีสอง ธุรกิจที่เกี่ยวกับความปลอดภัยหรือความมั่นคงของประเทศ หรือมีผลกระทบต่อศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณี หัตถกรรมพื้นบ้าน หรือทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ธุรกิจตามบัญชีสองนี้ รัฐมนตรีกระทรวงพาณิชย์โดยอนุมัติของคณะรัฐมนตรีให้อนุญาตได้

และมีข้อกำหนดว่าผู้ขออนุญาตต้องเป็นนิติบุคคลที่จดทะเบียนในประเทศไทย โดยคนต่างด้าวถือหุ้นได้ไม่เกิน 60% และต้องมีกรรมการเป็นคนไทยไม่น้อยกว่า 2 ใน 3

บัญชีสาม ธุรกิจที่คนไทยยังไม่มีความพร้อมที่จะแข่งขันในการประกอบกิจการกับคนต่างด้าว ธุรกิจตามบัญชีนี้ อธิบดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้าโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าวให้อนุญาตได้ ส่วนในทางปฏิบัติการพิจารณาอนุญาตหรือไม่ขึ้นอยู่ที่คณะกรรมการ ซึ่งประกอบด้วยผู้แทนจากส่วนราชการและสถาบันเอกชน และผู้ทรงคุณวุฒิรวมกัน 25 คน

สำหรับธุรกิจตามบัญชีสามถึงแม้จะมีเพียง 21 รายการ แต่รายการตาม (21) ครอบคลุมถึงธุรกิจบริการอื่นๆ ทั้งหมด ซึ่งหมายความว่าธุรกิจบริการทุกชนิดที่ไม่อยู่ในบัญชีหนึ่ง หรือสองหรือไม่ใช่รายการที่ 1-20 ของบัญชีสาม จะตกเป็นธุรกิจบนการที่อยู่ใน (21) ทั้งหมด เว้นแต่จะมีกฎกระทรวงกำหนดไว้เป็นอย่างอื่น

ดังนั้นหากออกจะยกเว้นไม่ให้ธุรกิจบริการประเภทหรือชนิดใดไม่เป็นธุรกิจรายการที่ 21 ของบัญชีสาม จะต้องกฎกระทรวงยกเว้นให้ ซึ่งจะมีผลทำให้ธุรกิจดังกล่าวไม่ใช่ธุรกิจตามบัญชีสาม คนต่างด้าวสามารถประกอบได้โดยไม่ต้องขอรับอนุญาต

ที่ผ่านมาได้มีการพิจารณาออกกฎกระทรวงยกเว้นประเภทของธุรกิจที่มีกฎหมายและมีหน่วยงานกำกับดูแลอยู่แล้วออกจากการเป็นธุรกิจตามบัญชีสาม (21)  มาแล้ว คือ

กฎกระทรวงกำหนดธุรกิจบริการที่ไม่ต้องขออนุญาตในการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ. 2556  กำหนดประเภทธุรกิจที่ไม่อยู่ใน (21)  3 ประเภท คือ ธุรกิจหลักทรัพย์และธุรกิจอื่นตามกฎหมายหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ ประกอบด้วยธุรกิจย่อย 14 รายการ ธุรกิจสัญญาซื้อขายล่วงหน้าตามกฎหมายว่าด้วยสัญญาซื้อขายสินค้าล่วงหน้า

ทั้งนี้ ประกอบด้วยธุรกิจย่อย 3 รายการ  และการประกอบธุรกิจเป็นทรัสตีตามกฎหมายว่าด้วยทรัสต์เพื่อธุรกรรมในตลาดทุน   

กฎกระทรวงกำหนดธุรกิจบริการที่ไม่ต้องขออนุญาตในการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2559 เพิ่มประเภทธุรกิจที่ไม่ต้องขออนุญาตในการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ. 2556  ตามกฎกระทรวงฉบับ พ.ศ. 2556 อีก 3 ประเภท

ประกอบด้วยดังนี้ คือ ธุรกิจสถาบันการเงินและธุรกิจอื่นตามกฎหมายว่าด้วยสถาบันการเงิน ประกอบด้วยธุรกิจย่อย 2 รายการ ธุรกิจประกันชีวิตตามกฎหมายว่าด้วยประกันชีวิต และธุรกิจประกันวินาศภัยตามกฎหมายว่าด้วยการประกันวินาศภัย

ปัจจุบันกำลังมีการตรากฎกระทรวงกำหนดธุรกิจบริการที่ไม่ต้องขออนุญาตในการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าวเพิ่มขึ้น ซึ่งคณะรัฐมนตรีอนุมัติในหลักการแล้ว

หากมีการตรากฎกระทรวงออกมาใช้บังคับแล้ว จะทำให้มีประเภทธุรกิจบริการที่ไม่อยู่ใน (21) อันทำให้คนต่างด้าวประกอบธุรกิจโดยไม่ต้องขออนุญาตเพิ่มขึ้นอีก คือ  ธุรกิจที่มีกฎหมายเฉพาะ และหน่วยงานกำกับดูแล 2 ประเภท คือ ธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องหรือจำเป็นต่อการประกอบธุรกิจธนาคาร ประกอบด้วยธุรกิจย่อย 12 รายการ และธุรกิจการบริหารสินทรัพย์ตามกฎหมายว่าด้วยการบริหารสินทรัพย์

ส่วนอีก 4 ประเภท เป็นธุรกิจซึ่งไม่มีผลกระทบต่อผู้ประกอบการไทย คือ ธุรกิจการเป็นสำนักผู้แทน ธุรกิจการเป็นสำนักภูมิภาค ซึ่งรัฐบาลมีนโยบายเชิญชวนให้ผู้ประกอบการของต่างประเทศเข้ามาเปิดสำนักงานให้มาก ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อเศรษฐกิจ เป็นช่องทางให้มีการขยายการลงทุนจากต่างประเทศ และธุรกิจบริการเป็นคู่สัญญาภาครัฐ และธุรกิจบริการเป็นคู่สัญญารัฐวิสาหกิจ ซึ่งมีการแข่งขันกันโดยการเข้าประมูลอยู่แล้ว