สวนในบ้านกับระบบระบายน้ำ

....นิตยสารบ้านและสวน

ระบบระบายน้ำสำคัญอย่างไร

โดยทั่วไปแล้วตามบ้านพักอาศัยจะมีเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการระบายน้ำทิ้งอยู่ด้วยกันทั้งหมดสามส่วน คือ น้ำทิ้งจากห้องน้ำ น้ำทิ้งจากครัว และน้ำทิ้งที่มาจากน้ำฝนและหลังคา ซึ่งทั้งหมดก็จะเชื่อมต่อไปยังบ่อพัก แล้วค่อยระบายออกสู่ท่อระบายน้ำสาธารณะต่อไป สำหรับส่วนที่เกี่ยวข้องกับสวนโดยตรง ก็น่าจะเป็นเรื่องของการระบายน้ำฝนและการระบายน้ำจากผิวหน้าดินในสวน การวางระบบระบายน้ำในสวนที่ดีจะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดน้ำท่วมขัง ช่วยให้ต้นไม้เจริญเติบโตงอกงามดี และหากสภาพดินในพื้นที่นั้นเป็นดินเหนียวหรือดินเค็ม หรือมีระดับน้ำใต้ดินสูง การวางระบบท่อระบายน้ำใต้ดินจะช่วยแก้ปัญหาเหล่านี้ได้

ระบบระบายน้ำในสวน

1.ระบบระบายน้ำผิวหน้าดิน

ปัจจุบันบ้านพักอาศัยส่วนใหญ่มักมีการถมที่ดินให้สูงขึ้นมาจากเดิมอย่างน้อย 50 เซนติเมตรอยู่แล้ว เพียงแค่ปรับระดับความชันของพื้นดินให้น้ำไหลไปสู่ท่อพักภายในบริเวณบ้าน เท่านี้ก็เพียงพอแล้ว นอกจากนี้บริเวณที่เป็นพื้นไม้ระแนง พื้นซีเมนต์ หรือพื้นวัสดุอื่นๆ เป็นตำแหน่งที่ต้องตรวจดูระดับความลาดชันให้ดี เพื่อป้องกันน้ำท่วมขัง หากจำเป็นอาจต้องติดตั้งช่องระบายน้ำที่พื้นเพิ่มแล้วฝังท่อเชื่อมออกสู่ทางระบายน้ำรวมต่อไป

2.ระบบระบายน้ำใต้ดิน

ถ้าบริเวณไหนพื้นที่ต่ำมาก มีน้ำท่วม หรือมีระดับน้ำใต้ดินสูงวิธีระบายน้ำผิวหน้าดินเอาไม่อยู่ ก็ต้องอาศัยการทำระบบระบายน้ำใต้ดินเสริมเข้าไป อาจทำเป็นระบบง่ายๆ โดยดูก่อนว่าชั้นดินที่มีอยู่น้ำสามารถระบายซึมลงมาได้ไหม จากนั้นจึงขุดดินให้เป็นแนวไปสู่ท่อพัก แล้วฝังท่อพีวีซีที่เจาะรูรอบ คลุมทับด้วยตาข่ายไนลอนอีกชั้นหนึ่ง เพื่อกันเศษดินเข้าไปอุดตัน กลบทับด้วยหินก่อสร้างและชั้นของทราย แล้วปิดหน้าด้วยดินก่อนปลูกหญ้าหรือต้นไม้ต่อไป ในกรณีที่พื้นที่ใหญ่มากหรือมีปัญหาน้ำท่วมขัง ก็อาจวางท่อเป็นแนวก้างปลาช่วยอีกที

3.ร่องระบายน้ำ

บางทีเราอาจพิจารณาแนวเส้นความชันในพื้นที่ แล้วปรับความชันให้น้ำไหลลงสู่แนวรางหรือร่องระบายน้ำ โดยวิธีการง่ายๆ คือ สับหน้าดินให้เป็นราง แล้วใช้ดินเหนียวทำเป็นรางดิน ระบายน้ำออกจากสวนต่อไป ให้ดูเหมือนเป็นแนวลำธารเล็กๆ แล้วปลูกไม้น้ำเสริมเข้าไป หรือบางทีก็ทำเป็นแนวรางดินปูทับด้วยกรวดแม่น้ำอีกที ทีนี้ความรู้สึกเวลาเรามองมา มันก็ไม่รู้สึกว่าเป็นแนวร่องระบายน้ำ มันกลายเป็นลูกเล่นที่ใช้ตกแต่งสวนไป

ข้อควรพิจารณาในการออกแบบระบบระบายน้ำ

เพื่อให้ได้มาซึ่งระบบระบายน้ำที่ดีที่สุดและง่ายที่สุดสำหรับสวนในบ้านนั้น เราจะต้องพิจารณารูปร่างพื้นที่ดินของบ้านก่อนว่ามีรูปร่างอย่างไร และจะทำอย่างไรให้ท่อเมนสั้นที่สุด ที่สำคัญคือ เวลาเชื่อมต่อกันแล้วต้องทำให้ระดับปากท่อพักข้างในกับข้างนอกพอดีกัน ไม่ให้น้ำไหลย้อนเข้ามาในบ้าน เรื่องของการเชื่อมต่อท่อพวกนี้เป็นเรื่องสำคัญเลยทีเดียว

Tips

lสำหรับบ้านเก่าที่ต้องการปรับปรุงสวนใหม่ ก่อนลงมือจัดสวนก็ต้องเช็กให้ดีก่อนว่าท่ออะไรอยู่ตรงไหนบ้าง ทั้งระบบสปริงเกลอร์และระบบไฟ หากไม่มีข้อมูลก็ต้องเปิดหน้าดินดูให้แน่ใจ เพื่อป้องกันความเสียหายและอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้

lเมื่อวางท่อระบายน้ำใต้ดินแล้ว ควรมีชั้นกรวดหรือหินก่อสร้าง ชั้นของทราย และอาจมีชั้นอิฐมอญวางทับอีกที เพื่อไว้เป็นจุดสังเกตในอนาคตว่า นี่คือตำแหน่งของท่อระบายน้ำ

lบริเวณฝาท่อพักอาจหาประติมากรรมหรือกระถางต้นไม้ที่สวยงามมาวางด้านบน หรือโรยทับด้วยกรวดเพื่อปิดบังฝาท่อที่ไม่น่ามอง ในอนาคตหากต้องการเปิดฝาท่อ จะต้องเปิดใช้ได้อย่างสะดวก

lหากระบบระบายน้ำเดิมที่มีอยู่ในบ้านอยู่ในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม เราสามารถย้ายตำแหน่งแนวทางระบายน้ำได้ ค่าใช้จ่ายไม่สูงมากนัก