บราซิลเผยสายพันธุ์แกมมาสุดร้ายหลบภูมิคุ้มกันได้

ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยกัมปินาสของบราซิลเผยผลการศึกษาเกี่ยวกับสายพันธุ์แกมมาซึ่งพบครั้งแรกในบราซิลที่ตีพิมพ์ในวารสาร Lancet Microbe โดยพบว่า วัคซีนของ Sinovac ซึ่งเป็นวัคซีนหลักของบราซิลมีประสิทธิภาพลดลงเมื่อเจอสายพันธุ์แกมมา

ทีมวิจัยยังพบอีกว่า สายพันธุ์แกมมาสามารถติดในคนที่เคยติดเชื้อมาแล้ว และยังสามารถหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันได้แม้แต่ในคนที่ได้รับวัคซีนแล้ว ซึ่งบ่งชี้ว่าเชื้อสายพันธุ์แกมมาสามารถแพร่กระจายในกลุ่มคนที่ได้รับวัคซีนแล้ว แม้แต่ในพื้นที่ที่มีอัตราการฉีดวัคซีนสูง

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยกัมปินาสทำการศึกษากลุ่มเล็ก ด้วยการปล่อยให้เชื้อสายพันธุ์แกมมาและเชื้อสายพันธุ์อื่นมาเจอกับแอนติบอดีในพลาสมาจากเลือดของผู้ที่ได้รับวัคซีนแล้ว 53 คน และผู้ที่เคยติด Covid-19 สายพันธุ์แกมมามาแล้วอีก 21 คน

ในกลุ่มผู้ที่ได้รับวัคซีนแล้ว 53 คนนั้น มี 18 คนเพิ่งฉีดวัคซีนของ Sinovac เข็มแรก อีก 20 คนเพิ่งฉีดวัคซีนเข็ม 2 และอีก 15 คน ได้รับวัคซีนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการทดลองวัคซีน Sinovac ทางคลินิกเมื่อเดือน ส.ค. 2020

นักวิจัยพบว่า เชื้อสายพันธุ์แกมมาสามารถหลบหลีกแอนติบอดีของผู้ที่ได้รับวัคซีนเข็มเดียวและผู้ที่ได้รับวัคซีนเมื่อเดือน ส.ค. 2020 ได้เกือบทุกคน ส่วนแอนติบอดีของผู้ที่เพิ่งได้รับวัคซีนเมื่อไม่นานนี้มีประสิทธิภาพในการรับมือสายพันธุ์แกมมามากกว่า แต่ยังน้อยกว่าประสิทธิภาพในการป้องกันสายพันธุ์ก่อนหน้านี้

นอกจากนี้ ยังพบว่าแอนติบอดีที่ได้จากการติดเชื้อครั้งก่อนต้องมีสูงถึง 9 เท่าจึงจะสามารถป้องกันสายพันธุ์แกมมา เมื่อเทียบกับปริมาณแอนติบอดีที่สามารถป้องกันสายพันธุ์ก่อนหน้า

ผลการวิจัยเหล่านี้หมายความว่า ผู้ที่หายจาก Covid-19 ยังสามารถกลับมาติดเชื้อได้อีก

ทั้งนี้ องค์การอนามัยโลก (WHO) รับรองให้ใช้วัคซีนของ Sinovac ในกรณีฉุกเฉินเมื่อเดือน มิ.ย.ที่ผ่านมา โดยระบุว่าวัคซีนมีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อแบบมีอาการ 51% และป้องกันการเข้ารักษาในโรงพยาบาลได้ 100%

ทว่าผลการทดลองทางคลินิกในตุรกีซึ่งไม่ได้ทดสอบกับเชื้อกลายพันธุ์ที่เพิ่งตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์ Lancet พบว่า วัคซีนของ Sinovac 2 เข็มมีประสิทธิภาพ 83.5% ในการป้องกันการติดเชื้อแบบแสดงอาการ และมีประสิทธิภาพ 100% ในการป้องกันการเข้ารักษาในโรงพยาบาล

การทดลองของตุรกีทำในอาสาสมัคร 6,559 ที่ได้รับวัคซีน และอีก 3,470 ที่ได้รับวัคซีนหลอก แต่ผู้วิจัยยอมรับว่าการทดลองยังมีข้อจำกัด อาทิ ผู้เข้าร่วมมีอายุต่ำกว่า 60 ปี และมีความเสี่ยงต่ำ และไม่ได้ทดสอลกับสายพันธุ์กลายพันธุ์

Photo by MICHAEL DANTAS / AFP