โฮมสเตย์บ้านแหลม ได้มากกว่าการพักผ่อน

เรื่อง : กั๊ตจัง 

หากพูดถึงโฮมสเตย์ หลายคนอาจจะคิดว่าเป็นเพียงแค่การไปพักอยู่ในบ้านของชาวบ้านต่างจังหวัด แต่ความเป็นจริงแล้วโฮมสเตย์คือรูปแบบหนึ่งของการท่องเที่ยวที่ช่วยทำให้เราได้สัมผัสกับวิถีชีวิตและธรรมชาติของท้องถิ่นได้อย่างลึกซึ้ง ในแบบที่การพักในห้องแอร์โรงแรม ลงไปเล่นในสระว่ายน้ำ ตื่นมารับประทานแพนเค้กกับกาแฟไม่สามารถมอบให้ได้ และหนึ่งในโฮมสเตย์ที่มีชื่อเสียงที่สุดก็คือ กลุ่มอนุรักษ์ป่าชายเลนบ้านแหลมโฮมสเตย์

โฮมสเตย์แห่งนี้เพิ่งคว้ารางวัลที่ 3 จากการประกวดโครงการ จีเอสบี สมาร์ท โฮมสเตย์มีสไตล์ ซึ่งจัดโดยธนาคารออมสิน ให้เป็นสุดยอดแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมและธรรมชาติที่คุณไม่ควรพลาด

เริ่มต้นจากการอนุรักษ์

พื้นที่ ต.ท่าศาลา อ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช เดิมทีนั้นมีปัญหารุกล้ำพื้นที่ป่าชายเลน จึงเริ่มมีการตั้งกลุ่มอนุรักษ์ป่าชายเลนบ้านแหลมโฮมสเตย์ ให้ชาวบ้าน องค์กร หน่วยงาน และนักเรียน นักศึกษา ได้มีการร่วมกันในการปลูกป่าชายเลน จากที่เคยรุกล้ำจนขาดปลา ขาดแหล่งอาหาร ตอนนี้ก็สามารถขยายพื้นที่ปลูกได้มากกว่า 5,000 ไร่ และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี

ทำให้ชาวบ้านมีแหล่งอาหารและจับปลาสร้างรายได้ จากการปลูกป่าชายเลนได้เป็นอย่างดี จากจุดผู้คนนิยมเดินทางมาปลูกป่าชายเลนจึงเริ่มเกิดเป็นโฮมสเตย์แหล่งเรียนรู้ธรรมชาติและวิถีชีวิตชุมชน เพราะที่นี่เองไม่ได้มีเพียงแค่ธรรมชาติที่สวยงาม แต่ยังมีวัฒนธรรมและภูมิปัญญาชาวบ้าน

อาชีพประมงขนาดเล็ก ที่เราจะเห็นเรือประมงขนาดเล็กจอดตามริมฝั่งทั่วทั้งชุมชน นอกจากนั้นจะมีอาชีพค้าขายและรับจ้างทั่วไปในพื้นที่ ความน่าสนใจของชุมชนบ้านแหลมคือ วิถีชีวิตของชาวชุมชนที่ปรากฏออกมาเป็นอาชีพที่ผู้มาเยือนพบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน

การเดินทางมาบ้านแหลมโฮมสเตย์ อ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช ให้ใช้เส้นทางหลักสำหรับเดินทางมาที่ตัวหมู่บ้าน ใช้ถนนนครศรีธรรมราช-ท่าศาลา โดยมีระยะทางประมาณ 25 กิโลเมตร เมื่อตรงมาเรื่อยๆ จะเจอกับสี่แยกโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 8 ให้เลี้ยวขวา ขับตรงมาอีกประมาณ 4 กิโลเมตร ก็จะพบป้ายบอกทางเป็นระยะจนถึงที่หมาย

กิจกรรมทำกับธรรมชาติ

ทุกคนที่มาเที่ยวที่บ้านแหลมโฮมสเตย์ล้วนมีจุดหมายใหญ่อยู่สองอย่าง ก็คือ การทำสปาโคลนและรับประทานอาหารทะเลสดๆ หากโชคดีก็ได้เห็นหิ่งห้อยตอนกลางคืน และล่องเรือออกไปจิบกาแฟหอมๆ พร้อมกับชมแสงแรกของพระอาทิตย์ขึ้นยามเช้าที่อ่าวทองคำ

อ่าวแห่งนี้มีพื้นที่ติดกับป่าชายเลนและยังเป็นพื้นที่รองรับลำคลองกว่า 10 สาย แร่ธาตุต่างๆ จากภูเขาสูงจะไหลลงมาตามลำคลองออกสู่ทะเล ทำให้พื้นที่บริเวณนี้เป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำ เป็นเส้นเลือดใหญ่ที่หล่อเลี้ยงชีวิตของชาวบ้าน และยังเป็นแหล่งหากินของโลมาสีชมพูอีกด้วย ประกอบกับการมีพื้นที่ป่าชายเลน จึงเปรียบเสมือนเป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำตามธรรมชาติ

กุ้ง หอย ปู ปลา ส่วนมากจะมาวางไข่ในพื้นที่ป่าชายเลนจนเติบใหญ่แข็งแรงค่อยออกสู่ท้องทะเลกว้าง ยิ่งมีป่าชายเลนมากทะเลยิ่งอุดมสมบูรณ์มาก ก่อนหน้านี้ชาวบ้านน้อยคนนักที่จะรู้ จึงตัดไม้ไปทำถ่านทำฟืนจนปลาลดลง ถึงค่อยรู้ว่าป่าชายเลนนั้นสำคัญกับพวกเขามากแค่ไหน และทำให้การได้จิบกาแฟร้อนๆ บนเรือชมพระอาทิตย์ขึ้นจึงเป็นสิ่งที่คุ้มค่ากับการเดินทาง สวยสุขจนลืมความสบายในแบบที่เคยเป็น

ส่วนกิจกรรมสปาโคลนนั้น เป็นการนำโคลนมาพอกหน้าทาผิว ซึ่งโคลนนั้นมีคุณสมบัติบำรุงผิวตามธรรมชาติ ช่วยลดความมัน แก้คัน กำจัดไร เห็บ สองอย่างหลังเราคงไม่มี แต่คือคำตอบว่าทำไมสัตว์ต่างๆ ถึงชอบเล่นโคลน ดูแล้วสกปรกแต่ที่จริงแล้วโคลนช่วยลดความมันของผิว มีแร่ธาตุต่างๆ ช่วยบำรุงผิวไม่ต่างจากการใช้แผ่นมาสก์หน้า แถมใช้ทาได้ทั้งตัวอีกต่างหาก

ปิดท้ายด้วยการปั่นจักรยานก่อนรับประทานอาหารทะเล ด้วยเมนูข้าวมันทะเลโคลน จัดเต็มด้วย กุ้ง หอย ปู ปลา และกั้งยักษ์สดๆ จากนั้นนำหมึกที่ได้จากหมึกสดๆ มาหุงข้าว จนได้ข้าวที่มีสีเทาปนดำคล้ายๆ จึงเรียกว่าเป็นข้าวมันโคลนนั่นเอง รับประทานพร้อมกับอาหารทะเล ที่แกะให้เรียบร้อยพร้อมน้ำจิ้มซีฟู้ดสุดแซ่บ แค่นึกก็อยากไปอีกสักครั้ง

ก่อนกลับลองซื้อสบู่โคลน และผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นของบ้านแหลมที่มีคุณภาพ เชื่อถือได้ เป็นการอุดหนุนชาวบ้านและช่วยอนุรักษ์ธรรมชาติทางอ้อมไปในตัว เป็นอันจบสิ้นการเดินทาง กินปู ดูทะเลแบบเข้าถึงอย่างแท้จริง

โฮมสเตย์มีสไตล์ที่น่าสนใจ

แต่นอกจากบ้านแหลมโฮมสเตย์แล้ว ยังมีโฮมสเตย์อีก 2 แห่งที่น่าสนใจ ก็คือ วิสาหกิจชุมชนบ้านดงโฮมสเตย์ จ.ปราจีนบุรี ได้รางวัลโฮมสเตย์มีสไตล์อันดับหนึ่ง มีชื่อเสียงด้านการผลิตตะกร้อ-ตะแกรง ซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น และได้รับการคัดเลือกเป็นหมู่บ้านหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ระดับประเทศ สามารถเดินทางมาศึกษาวิถีชุมชน เช่น ชมการแปรรูปข้าว (ข้าวหอมปราจีน) ปั่นจักรยานชมทุ่งทัศนียภาพของหมู่บ้าน บริการนวดเพื่อสุขภาพ ล่องแพในแม่น้ำปราจีนบุรี ร่วมออกกำลังกายรำไม้พวน มีการแสดงหมอแคนไทยพวน กลองยาว เซิ้ง ตะกร้อตะแกรง รำสาวไทยพวน สมบูรณ์แบบทั้งที่พัก วิถีชุมชน

อีกที่หนึ่งก็คือ กลุ่มโฮมสเตย์บ้านท่าขันทอง จ.เชียงราย ได้รางวัลอันดับสอง เปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาศึกษาดูงานด้านเกษตรตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ทุกคนที่เข้ามาที่นี่ล้วนประทับใจในบรรยากาศที่เป็นธรรมชาติ อากาศสดชื่น วิวงาม ผู้คนน้ำใจดี มีกิจกรรมที่น่าสนใจอย่างปั่นจักรยานชมสวนผลไม้ในหมู่บ้าน ชมวิวริมฝั่งโขงที่สวยงาม ใส่บาตรพระตอนเช้าหน้าบ้านพัก ล่องเรือ ชมวิถีชีวิตในลำน้ำแม่โขง ที่กั้นชายแดนไทย-ลาว เก็บไก สาหร่ายแม่น้ำโขงมาทำอาหารพื้นบ้าน ลงเรือแอ่วลาว ชมหมู่บ้านลาวไทลื้อ ไทดำ ลาวเทิงและลาวสูง ที่อยู่ฝั่งตรงข้ามหมู่บ้าน มีอาหารขันโตก และพิธีบายศรี
สู่ขวัญ สวยและดีต่อใจจริงๆ

มีคำกล่าวที่น่าสนใจเกี่ยวกับการท่องเที่ยวอย่างหนึ่งว่า หากเราเดินทางข้ามโลกมาเพื่อกินไส้กรอก แพนเค้ก นอนในห้องแอร์ แบบที่เราทำที่บ้านก็ได้แล้วเราจะเสียเวลามาเที่ยวทะเลดูสิ่งที่ภาพถ่ายท่องเที่ยวบอกกับเราไม่ได้ไปเพื่ออะไร นั่นทำให้การท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์นั้นเป็นการท่องเที่ยวที่น่าสนใจยิ่งในยุคปัจจุบันนั่นเอง