ดอยแม่อูคอ 1 เดือนแสนสั้น แต่สุขนั้นยาวนาน

เรื่อง/ภาพ โยโมทาโร่

ในหนึ่งปีจะมีเพียง 1 เดือนที่ทุ่งดอกบัวตองเบ่งบานทั้งภูเขาที่ดอยแม่อูคอ อ.ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน แต่น่าเศร้าอย่างหนึ่งก็คือหลายคนมักจะพลาดช่วงเวลาที่จะได้เห็นทิวทัศน์สวยงามแบบนี้ ซึ่งมีเฉพาะเดือน พ.ย.-ธ.ค. อาจจะเป็นช่วงกลางเดือน พ.ย. หรือต้นเดือน ธ.ค. ดอกบัวตองถึงจะเริ่มบานเต็มภูเขาเป็นเวลาหนึ่งเดือนเต็มๆ ขึ้นอยู่กับสภาพลมฟ้าอากาศในแต่ละปีว่าเป็นอย่างไร ก่อนจะร่วงโรยสู่พื้นดินและรอเวลาที่จะได้เติบโตเบ่งบานอวดโฉมชาวโลกให้เราได้เห็นอีกครั้ง

ทุ่งบัวตองที่ดอยแม่อูคอนั้นจัดว่าเป็นทุ่งบัวตองที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทยประมาณ 1,000 ไร่ กินพื้นที่ยอดเขาประมาณ 3 ลูก เห็นจะได้การเดินทางไปดอยแม่อูคอนั้นสามารถไปได้หลายเส้นทางสามารถเดินทางได้จาก อ.เมือง จ.ตาก มุ่งหน้าสู่ขุนยาว หากมาทาง จ.เชียงใหม่ ใช้เส้นทางจาก อ.จอมทอง มุ่งหน้าสู่ดอย
อินทนนท์และเลี้ยวซ้ายเข้า อ.แม่แจ่ม มุ่งหน้าสู่ อ.ขุนยวม

แต่เส้นทางนั้นเราบอกได้เลยว่าต้องใช้ฝีมือคนขับรถที่มีความชำนาญเส้นทางเขา รู้เทคนิคและการตัดสินใจที่ดี เรื่องพละกำลังของรถบอกได้เลยว่ารถรุ่นใหม่ๆ แม้กระทั่งรถอีโคคาร์ก็สามารถขึ้นเขาได้ เครื่องยนต์ซีซีสูงหน่อยก็ยิ่งขึ้นได้สบาย แต่ฝีมือการขับนั้นสำคัญกว่า แต่หากคุณสามารถขับผ่านเส้นทางภูเขาของ จ.แม่ฮ่องสอน นี้ไปได้ คุณจะพบกับทิวทัศน์ที่สวยงามรอคุณอยู่ ดอกบัวตองนับล้านๆ ดอก อวดความสดใสรับแสงตะวันและนักท่องเที่ยว

ราวกับทั้งภูเขาแห่งนี้คือถิ่นของเขาอย่าได้มีดอกไม้อื่นใดหลุดรอดเข้าไปจะถูกกลบกลืนจนแทบไม่ได้เติบโตกันเลยทีเดียว ข้อมูลจาก ม.ล.จารุพันธ์ ทองแถม ผู้เชี่ยวชาญด้านพืชพันธุ์ไม้ กล่าวถึงดอกบัวตองไว้อย่างน่าสนใจว่า “หลายคนคงจะเข้าใจว่าบัวตองคือ ทานตะวันชนิดหนึ่ง แต่ความจริงในแง่พฤกษศาสตร์ บัวตองกลับอยู่ในสกุล
ติโทเนีย (Tithonia) ซึ่งอยู่ในวงศ์เดียวกับทานตะวัน (Daisy Family : Asteraceae) ถิ่นกำเนิดของบัวตองอยู่ในเม็กซิโกและอเมริกากลางรวมทั้งอเมริกาใต้ เป็นพืชที่มีการแพร่กระจายพันธุ์ได้กว้างขวางมากที่สุดชนิดหนึ่งของโลก เพราะมีการแพร่พันธุ์ไปทั่วโซนเขตร้อนของโลก (Pantropics) มักจะขึ้นหนาแน่นบนพื้นที่สูงตั้งแต่ 800 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลางขึ้นไปจนถึงระดับเกือบ 2,000 เมตร

สันนิษฐานว่าเมล็ดพืชชนิดนี้น่าจะถูกนำเข้ามาโดยบาทหลวงในศาสนาคริสต์ ซึ่งเข้ามาเผยแผ่ศาสนาให้กับชนชาวเขาเผ่าต่างๆ ในภาคเหนือ อาจจะเพราะความสวยงามของดอกไม้ชนิดนี้ ทำให้ถูกใช้เป็นไม้ดอกประดับโบสถ์วิหารบนดอยก็เป็นได้

บัวตองเป็นพืชแห่งขุนเขาสูง ชอบอากาศหนาวเย็น จะเริ่มสร้างตาดอกตั้งแต่ช่วงปลายฤดูฝน และดอกจะพากันบานสะพรั่งตั้งแต่เดือน พ.ย. เรื่อยไปจนหมดสิ้นความหนาวเย็น และอากาศเริ่มอบอุ่นขึ้นด้วยแสงแดดที่มีจำนวนชั่วโมงเพิ่มมากขึ้นสู่ฤดูร้อน กลีบดอกสีเหลืองจะมีอายุอยู่ได้เพียงไม่กี่สัปดาห์”

อย่างไรก็ตาม หลายคนอาจจะคิดว่า น่าจะส่งเสริมให้ปลูกดอกบัวตองให้บานเต็มพื้นที่ภูเขาอีกหลายๆ ลูก แต่ในแง่ระบบนิเวศแล้ว บัวตองเป็นพืชที่มีการแพร่พันธุ์ได้เร็วปรับตัวง่าย และเป็นภัยคุกคามแปลงพืชการเกษตร รวมทั้งพืชพันธุ์อื่นๆ ในป่าไม้ ความจริงข้อนี้ปรากฏชัดอยู่ที่ดอยแม่อูคออยู่แล้ว เพราะแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่จะมีต้นไม้ชนิดเดียวขึ้นบานทั้งภูเขา โดยไม่มีดอกไม้ชนิดอื่นขึ้นแทรก นั่นแสดงว่าดอกบัวตองของเราเห็นสวยๆ แบบนี้ก็ร้ายไม่เบาเลยทีเดียว

การเดินทางไปเที่ยวทุ่งบัวตองแม่อูคอ เราแนะนำให้เดินทาง 2 ช่วงเวลาก็คือ ตอนเช้าถึงยอดดอยตั้งแต่ 7-10 โมงเช้า วิวสวยอากาศดีมีโอกาสจะได้เห็นทะเลหมอก ถ่ายภาพแล้วมีโอกาสจะได้ฟ้าครามสดสวยตัดกับทุ่งบัวตองสีเหลืองอร่าม

อีกช่วงเวลาหนึ่งคือช่วงเย็นประมาณ 16.30-18.00 น. เพื่อชมพระอาทิตย์ตกลับฟ้าด้านหน้าจุดชมวิวพอดี ซึ่งทั้งสองช่วงเวลามีความงดงามและน่าประทับใจเป็นที่สุด

สำหรับการหาที่พักหากคุณเป็นสายลุยเราแนะนำให้พักบนยอดดอย จะมีที่พักห่างจากจุดชมวิวประมาณ 5 กิโลเมตร อยู่ริมเขา มีร้านค้าชาวบ้านตั้งสินค้าการเกษตรให้เลือกซื้อ ห้องน้ำเป็นแบบรวม ไฟฟ้ามีจำกัดเวลา แต่ข้อดีที่สุดคือ ตื่นเช้ามาจะได้เห็นวิวขุนเขาสวยงาม มีทะเลหมอก จิบกาแฟได้บรรยากาศสุดๆ

หากไม่พักข้างบนแล้วให้พักที่ตัว อ.ขุนยวม ที่พักสะอาด สิ่งอำนวยความสะดวกพร้อมสัญญาณโทรศัพท์ อินเทอร์เน็ต ดีพอสำหรับคนเมือง ตอนเช้าค่อยขึ้นไปเที่ยวดูทุ่งบัวตอง

หากมีเวลาเหลือเฟือลองขับรถเที่ยวน้ำตกแม่สุรินทร์ ซึ่งตั้งห่างจากทุ่งดอกบัวตองประมาณ 12 กิโลเมตร เป็นน้ำตกที่สูงประมาณ 220 เมตร ไหลลงมาเป็นสายเดียว มีความสวยงามเที่ยวได้ตลอดทั้งปี ทางอุทยานก็เตรียมพื้นที่จุดชมวิวให้นักท่องเที่ยวได้ถ่ายรูปไว้พร้อมสรรพ ซึ่งเป็นเรื่องที่ดีในการกำหนดพื้นที่ทางเดินศึกษาธรรมชาติ กำหนดจุดถ่ายภาพเตรียมความพร้อมทุกอย่างให้นักท่องเที่ยวที่ชอบถ่ายภาพได้มีมุมสวยๆ โดยไม่ต้องขวนขวายหามุมถ่ายภาพจนไปทำลายธรรมชาติและรบกวนสัตว์ป่าโดยไม่ได้ตั้งใจ

การมาเที่ยวที่ทุ่งบัวตองครั้งนี้เป็นครั้งที่ 2 ระยะเวลาห่างกันประมาณ 20 ปี แต่ปัจจุบันดีกว่าสมัยก่อนหลายเท่า จากถนนลูกรังก็เป็นทางลาดยางอย่างดี มีจุดชมวิวสวยกว่าและแน่นอนว่า ทุ่งดอกบัวตองดูกว้างใหญ่อลังการกว่าเดิม และมีสถานที่ในโลกใบนี้ไม่กี่แห่งที่ภาพถ่ายที่ว่าสวยแค่ไหนก็สวยไม่เท่าเราไปดูด้วยตัวเองเหมือนทุ่งบัวตองแห่งนี้