ใครเปลี่ยนท่อก๊าซฯ ให้ผูกขาดโดย ปตท.?

โดย...อานิก อัมระนันท์

แม้ศาลปกครองสูงสุดจะยืนยันถึง 4 ครั้งแล้วว่า ปตท.ได้คืนท่อก๊าซครบตามคำพิพากษา วันที่ 14 ธ.ค. 2550 แต่มหากาพย์ “ทวงคืน” ยังไม่ยอมจบ ล่าสุดมีการผลิตบทความ 4 ตอนใหม่โดย ปานเทพ พัวพงษ์พันธ์

มีดราม่าผูกเรื่องราวว่า “ปตท.ยังคืนท่อไม่ครบทำให้สามารถผูกขาด ฟันกำไรค่าท่อมหาศาล ไปเข้ากระเป๋าอดีตนายกฯ ทักษิณจวบจนปัจจุบัน” มีสรุปเป็นกราฟฟิกอันหนึ่งชื่อ “ใครเปลี่ยนนโยบายท่อก๊าซธรรมชาติให้เป็นทรัพย์สินผูกขาดของ ปตท.?” โดยจับแพะชนแกะบ้าง ละเลยข้อมูลที่ปรากฏอยู่แล้วบ้าง เพื่อผูกเรื่องว่าผู้นั้นคือ ปิยสวัสดิ์ อัมระนันทน์ ที่ปรากฏภาพหน้าหลายๆ จุดในกราฟฟิกนั้น

ด้วยพื้นที่จำกัดวันนี้จะไขเฉพาะดราม่าส่วนนี้ ดราม่าอื่น เช่น ปตท.ได้ “กำไรค่าท่อ 59-73 เท่าตัว” จะได้ตีแผ่หาความจริงกันในโอกาสต่อไป

เรื่องเริ่มที่รัฐบาลชวนทำแผนแม่บทแปรรูปรัฐวิสาหกิจ ระบุให้แยกท่อก๊าซ ปตท.ออกเป็นบริษัท ให้บุคคลที่ 3 เข้ามาใช้เพื่อให้เกิดการแข่งขัน อันที่จริงในฐานะเลขาธิการคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติปิยสวัสดิ์ก็เป็นผู้ริเริ่มและร่วมผลักดันนโยบายนี้กับรัฐมนตรีที่เห็นพ้องกัน  

จากมติ กพช.ให้ ปตท.แบ่งแยกท่อส่งก๊าซและเปิดบริการแก่บุคคลที่ 3 ในปี 2542 ดราม่าจึงกุว่า ระหว่างปี 2542-2544 มีการละเลยไม่ดำเนินการตามมติดังกล่าว ถือเป็นการหมิ่นประมาทปิยสวัสดิ์ว่าละเลยการปฏิบัติหน้าที่ก่อนหมดวาระเมื่อเดือน พ.ค. 2543

แม้ความจริงได้มีการดำเนินการคืบหน้าหลายๆ อย่าง แต่ด้วยอคติกับอวิชชาผู้แต่งจึงไม่เห็น อาทิ การจัดเตรียมปรับโครงสร้างกิจการไฟฟ้าและการจัดตั้งตลาดกลางซื้อขายไฟฟ้า

ล้วนเป็นการปฏิรูปโครงสร้างในกิจการพลังงานที่ผูกขาดโดยธรรมชาติ มีความยุ่งยากซับซ้อนและผลกระทบกว้างขวางที่ต้องศึกษาให้ถ่องแท้ อีกทั้งต้องบริหารความขัดแย้งที่สูงมากกับ กฟผ.และ ปตท. ...จนกระทั่งปิยสวัสดิ์ก็ได้ถูกรัฐบาลประชาธิปัตย์ย้ายไปเป็นอธิบดีกรมประชาสัมพันธ์

รัฐบาลทักษิณย้ายปิยสวัสดิ์ให้พ้นจากกรมประชาสัมพันธ์ กลับมาเป็นเลขาธิการ สพช. ในเดือน เม.ย. 2544 ซึ่งเป็นช่วงหลังจากที่นายกฯ ทักษิณได้กำหนดเป้าหมายให้แปรรูป ปตท.เข้าตลาดหลักทรัพย์ภายในเดือน พ.ย. 2544 ดังปรากฏในข้อความของมติ กพช. นับเป็นเงื่อนเวลาเร่งด่วนมาก จึงไม่มีทางแยกท่อก๊าซได้ทัน ที่สำคัญ พ.ร.บ.ประกอบฯยังมิได้ผ่านกฤษฎีกาและนำเสนอสภาผู้แทนฯ เลยด้วยซ้ำ   

ปิยสวัสดิ์จึงแก้ปัญหาโดยเสนอให้ทำการแยกท่อทางบัญชีก่อนแปรรูปและสร้างพันธะให้แยกทางกฎหมายภายใน 1 ปีหลังการแปรรูปซึ่ง พ.ร.บ.ประกอบฯ และ Regulator จะต้องพร้อมแล้ว

หลัง ปตท.เข้าตลาดหลักทรัพย์ได้ปีกว่ารัฐบาลทักษิณก็ถอนมติ ครม.เรื่องการแยกท่อในเดือน ก.ค. 2546 แต่ผู้แต่งละเลยที่จะบอกว่าปิยสวัสดิ์ถูกย้ายเป็นรองปลัดสำนักนายกฯ ตั้งแต่กลางปี 2545 แล้ว

นอกจากไม่ตำหนิการถอนมติดังกล่าวแล้ว เหตุไฉนผู้แต่งไม่คิดจะตั้งคำถามว่าทำไมรัฐบาลทักษิณจึงย้ายปิยสวัสดิ์ไปให้พ้นจาก สพช.? มิใช่เกรงว่าจะผลักดันการแยกท่อก๊าซ ปตท. แยกสายส่ง กฟผ.ตามแผนแม่บทที่ปิยสวัสดิ์มีส่วนริเริ่มในสมัยรัฐบาลประชาธิปัตย์หรือ?

ถึงรัฐบาล พล.อ.สุรยุทธ์ที่ปิยสวัสดิ์เข้ามาเป็น รมว.พลังงาน ดราม่าตั้งข้อสังเกตว่าไม่มีการแยกท่อก๊าซในช่วงปีเศษนั้น โดยผูกเรื่องว่า
ปิยสวัสดิ์ปกป้องการผูกขาดของ ปตท.

แต่การแยกท่อก๊าซ ปตท.ไม่สามารถกระทำได้ในช่วงนั้นเพราะ (1) กำลังมีคดีในศาลปกครองที่มูลนิธิเพื่อผู้บริโภคฟ้องร้องให้เพิกถอนการแปรรูป ปตท. (2) เพิ่งมีคำพิพากษาของศาลปกครองถอนการแปรรูป กฟผ. (มี.ค. 2549) ที่วินิจฉัยเรื่องการโอนสาธารณะสมบัติของแผ่นดิน

อย่างไรก็ดี ปิยสวัสดิ์ได้ผลักดันให้ พ.ร.บ.การประกอบกิจการพลังงานผ่านสภาฯ เป็นกฎหมายในช่วงนี้ได้ในที่สุด นี่เป็นกลไกสำคัญที่ต้องมีก่อนจะแยกระบบท่อและเปิดให้บุคคลที่ 3 เข้ามาใช้เพื่อให้เกิดตลาดที่แข่งขันได้จริง

อีกเรื่องที่พิสูจน์จุดยืนของปิยสวัสดิ์ คือ การคัดค้านการแปรรูป กฟผ.ของรัฐบาลทักษิณ ดังปรากฏในบทความลงหนังสือพิมพ์และบทสัมภาษณ์ต่างๆ เพราะไม่แยกระบบสายส่งไฟฟ้าก่อนแปรรูป จึงเป็นการเปลี่ยนการผูกขาดของรัฐไปให้เอกชน และมิได้กำหนดด้วยกฎหมายให้แยกอย่างกรณีการแปรรูป ปตท.ซึ่งถูกการเมือง คือ นายกฯ ทักษิณ ยกเลิกภายหลัง

นอกจากนี้ ยังเป็นที่รู้กันว่าปิยสวัสดิ์ต่อต้านระบอบทักษิณเสมอมา การที่รัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ตั้งปิยสวัสดิ์เป็นประธานบอร์ด ปตท. ก็ทำให้ ปตท. “ยินดี” ที่จะแยกท่อก๊าซเป็นครั้งแรก

ดังนั้น การผูกเรื่องให้ปิยสวัสดิ์เป็นผู้ “เปลี่ยนนโยบายท่อก๊าซให้เป็นทรัพย์สินผูกขาดของ ปตท.” จึงเป็นการใส่ร้ายป้ายสีที่รุนแรงและตรงข้ามกับข้อเท็จจริง น่าสงสัยว่าทำเพื่อประเทศชาติหรือเพื่อใคร?

อีกทั้งการที่กลุ่มปานเทพโต้เถียงการยืนยันของศาลฯ เรื่องการคืนท่อก๊าซ ปตท. และได้ยื่นหนังสือคัดค้านการแยกท่อ กลับทำให้รัฐบาลปัจจุบันยอมระงับการแยกท่อก๊าซ ปตท.!!!

นอกจากทักษิณแล้ว ...ใครกันแน่!! ที่เปลี่ยนนโยบายท่อก๊าซฯ ให้ผูกขาดโดย ปตท.?

****ความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน มิใช่ขององค์กรใด****

ภาพประกอบข่าวจากแฟ้มภาพ