"บิลลี่"หายลึกลับสะท้อนละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นรุนแรง

โดย...ทีมข่าวภูมิภาค

ตั้งแต่วันที่ 18 เม.ย.จนถึงวันนี้ "พอละจี รักจงเจริญ" หรือ "บิลลี่" แห่งบางกลอย ได้หายไปอย่างไร้ร่องรอยและไม่มีใครล่วงรู้ได้เลยว่าขณะนี้ เขาอยู่ ณ แห่งหนตำบลใด หรือเป็นตายร้ายดีประการใด

"บิลลี่" อาจจะไม่ใช่บุคคลที่มีฐานะทางสังคม ไม่ใช่คนโด่งดังเหมือนดารา แต่"บิลลี่" มีคุณูปการต่อผืนป่าที่เขา ครอบครัว และพี่น้องในชุมชนของเขาอาศัยอยู่บนผืนแผ่นดินไทย ด้วยสำนึกและจิตวิญญาณของนักอนุรักษ์ป่าที่เกิดจากสายเลือด ทำให้เขากลายมาเป็นนักต่อสู้กับความถูกต้อง ไม่แปลกที่เราจะรู้จักเขา แต่ก็ในวันที่ "บิลลี่" หายไป???? เขาไปไหน...

"รัฐต้องทบทวนนโยบายการบริหารจัดการพื้นที่ป่าในเขตอนุรักษ์ อุทยานแห่งชาติ ป่าสงวน ฯ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ต้องคำนึงถึงวิถีชีวิต วัฒนธรรมของชุมชนกับป่าที่มีมาแต่ดั้งเดิม ไม่ละเมิดสิทธิ์หรือทำลายวิถีของชาติพันธุ์ที่ดำรงชีวิตสัมพันธ์กับป่า ข้อเสนอแนะของ" สมเกียรติ เขื่อนเชียงสา ผู้ประสานงานเครือข่ายลุ่มน้ำภาคเหนือ ที่ได้สะท้อนภาพภายหลังเกิดเหตุการณ์การหายตัวไปของ "บิลลี่" นักอนุรักษ์และนักสิทธิ์มนุษยชนชาวกะเหรี่ยง จ.เพชรบุรี

สมเกียรติ บอกว่า หากคนที่มีน้ำผึ้งป่า 6 ขวดที่เป็นผลผลิตจากการอนุรักษ์ป่าถูกมองว่ามีความผิดในการทำลายป่า แล้วคนที่ตัดไม้ทำลายป่า ปลูกบ้าน รีสอร์ทอย่างหรูหรากลางป่าใหญ่ ก็อยากถามว่าใครผิดมหันต์กว่ากัน แต่คนที่มีน้ำผึ้งจากป่า 6 ขวด กลับถูกจับไปกักขัง นี่คือการถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างไม่น่าให้อภัยในฐานะที่เป็นคนไทยเหมือนกัน

หากจะว่าไปแล้วย้อนหลังไปนานเท่าใดก็ตาม ชาติพันธุ์ที่อยู่กับป่าได้อย่างกลมกลืนและเป็นนักอนุรักษ์ป่าด้วยจิตวิญญาณอย่างมีสำนึก ไม่พ้นพี่น้องกะเหรี่ยงหรือปกากะญอ เปรียบเป็นตัวอย่างของชุมชนและสังคมที่เป็นแบบอย่างของการใช้ชีวิตที่มีวิถีอย่างพอเพียง ไม่ทำลายป่า เป็นที่น่ายกย่อง

"บิลลี่" เขาคือลูกหลานชาวปกากะญอคนหนึ่ง ได้สืบสายเลือดนักอนุรักษ์และนักต่อสู้ด้านสิทธิมนุษยชนที่น่ายกย่องไม่น้อย เขาควรต้องได้รับการปกป้อง การดูแล ไม่ใช่ปล่อยให้เขาต้องหายตัวไปอย่างไม่มีใครรู้เห็นเช่นนี้ คนทั้งคนและเป็นคนสำคัญต่อการเรียกร้องสิทธิของพี่น้องปกากะญอแห่งบ้านบางกลอย อีกทั้งเป็นตัวแทนชุมชนที่ต่อสู้เพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมอยู่เสมอมา ไม่ใช่เรื่องธรรมดาที่ปล่อยให้หายไปสายลม ในภาวะที่ประเทศไทยเป็นประชาธิปไตย มีการเรียกร้องเรื่องสิทธิกันอย่างเปิดกว้าง เรื่องของบิลลี่ก็ต้องได้รับความเป็นธรรมและได้รับการปกป้องด้วย

สมเกียรติ บอกอีกว่า จากนี้ไปคิดว่าหน่วยงานทุกหน่วย องค์กรที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน ต้องออกมาแสดงความรับผิดชอบและร่วมตรวจสอบการหายไปของ "บิลลี่" เพราะนี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่มีนักอนุรักษ์และนักสิทธิมนุษยชนหายตัวไป "บิลลี่" เป็นคนที่น่าจะมากกว่าอันดับที่ 20 แล้ว ทำให้มองว่าประเทศไทยได้เกิดเหตุคุกคามสิทธิและชีวิตของนักอนุรักษ์และนักสิทธิมนุษยชนมาหลายคน

"แต่ไม่เคยมีรายใดที่ได้รับการตรวจสอบถึงการหายตัวไปอย่างจริงจัง ครั้งนี้ "บิลลี่" เขาจะไม่หายตัวไปอย่างเงียบหาย จะต้องมีการตรวจสอบโดยด่วน เพราะทุกชีวิตมีค่า มีสิทธิที่จะดำรงอยู่บนแผ่นดินไทยอย่างเท่าเทียมกัน...ดังนั้นมั่นใจว่าจะมีนักสู้อย่าง "บิลลี่" เกิดขึ้นอีกหลายคนนับจากนี้".สมเกียรติ ย้ำทิ้งท้ายอย่างหนักแน่น

สอดคล้องกับความคิดเห็นของ อินเต๊า ปัญจขันธ์ ประธานเครือข่ายอนุรักษ์และพัฒนาป่าต้นน้ำกว๊านพะเยา บอกว่า เหตุที่เกิดขึ้นกับบิลลี่ในครั้งนี้ ในฐานะนักอนุรักษ์ป่าคนหนึ่งอยากร่วมเรียกร้องและร้องขอหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วนออกมาร่วมกันแสดงออกทางสังคมให้ใครก็ตามที่นำพาบิลลี่ไป ออกมาคืนให้แก่ครอบครัวของเขา และคืนสู่สังคมชาติพันธุ์บ้านบางกลอยต่อไป เพราะบิลลี่คือคนที่ทีสำนึกด้านการอนุรักษ์ด้วยหัวใจตามแบบอย่างของชาวปกากะญอที่อาศัยอยู่บนผืนแผ่นดินไทยตามศักดิ์และสิทธิ์ที่เท่าเทียมกับคนไทยทุกคน เขาจึงควรได้รับการดูแลและไม่ควรถูกละเมิดสิทธิใดๆ

"ผมขอเป็นคนหนึ่งที่ร่วมแสดงพลังเรียกร้องให้บิลลี่มีชีวิตที่ปลอดภัยและกลับมาสู่ชุมชนของการอนุรักษ์และดูแลครอบครัว ตลอดจนร่วมนำพาชาติพันธุ์และประชาชนอนุรักษ์ป่าไม้สืบไป"อินเต๊า กล่าว

การทำงานด้านการอนุรักษ์ป่า หากจะป้องกันไม่ให้เกิดข้อขัดแย้งของหลายฝ่าย สามารถทำได้ โดยการทำข้อตกลงและกิจกรรมเชิงอนุรักษ์ร่วมกัน ความคุ้นเคยของคนทำงานร่วมกันในลักษณะเครือข่าย ในเวลาที่จะเกิดปัญหาหรือข้อขัดแย้งใด ๆ สามารถหารือและเจรจาเพื่อหาทางออกร่วมกันอย่างสันติได้ทุกครั้ง ไม่มีการล่วงละเมิดสิทธิของกันและกัน

ด้าน อัครา พรหมเผ่า รองนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด(อบจ.)พะเยา และประธานกลุ่มฮักบ้านเกิดพะเยา บอกว่า กรณีการหายไปของนายบิลลี่ นักอนุรักษ์ชนเผ่าปกากะญอครั้งนี้ สะท้อนให้เห็นถึงการทำงานของนักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติว่า เป็นบุคคลที่ทำงานเพื่อส่วนร่วม ละเว้นประโยชน์ส่วนตัว แต่ก็ทำให้มองไปถึงความเป็นห่วงและห่วงใยกลุ่มนักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติทุกด้าน เพราะการอนุรักษ์บางครั้งอาจจะทำให้เกิดการขัดแย้งผลประโยชน์ของกลุ่มทุน หรือกลุ่มอำนาจใด ๆ ทั้งในและนอกพื้นที่ได้ ดังนั้นนักอนุรักษ์ก็ต้องระมัดระวังตัวเองมากขึ้น ที่สำคัญทุกภาคส่วนของสังคมต้องร่วมกันสร้างแรงพลังให้เป็นแรงผลักดันของการอนุรักษ์เกิดพลังในการขับเคลื่อนทั้งเชิงปฏิบัติและเชิงนโยบาย

"ผมในฐานะนักการเมืองท้องถิ่นที่เป็นนักอนุรักษ์ ผมไม่อยากให้เกิดเหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงค์กับคนทำงานด้านอนุรักษ์ โดยเฉพาะผู้แทนท้องถิ่นที่มีหัวใจอนุรักษ์และนักสู้เช่นบิลลี่ เพราะเมื่อเทียบคนทำงานกับทรัพยากรธรรมชาติที่ต้องอนุรักษ์ร่วมกันแล้ว ยังห่างไกลกันมาก ลำพังภาครัฐ หรือท้องถิ่นก็ไม่สามารถดูแลได้อย่างทั่วถึง แต่หากเกิดนักอนุรักษ์ที่มีจิตสำนึกและวิญญาณของคนที่รักและหวงแหนแผ่นดินเกิดมากเท่าใด ย่อมเป็นผลดีมากเท่านั้น เพราะหากเราไม่หวงแหนทรัพยากรไว้ให้ลูกหลานใครจะทำ" อัครา ตอกย้ำ

ขณะที่ สหัทยา วิเศษ นักวิชาการและนักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมท้องถิ่นจังหวัดพะเยา บอกว่า การหายไปของบิลลี่ นักต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชนของ คนกระเหรี่ยงบางกลอย ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากการอพยพชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงออกจากพื้นที่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน เป็นการคุกคามสิทธิมนุษยชนอย่างรุนแรง ซึ่งในสังคมประชาธิปไตย การแสดงออกซึ่งสิทธิ เสรีภาพในการปกปักรักษาทรัพยากรธรรมชาติและวิถีวัฒนธรรมท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ ไม่ควรถูกกีดกัน ปิดกั้นสิทธิเสรีภาพด้วยอำนาจรัฐ

กรณีการย้ายคนออกจากป่าเป็นการละเมิดสิทธิชุมชนที่จะอยู่อาศัยในชุม ชนท้องถิ่น โดยใช้กฎหมายและอำนาจรัฐ ซึ่งอุทยานแห่งชาติฯได้ขยายพื้นที่มาภายหลัง และทำการย้ายผู้คนออกจากชุมชนลงมาอยู่ในพื้นที่ๆบริบทไม่เหมาะสมในการดำรงชีพ และยังทับซ้อนสิทธิ์กับคนในพื้นที่เดิม จะเห็นได้ถึงการใช้อำนาจรัฐเพื่อขยายพื้นที่ป่าอนุรักษ์โดย ไม่คำนึงถึงสิทธิชุมชนที่อยู่อาศัยในชุมชนท้องถิ่น เป็นการทำลายวิถีของกลุ่มชาติพันธ์ที่มีความสัมพันธ์กับป่า  ท้ายสุดขอเรียกร้องให้ผู้ที่เกี่ยวข้องออกมาชี้แจงข้อมูลการหายไปของ "บิลลี่" โดยเร็วที่สุด"

ณ เวลานี้ ชุมชนพี่น้องปกากะญอบางกลอย กำลังรอการกลับมาของเขา "บิลลี่" อยู่ทุกลมหายใจ