กรมวิทย์ฯบริการ แนะติดอาวุธสินค้าไทย ดันกฎหมายส่งเสริมคุณภาพห้องปฏิบัติการ

ดร.พจมาน ท่าจีน  รองอธิบดีรักษาราชการแทนอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม(อว.) เปิดเผยว่า ปัจจุบันกรมวิทย์ฯ บริการ ได้ปรับบทบาทและภารกิจให้สอดคล้องกับบริบทโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว มุ่งเน้นสนับสนุนการพัฒนาเครือข่ายห้องปฏิบัติการให้มีคุณภาพ ได้มาตรฐานเป็นที่ยอมรับทั้งในระดับประเทศและระดับสากล  เพื่อรองรับการเติบโตของการแข่งขันในภาคธุรกิจและคุ้มครองความปลอดภัยของผู้บริโภค ซึ่งหากห้องปฏิบัติการขาดคุณภาพ ผลการวัดไม่ถูกต้องจะกระทบต่อคุณภาพของสินค้า

ทั้งนี้ กรมวิทย์ฯ บริการ พยายามส่งเสริมให้เกิดห้องปฏิบัติการที่มีคุณภาพของประเทศไทย  ซึ่งปัจจุบันควรจะต้องมีถึง10,000 แห่ง  แต่ปัจจุบันประเทศไทยมีประมาณ 1,000 แห่งเท่านั้น  โดยในแต่ละปีจะมีห้องปฏิบัติการก่อตั้งขึ้นใหม่ ประมาณ 10-20 แห่ง ซึ่งการเติบโตในลักษณะดังกล่าวโดยปล่อยให้ผู้ประกอบการทั้งภาครัฐและเอกชนเติบโตกันเอง อาจจะ ไม่ทันต่อสถานการณ์ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีหน่วยงานต่าง ๆ เข้าไปส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพของห้องปฏิบัติการ เพื่อทำให้เกิดการเติบโตอย่างก้าวกระโดด  

ที่ผ่านมากรมวิทย์ฯ บริการ  มีกลไกหลาย ๆ ด้านในการส่งเสริมศักยภาพห้องปฏิบัติการ ทั้งการจัดฝึกอบรม  ให้ความรู้ บริการสอบเทียบเครื่องมือวัด  เป็นที่ปรึกษา ตั้งเครือข่ายห้องปฏิบัติการในประเทศ  บริการตรวจสอบความสามารถ  หรือทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ และมีการรับรองคุณภาพของห้องปฏิบัติการ ทั้งมาตรฐานการยอมรับความสามารถห้องปฏิบัติการทดสอบของกรมวิทยาศาสตร์บริการ (DSS Recognized Laboratory) และการรับรองความสามารถของห้องปฏิบัติการตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 ซึ่งเป็นมาตรฐานสากล  

การรับรองเหล่านี้สามารถนำไปใช้ยืนยันความสามารถของห้องปฏิบัติการกับหน่วยงานกำกับดูแลในด้านต่าง ๆ เช่น สำนักงานมาตรฐานอาหารและเกษตรแห่งชาติ (มกอช.) หรือสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.)

หากประเทศไทยต้องการที่จะเพิ่มห้องปฏิบัติการคุณภาพอย่างก้าวกระโดด เพื่อให้มีถึง 10,000 แห่ง จะต้องใช้เวลาเกือบ 10 ปี   ซึ่งการจะเพิ่มขึ้นถึงปีละ 1,000  แห่งนั้น  

กลไกการส่งเสริมปกติอาจจะไม่เพียงพอ กรมวิทย์ฯ บริการ จึงอยากจะผลักดันกฎหมายเกี่ยวกับการส่งเสริมคุณภาพห้องปฏิบัติการ ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างการจัดทำร่างพระราชบัญญัติที่เกี่ยวข้อง และการจัดตั้งกองทุนเพื่อขับเคลื่อนการส่งเสริมให้เกิดห้องปฏิบัติการมาตรฐานได้อย่างรวดเร็ว ตอบโจทย์ปัญหาข้อจำกัดของงบประมาณภาครัฐที่ขณะนี้สามารถสนับสนุนห้องปฏิบัติการได้เพียงปีละ10-20 แห่งเท่านั้น 

ดร.พจมาน ท่าจีน  รองอธิบดีรักษาราชการแทนอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ

ดร.พจมาน กล่าวอีกว่า  ความท้าทายของห้องปฏิบัติการในประเทศไทยในขณะนี้  คือ ความต้องการด้านการตรวจสอบมาตรฐานคุณภาพสินค้าที่มีมากขึ้น  โดยเฉพาะด้านการส่งออก ซึ่งจำเป็นต้องติดอาวุธให้กับคุณภาพสินค้าของประเทศไทย หากไม่ได้คุณภาพ และเป็นมาตรฐานที่ต่างประเทศยอมรับ จะไม่สามารถแข่งขันในตลาดโลกได้

ขณะเดียวกันตลาดในประเทศจะเป็นเรื่องความปลอดภัยของผู้บริโภค มีการสุ่มตรวจมาตรฐานของสินค้าต่าง ๆ  ซึ่งจำเป็นต้องใช้กลไกของห้องปฏิบัติการ  โดยเมื่อเร็ว ๆ นี้ กรมวิทย์ฯบริการ ได้ลงนามความร่วมมือกับสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) เพื่อที่จะช่วยกันส่งเสริมและพัฒนาเครือข่ายหน่วยตรวจสอบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมของประเทศให้มากขึ้น