กลางปีมีนัดกับสรรพากร! ภ.ง.ด. 94 ใครบ้างต้องยื่น?

ใกล้จะกลางปีแล้ว นอกจากจะเป็นช่วงเวลาของการพักผ่อนกลางปีหรือวางแผนท่องเที่ยว หลายคนอาจลืมไปว่ายังมีภารกิจสำคัญที่ต้องจัดการให้เรียบร้อย นั่นคือการยื่นแบบแสดงรายได้ครึ่งปี หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ภ.ง.ด. 94” สำหรับผู้มีรายได้บางประเภท

การยื่นแบบนี้ถือเป็นหน้าที่ที่กฎหมายกำหนดไว้ และหากละเลยอาจต้องเสียเบี้ยปรับหรือดอกเบี้ยโดยไม่จำเป็น บทความนี้จะพาไปทำความรู้จักว่า ภ.ง.ด. 94 คืออะไร ใครบ้างที่ต้องยื่นแบบ หรือรายได้ประเภทใดที่เข้าข่ายต้องนำมายื่นบ้าง รวมถึงควรยื่นเมื่อใดถึงจะไม่โดนค่าปรับ มาทำความเข้าใจเรื่องภาษีกลางปีกันให้ชัดเจนไปพร้อมๆ กันดังนี้

ภ.ง.ด. 94 คืออะไร?

ภ.ง.ด. 94 หรือแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาครึ่งปี เป็นแบบฟอร์มที่ใช้สำหรับรายงานรายได้ของบุคคลธรรมดาที่ได้รับในช่วงครึ่งปีแรกคือ ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม ถึง 30 มิถุนายน ของปีภาษีนั้น โดยการยื่นแบบนี้ไม่ใช่ทุกคนต้องยื่น แต่จะใช้กับผู้ที่มีรายได้ตามเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนดเท่านั้น

การยื่นแบบ ภ.ง.ด. 94 ช่วยให้กรมสรรพากรสามารถจัดเก็บภาษีได้อย่างต่อเนื่อง และยังเป็นการกระจายภาระภาษีของผู้เสียภาษี ไม่ต้องไปรวมจ่ายทีเดียวในช่วงปลายปี ทั้งนี้หากภายหลังสิ้นปีพบว่ารายได้ทั้งปีมีการเปลี่ยนแปลง ก็สามารถยื่นปรับยอดภาษีในแบบ ภ.ง.ด. 90 ได้ในช่วงต้นปีถัดไป

ใครบ้างที่ต้องยื่น ภ.ง.ด. 94?

แม้ว่าการยื่นแบบ ภ.ง.ด. 94 จะไม่ใช่หน้าที่ของทุกคน แต่ผู้ที่มีรายได้ตาม มาตรา 40(5) ถึง 40(8) แห่งประมวลรัษฎากร จำเป็นต้องยื่นแบบในช่วงกลางปี รายได้ที่เข้าข่ายสามารถอธิบายได้ดังนี้

• มาตรา 40(5): รายได้จากให้เช่าทรัพย์สิน เช่น บ้าน อาคาร ห้องชุด รถยนต์ หรือทรัพย์สินอื่นๆ
• มาตรา 40(6): รายได้จากวิชาชีพอิสระ เช่น แพทย์ ทนายความ วิศวกร สถาปนิก นักบัญชี
• มาตรา 40(7): รายได้จากการรับเหมาที่ต้องจัดหาสัมภาระหรือแบกรับค่าใช้จ่ายเองบางส่วน
• มาตรา 40(8): รายได้จากการรับจ้างทำของ การให้บริการ หรือการประกอบกิจการอื่นๆ ที่ไม่เข้าข่ายข้อก่อนหน้า เช่น ฟรีแลนซ์ ค้าขายออนไลน์ ขายของตลาดนัด

บุคคลที่มีรายได้ตามมาตราเหล่านี้ในช่วงครึ่งปีแรก จะต้องนำรายได้นั้นมาคำนวณภาษีแล้วนำมายื่นแบบ ภ.ง.ด. 94 หากไม่ยื่นภายในกำหนดอาจมีเบี้ยปรับและเงินเพิ่มตามมาได้

ยกเว้น: ผู้ที่มีแต่เงินเดือน (มาตรา 40(1)) หรือรายได้จากค่าจ้างทั่วไปที่หักภาษี ณ ที่จ่ายเรียบร้อยแล้ว ไม่จำเป็นต้องยื่น ภ.ง.ด. 94

รายได้ประเภทใดต้องนำมาคำนวณ?

เมื่อเข้าใจแล้วว่าใครต้องยื่น ขั้นตอนต่อไปคือ การตรวจสอบว่ารายได้ในช่วงครึ่งปีแรกเข้าข่ายต้องนำมาคำนวณภาษีหรือไม่ โดยรายได้ที่ต้องนำมายื่นจะเป็นรายได้ที่ยังไม่ถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย หรือหักแล้วแต่ไม่ครบถ้วน เช่น

• รายได้จากการเป็นฟรีแลนซ์ เช่น รับจ้างออกแบบ กราฟิกดีไซน์ รับรีวิวสินค้า ฯลฯ
• รายได้จากการเช่าทรัพย์สินที่ได้รับเป็นรายเดือน
• รายได้จากการให้บริการในรูปแบบต่างๆ เช่น ถ่ายภาพ ตัดต่อวิดีโอ เขียนบทความ
• รายได้จากการค้าขายสินค้าออนไลน์ที่ไม่มีการจดทะเบียนเป็นนิติบุคคล

หากมีรายได้หลายประเภท หรือมีทั้งรายได้ประจำและรายได้เสริม ผู้เสียภาษีควรแยกประเภทให้ชัดเจน เพื่อคำนวณภาษีได้ถูกต้องและไม่ตกหล่น

ยื่นเมื่อไหร่? ช่องทางใด?

โดยปกติกำหนดการยื่นแบบ ภ.ง.ด. 94 จะอยู่ในช่วง 1 กรกฎาคม ถึง 30 กันยายน ของปีภาษีนั้น หากยื่นผ่านทางเว็บไซต์ของกรมสรรพากร (www.rd.go.th) อาจได้รับสิทธิเพิ่มระยะเวลาเล็กน้อยตามประกาศในแต่ละปี โดยช่องทางการยื่นมี 2 วิธี คือ

1. ยื่นด้วยตนเอง ที่สำนักงานสรรพากรพื้นที่ใกล้บ้าน
2. ยื่นออนไลน์ ผ่านเว็บไซต์กรมสรรพากร สะดวก รวดเร็ว และมีคำแนะนำขั้นตอนการกรอกอย่างละเอียด

แนะนำให้เตรียมเอกสารเกี่ยวกับรายได้ไว้ให้พร้อม เช่น สลิปการโอนเงิน เอกสารรับเงิน หรือใบเสร็จรับเงิน เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการคำนวณภาษี

ยื่นช้า เสียอะไรบ้าง?

หากไม่ยื่นแบบภายในเวลาที่กำหนด อาจต้องรับผิดชอบในเรื่องดังต่อไปนี้

• ค่าปรับ สูงสุดถึง 2,000 บาท
• เงินเพิ่ม (ดอกเบี้ย) คิดในอัตรา 1.5% ต่อเดือน (ของภาษีที่ต้องชำระ)

นอกจากนี้หากละเลยการยื่นแบบหลายปีต่อเนื่อง อาจมีผลกระทบต่อการตรวจสอบของกรมสรรพากรในอนาคตอีกด้วย

ภ.ง.ด. 94 ต่างจาก ภ.ง.ด. 90 อย่างไร?

ภ.ง.ด. 94 ใช้สำหรับรายงานรายได้ครึ่งปี และคำนวณภาษีเฉพาะครึ่งแรกของปี
ภ.ง.ด. 90 ใช้สำหรับรายงานรายได้ทั้งปี (ม.ค. - ธ.ค.) โดยหักภาษีที่ได้จ่ายล่วงหน้าไปแล้ว (เช่น ภ.ง.ด. 94 หรือภาษี ณ ที่จ่าย)

พูดง่ายๆ คือ ภ.ง.ด. 94 เป็นการ "จ่ายล่วงหน้า" ไปก่อน หากจ่ายเกินสามารถนำไปเครดิตคืนในแบบ ภ.ง.ด. 90 ได้ในภายหลัง

กล่าวโดยสรุป แม้การยื่นภาษีจะฟังดูเป็นเรื่องยุ่งยาก แต่การเข้าใจหน้าที่ของตนเองและจัดการให้ถูกต้องตั้งแต่แรก จะช่วยให้หลีกเลี่ยงปัญหาในอนาคตได้ แถมไม่เสียค่าปรับโดยไม่จำเป็นอีกด้วย ถ้าหากมีรายได้จากการประกอบอาชีพอิสระ ค้าขาย หรือให้เช่าทรัพย์สินในช่วงครึ่งปีแรก อย่าลืมตรวจสอบสิทธิ์และเตรียมตัวยื่นแบบ ภ.ง.ด. 94 ให้เรียบร้อยภายในสิ้นเดือนกันยายนนี้ เพราะ “กลางปี” ไม่ใช่แค่เวลาของการพักผ่อน แต่อาจเป็นเวลาสำคัญในการจัดการภาษีให้ถูกต้องอีกด้วย

อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่  Inflow Accounting