"อุดม"มอง27ปีศาลรธน.เกิดมาเพื่อพิทักษ์กฎหมายสูงสุดของประเทศ

ศาสตราจารย์ ดร.อุดม รัฐอมฤต ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ได้ร่วมแสดงทรรศนะในงานสัมมนาวิชาการเนื่องในวาระครบรอบ 27 ปีศาลรัฐธรรมนูญ โดยได้ให้มุมมองทั้งในฐานะผู้ที่เคยมีส่วนร่วมในการร่างรัฐธรรมนูญ และในฐานะตุลาการผู้ปฏิบัติงานจริง

ดร.อุดม กล่าวว่า การให้คะแนนหรือประเมินองค์กรศาลรัฐธรรมนูญเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก เนื่องจากมีปัจจัยหลายอย่างที่ต้องคำนึงถึง การให้คะแนนที่ออกมาเป็นตัวเลข อาจนำไปสู่ความเข้าใจผิดหรืออคติได้ง่าย
 

ดร.อุดมเน้นย้ำว่า ศาลรัฐธรรมนูญเกิดขึ้นจากแนวคิดในการที่จะพิทักษ์รัฐธรรมนูญ เคารพและคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของบุคคล และสร้างความเชื่อมั่นว่าบ้านเมืองจะอยู่ภายใต้กฎหมาย ไม่ใช่ตามอำเภอใจ

ดร.อุดม กล่าวถึงประเด็นสำคัญดังนี้ 

บริบททางสังคมและวัฒนธรรม: มองว่า การนำแนวคิดเรื่องนิติธรรมและประชาธิปไตยจากตะวันตกมาใช้ อาจต้องคำนึงถึงบริบททางสังคมและวัฒนธรรมของไทยด้วย เนื่องจากแต่ละสังคมมีบริบทที่แตกต่างกัน
 

คำถามเรื่องความจำเป็นของศาลรัฐธรรมนูญ: เห็นว่า สังคมไทยได้มาถึงจุดที่ยอมรับแล้วว่า จำเป็นต้องมีองค์กรที่ทำหน้าที่เฉพาะในการวินิจฉัยปัญหาข้อพิพาททางรัฐธรรมนูญ แม้ว่าจะมีคำถามถึงผลงานของศาลฯ ในแต่ละช่วงเวลา
 

บทบาทของศาลรัฐธรรมนูญ: ศาลรัฐธรรมนูญได้ทำหน้าที่เป็นแบบอย่างในบางเรื่อง เช่น การคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน แต่ในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการเมือง เช่น การยุบพรรค การวินิจฉัยเรื่องจริยธรรม ก็เป็นเรื่องที่ยากจะประเมินว่า "ผ่าน" หรือ "ไม่ผ่าน" เนื่องจากเป็นประเด็นที่มีทั้งผู้ที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย

ความสุจริตใจของตุลาการ: ดร.อุดม เชื่อในความสุจริตใจของผู้ทำหน้าที่ตุลาการของแต่ละคน แม้ว่าอาจมีความคิดเห็นหรือความเข้าใจในบริบททางสังคมการเมืองที่แตกต่างกัน