ค่างหลัก 5 หมู่

โดย...ปริญญา ผดุงถิ่น

ในหนังสือ “สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในประเทศไทย” ซึ่งน่าจะเป็นหนังสือคู่มือของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ดีที่สุดที่บ้านเรามี (แต่ผมและหลายๆ คน ก็มองว่า ทำให้ดีกว่านี้ ก็น่าจะได้นะ?) ระบุถึงค่างเมืองไทยว่ามีด้วยกัน 4 ชนิด ประกอบด้วย ค่างแว่นถิ่นเหนือ (Phayre’s Langur) ค่างแว่นถิ่นใต้ (Dusky Langur) ค่างดำ (Banded Langur) และค่างหงอก (Silvered Langur)

จากรายชื่อเหล่านี้ ผมมีปัญหาอยู่ 2 ชื่อ คือ 1.ไม่รู้ชื่ออังกฤษของค่างแว่นถิ่นเหนือ ต้องออกเสียงอย่างไร แหะๆ 2.ค่างดำ มันมีลายขวางตรงไหน ถึงเรียกว่า Banded

ถ้าไล่ตามความยากง่ายในการเจอตัวละก็ ง่ายสุดต้องเป็นค่างแว่นถิ่นใต้อย่างแน่นอน ตามด้วย ค่างแว่นถิ่นเหนือ ค่างดำ และค่างหงอก ตามลำดับ

เนื่องจากผมลิงโลดใจที่ตามถ่ายรูปค่างหงอกได้สำเร็จ ก็คาดเดาหรือมโนไปว่า กระดูกขัดมันชิ้นนี้ น่าจะเป็นสัตว์หายากจวนสูญพันธุ์ในระดับโลก ซึ่งมันจะเพิ่มความฟินให้กับช่างภาพสัตว์โรคจิตอย่างผมได้อีกพะเรอ

ที่ไหนได้ เมื่อกูเกิลข้อมูลดู พบว่าค่างหงอกถือสถานภาพ “สมรส” เอ๊ย สถานภาพ NT - Near Threatened (จริงๆ ก็เป็นสัตว์ระดับโลกแล้วละ แต่ดีกรีน้อยกว่าที่คิด แหะๆ) โดยค่างแว่นถิ่นใต้ และค่างดำ ก็ถือสถานภาพเดียวกันนี้ซะงั้น

ตัวที่ทำผมเซอร์ไพรส์มาก กลับเป็นค่างแว่นถิ่นเหนือ สถานภาพพุ่งไปถึงระดับ EN - Endangered เข้าแล้วในปัจจุบัน ผมเองตอนถ่ายภาพพวกมัน (ตามภาพประกอบ) ไม่เคยล่วงรู้เรื่องนี้มาก่อนเลย ไม่งั้นอาจถึงขั้นมือไม้สั่น ภาพเบลอนะนี่ อิอิ

และแล้ว ผมยังไปเจอข้อมูลในเน็ต ที่เอ่ยถึงค่างชนิดที่ 5 ของเมืองไทย ซึ่งไม่ปรากฏชื่อเสียงเรียงนามในหนังสือ “สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในประเทศไทย” มันชื่อว่าค่างต้นขาขาว (White-thighed Surili) พบได้ในป่าใต้สุดของไทยแถวฮาลา-บาลา เท่านั้น

ค่างหงอกว่าลึกลับพอแรงแล้ว มาเจอค่างต้นขาขาว ค่างหงอกคงต้องเรียกพี่ เพราะเจ้าตัวนี้ไม่ค่อยมีใครพบเห็น ยิ่งภาพถ่ายยิ่งหายากเข้าไปใหญ่ เนื่องจากบางคนเจอตัวก็ถ่ายไม่ทัน จากความปราดเปรียวของมัน

จริงๆ สถานภาพของค่างต้นขาขาว ก็ NT เท่าๆ กับค่างหงอก ค่างดำ ค่างแว่นถิ่นใต้ คือมันอาจจะหายากในป่าฮาลา-บาลา ที่เป็นแหล่งอาศัยตอนเหนือสุด แต่ประชากรส่วนใหญ่ยังมีมากในป่ามาเลเซียตอนใต้ลงไป โดยกลุ่มที่มาโผล่ฮาลา-บาลา อีท่าไหนไม่ทราบ ดันแยกตัวโดดเดี่ยวมาจากประชากรส่วนใหญ่สายมาเลย์

อ่านเจอเรื่องค่างต้นขาขาว ผมเลยไปรื้อไฟล์เก่าจากทริปฮาลา-บาลา หนสุดท้ายเมื่อ 2-3 ปีก่อน แล้วแทบไม่เชื่อสายตา ผมเองกลับเป็นคนหนึ่งในไม่กี่คน ที่ถ่ายรูปค่างต้นขาขาวได้มาแล้ว โดยตอนถ่ายก็ไม่ได้รู้ซักนิดว่าเจอ “ของแพง” กระดูกขัดมันในหมู่ค่างไทยตัวจริงเสียงจริง

มาถึงตรงนี้ ผมเลยงานงอก ตั้งเป้าจะล่าถ่ายภาพค่างดำให้ได้ เพราะเป็นแค่ชนิดเดียวที่เคยเห็นแค่ตาเปล่าแวบๆ ถ่ายได้เมื่อไรก็เท่ากับ “ปิดเพลท” มีภาพถ่ายค่างไทยครบ 5 ชนิด

ซึ่งการตาม “ปิดเพลท” เป็นเกมแห่งความฟิน ที่แพร่กระจายในหมู่นักดูนก (โรคจิตอ่อนๆ) แทบทุกคน!