หลวงพ่อถาวร จิตฺตถาวโร อริยสงฆ์กลางกรุง

โดย...สมาน สุดโต

เมื่อนาฬิกาบอกเวลา 01.19 น.วันที่ 18 ต.ค. 2558 นั้น นอกจากบอกวันใหม่แล้วยังเป็นวันและเวลาที่คณะสงฆ์ต้องสูญเสียพระเถระปฏิบัติดีปฏิบัติชอบรูปหนึ่ง เมื่อพระเทพวิมลญาณ (ถาวร จิตฺตถาวโร) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดปทุมวนาราม มรณภาพด้วยอาการอันสงบ เนื่องด้วยเส้นเลือดในสมองแตก ณ โรงพยาบาลตำรวจ ขณะที่มีอายุเพียง 63 ปี หลังจากอาพาธมาตั้งแต่วันที่ 4 ก.ย. 2558

พระนักปฏิบัติและพัฒนา

พระเทพวิมลญาณ หรือหลวงพ่อถาวร เป็นที่ทราบกันดีในหมู่ลูกศิษย์ว่าเป็นพระนักปฏิบัติ พระนักพัฒนา ที่นำโครงการเมืองสหกรณ์ อันเนื่องมาจากพระราชดำริมาช่วยให้ชีวิตเกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น และเป็นพระนักเผยแผ่ที่มีชื่อเสียงทั้งในประเทศและต่างประเทศ

เมื่อผู้อ่านเข้าไปที่ศาลาพระราชศรัทธาและบริเวณใกล้เคียง จะพบว่ามีสภาพเป็นป่า แต่เป็นสถานที่ฟังเทศน์ ฟังธรรม และปฏิบัติธรรมของประชาชนชาวพุทธทุกผู้ทุกนาม ทุกวัน ที่น่าอัศจรรย์คือแต่ละคนที่เข้าสู่บริเวณดังกล่าว นอกจากอิ่มธรรมแล้วยังอิ่มท้องด้วย เพราะหลวงพ่อถาวรให้จัดอาหารเลี้ยงทุกคนฟรี

บรรยากาศเหมือนอยู่อีกโลกหนึ่ง แม้ว่าจะอยู่ในเมืองหลวง ทำให้ผู้เข้าไปสัมผัสวัดนี้จะพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า วัดปทุมวนารามเป็นวัดป่ากลางกรุง ที่แวดล้อมด้วยศูนย์การค้าและห้างขนาดใหญ่ทุกทิศ เช่น Siam Paragon และ Central World เว้นแต่ทิศเหนือ ที่เป็นวังสระปทุม วัดนี้จึงเป็นที่หลีกเร้นของผู้คนจำนวนหนึ่งที่หนีความวุ่นวายของเมืองกรุงมาหาที่สงบ

ร.4 ทรงสร้าง

วัดปทุมวนาราม เป็นวัดคณะสงฆ์ธรรมยุต รัชกาลที่ 4 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเมื่อ พ.ศ. 2400 พร้อมทั้งให้ขุดสระบัวขนาดใหญ่ เมื่อแปรพระราชฐานมาประทับ 2-3 วัน จะโปรดทรงบาตรทางเรือ โดยที่พระสงฆ์ทั้งหลายส่วนมากเป็นพระราชาคณะชั้นผู้ใหญ่ มีอายุสูงต้องพายเรือรับบาตร รวมทั้งสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) ด้วย

ในการเสด็จทรงบาตรวันหนึ่ง สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) เช่นเดียวกับพระเถระรูปอื่นพายเรือบดมารับบาตร แต่สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) รับบาตรแล้วไม่ไปไหน พายเรือวนไปวนมาหน้าพระที่นั่ง บางครั้งยกพายเหนือศีรษะพระเถระรูปอื่น พร้อมทั้งบอกว่าช่วยบังแดดให้

พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ทอดพระเนตรเห็นก็ออกพระโอษฐ์ว่า เขาให้แล้วทำไมไม่ไป ยังพายเรือวนอยู่ทำไม สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) ถวายพระพรว่าเป็นห่วงพระเถระที่แก่เฒ่า ไม่ชำนาญเรือ ถ้าเรือล่มจะได้ช่วยทัน ถวายพระพรจบก็พายเรือจากไป นับแต่นั้นจึงโปรดเกล้าฯ ให้ยกเลิกทรงบาตรทางเรือ

ปัจจุบันวัดนี้มีพระธรรมธัชมุนี กรรมการมหาเถรสมาคม เป็นเจ้าอาวาส

พวงมาลาพระราชทานศพพระเทพวิมลญาณ วิ. พร้อมทั้งหีบทองทึบ ณ ศาลาพระราชศรัทธา วัดปทุมวนาราม

 

นักสร้างวัดและเผยแผ่

ส่วนหลวงพ่อถาวรที่เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสมีชื่อเสียงในด้านการเผยแผ่ทางวิทยุ โทรทัศน์ เช่น รายการเจริญธรรม ทาง อสมท FM 100.5 ตั้งแต่เวลา 02.00-04.00 น. ถ้าหมุนไปที่คลื่น FM 92.5 จะได้ฟังธรรมในรายการ อาหารกาย อาหารใจ ตั้งแต่เวลา 05.00-06.00 น. ส่วนรายการทีวีก็มีให้เห็นเป็นประจำ นอกเหนือจากที่พระคุณท่านบรรยาย หรือแสดงธรรมที่ศาลาพระราชศรัทธาในโอกาสต่างๆ

ส่วนการสร้างวัดในต่างจังหวัดและต่างประเทศ มีหลายวัดหลายประเทศ รวมกันแล้วประมาณ 60 วัด รวมทั้งสำนักสงฆ์ด้วย เช่น วัดป่าศรีถาวรนิมิต หมู่ 8 บ้านบุ่งเข้ อ. ปากพลี จ.นครนายก และอีกหลายจังหวัดทั้งภาคกลางและอีสาน แต่ละวัดจะตั้งชื่อว่าวัดป่าศรีถาวร รวมถึงวัดในสหรัฐอเมริกา เช่น ที่ฮิวสตัน เทกซัส ก็ชื่อวัดป่าศรีถาวร ยกเว้นที่ริมแม่น้ำเนรัญชา จังหวัดคยา รัฐพิหาร ท่านตั้งชื่อว่า วัดป่าเนรัญชราวาส

แต่ละวัดที่สร้างเพื่อสนองความต้องการชาวพุทธที่ต้องการปฏิบัติธรรม ทั้งนี้เพราะหลวงพ่อถาวรเป็นศิษย์ของพ่อแม่ครูบาอาจารย์หลายรูป

ตามประวัตินั้นหลวงพ่อถาวร เกิดในตระกูล วงศ์มาลัย เมื่อวันอังคารที่ 4 มี.ค. 2495 ณ บ้านโนนศิลาเลิง ต.หนองแปน อ.กมลาไสย (ปัจจุบัน อ.ฆ้องชัย) จ.กาฬสินธุ์ อายุ 14 ปี บรรพชาเป็นสามเณร ที่วัดบ้านปอแดง อ.ยางตลาด จ.กาฬสินธุ์ โดยมี พระราชธรรมานุวัตร (หลวงปู่อ่อน จกฺกธมฺโม) เจ้าคณะจังหวัดกาฬสินธุ์ (ธรรมยุต) เป็นพระอุปัชฌาย์

จากกาฬสินธ์ุย้ายไปอุดรธานี ได้ศึกษาพระปริยัติธรรมและปฏิบัติสมาธิภาวนาควบคู่ไปด้วย รวมทั้งปรนนิบัติพระเทพเมธาจารย์ (ปัจจุบันคือ พระอุดมญาณโมลี) 6 ปี จึงย้ายมาอยู่วัดปทุมวนาราม กรุงเทพฯ อุปสมบทเป็นพระภิกษุที่วัดนี้ เมื่ออายุ 21 ปี โดยมี สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (วิน ธมฺมสาโร) วัดราชผาติการาม เป็นพระอุปัชฌาย์

พระเถระสายวิปัสสนา

ประวัติการศึกษา พ.ศ. 2519 สอบได้เปรียญธรรม 3 ประโยค พ.ศ. 2524 สอบได้อักษรศาสตรบัณฑิต (สันสกฤต, ฮินดี) มหาวิทยาลัยสันสกฤต พาราณสี ประเทศอินเดีย และมีเพื่อนร่วมรุ่นรูปหนึ่งชื่อพระโพธินันทมุนี หรือหลวงพ่อจิ๋ว แห่งวัดป่าพุทธคยา อินเดีย

ด้านสมณศักดิ์ เป็นพระครูปลัดสัมพิพัฒนญาณาจารย์ เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระภาวนาพิศาลเถร ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนพระราชทินนามใหม่เป็น พระพิศาลพัฒนาทร ได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็น พระราชพิพัฒนาทร จนถึงวันที่ 5 ธ.ค. 2555 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็น พระเทพวิมลญาณ วิ.

ท่านเป็นพระราชาคณะสายวิปัสสนาที่ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ ท้ายราชทินนามจึงมีอักษร วิ.กำกับ เป็นการยอมรับศักยภาพว่าท่านเป็นทั้งนักพัฒนาและนักปฏิบัติที่มีคุณธรรมสูงควบคู่กัน จึงเป็นสังฆโสภณของคณะสงฆ์ธรรมยุตรูปหนึ่ง

การจากไปของหลวงพ่อถาวร แม้จะเป็นที่อาลัยของคณะศิษย์และพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป แต่เมื่อติดตามดูปฏิปทาและการอยู่ในธรรมแล้ว จึงมีปีติว่าจิตของท่านบริสุทธิ์ ปราศจากอาสวะกิเลส เข้าสู่ความเป็นอริยสงฆ์ด้วยรูปหนึ่ง เป็นอริยสงฆ์กลางกรุง