เอกลักษณ์ไทยที่จะกลายเป็นระดับสากล

เอกลักษณ์ไทยที่จะกลายเป็นระดับสากล

ทุกครั้งที่ผมยืนรอคุณป้าผัด ผัดไทยกุ้งสด มือเป็นระวิง หรือดูน้าชายตาหวานเจ้าของร้านก๋วยเตี๋ยวเรือ มีความสามารถในการรับออร์เดอร์สุดหลากหลายของลูกค้าที่สั่งต่อๆ กันคราวละ 45 โต๊ะ โต๊ะละ 3 คน โดยไม่จดด้วยซ้ำ แต่สามารถจำคำสั่งก๋วยเตี๋ยวแต่ละชามว่าให้อ่อนเปรี้ยว ไม่ตับ ไม่ผัก หรือชิ้นตกขลุกขลิก และพร้อมนำส่งถึงผู้สั่งได้อย่างไม่ผิดเพี้ยน

เห็นแล้วก็อดไม่ได้ที่จะเสียดายฝีมือและพรสวรรค์ของคนเดินดินสู้ชีวิตเหล่านี้ ว่าถ้าเขาได้รับการพาไปแสดงตัวในรูปเทศกาลอาหารสนุกในเวทีประเทศต่างๆ เป็นรายทวีป โดยมีการโปรโมทข้อมูลไว้ล่วงหน้า มีการรับรองความปลอดภัยของอาหารว่าถูกสุขอนามัยตามมาตรฐาน มีดนตรีประกอบกิจกรรม มีล่ามสื่อภาษาที่สนุกสนานอธิบายระหว่างโชว์

ผมว่าเมืองไทยจะเป็นที่จดจำและน่าใฝ่ฝันของคนชั้นกลางรุ่นใหม่อย่างมหาศาล เพราะทีวีท้องถิ่นย่อมมาทำข่าว คนชั้นกลางที่ไหนก็คล้ายกัน คือ อยากมีสุขภาพดี...ดูดี...มีสไตล์...ได้กินของแปลกของอร่อย

เครื่องมืออย่างครก สาก กระต่ายขูดมะพร้าว เตาอั้งโล่ และส่วนผสมอาหารไทยสารพัดอย่าง ตั้งแต่ในครัวจนถึงบนโต๊ะและเคาน์เตอร์ อาจได้กลายเป็นสินค้าส่งออก ที่ไม่ได้ขายเป็นกระสอบแต่ขายเป็นชิ้นเป็นชุด มีมูลค่าเพิ่มตามมามากมาย เพราะมีตำนานตามไปให้บอกเล่า

ดูเครื่องประกอบเมี่ยงคำหรือผัดไทย หรืออุปกรณ์ก๋วยเตี๋ยวเรือไทยเป็นตัวอย่าง ถ้ากลายเป็นชุด Catering กลางสวนในงานแต่งงานของฝรั่ง หรืองานรื่นเริงของคนจีนเช่น ตามงานฉลองวันเกิดราวกับตู้ย่างบาร์บีคิวในสวนหลังบ้านที่เห็นตามแค็ตตาล็อกสินค้าของห้างใหญ่ข้ามชาติทั้งหลาย ซึ่งส่งแค็ตตาล็อกไปให้ช็อปตามบ้านมานานถึงสี่สิบปีแล้วละก็...ทั้งเก๋...ทั้งเท่...ทั้งอร่อย...และเข้ากับแนวการใช้ชีวิตของคนชั้นกลางรุ่นใหม่ของโลกเชียวแหละครับ เพราะล้วนเป็นสมุนไพร เป็นของมีตำนาน หรือเป็นวัสดุธรรมชาติ

แต่การจะทำให้เกิดผลอย่างนี้ได้ ต้องมีงานสนับสนุนไม่ใช่น้อย...ต้องมีงานแปลงานวิจัยที่อธิบายที่มาของอาหารและวิธีปรุงว่ามีประวัติและชื่อเสียงอย่างไรในแต่ละท้องถิ่น ต้องมีงานศึกษาวิทยาศาสตร์ที่อธิบายอาหารเป็นรายการๆ ว่ามันดีต่อสุขภาพอย่างไร และถูกออกแบบมาเพื่อเข้ากับภาชนะ เช่น ใส่ชามตาไก่ขนาดเล็กของก๋วยเตี๋ยวเรือ หรือการใช้มะขามเปียกในผัดไทย แตกต่างจากการใช้สารรสเปรี้ยวอื่นๆ อย่างเทียบกันไม่ได้อย่างไร

มีภาพถ่ายมุมต่างๆ ที่ยั่วน้ำย่อยออกเผยแพร่ มีนักเล่นภาษาที่ช่วยทำให้เนื้อหาน่าสนใจ เหมาะแก่การซึมซับในวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน ผ่านการตีพิมพ์ ผ่านภาพยนตร์สารคดี ผ่านหนังผ่านละครไปเป็นช่วงๆ ในต่างประเทศ

วันข้างหน้า พะแนงไก่และก๋วยเตี๋ยวเรือสูตรไทยอาจได้ปรากฏในเมนูโรงแรมชั้นนำ หรือในศูนย์อาหารระดับสากลของโลก พ่อครัวแม่ครัวไทยกลายเป็นทรัพยากรบุคคลมืออาชีพที่ผู้ประกอบการในประเทศต่างๆ อยากว่าจ้างให้ไปเป็น “แม่แบบ” เป็น “แม่เหล็ก” ดึงดูดลูกค้าในท้องถิ่นให้เข้าร้านเข้าภัตตาคารศูนย์อาหารของเขาได้

ผมเห็นโปสเตอร์ตามโรงแรมในไทยและในต่างประเทศมีรูปเชฟฝรั่งใส่หมวกขาวทรงสูงยืนกอดอกแล้วก็เห็นว่า...หน่วยก้านของลุง ป้า น้าๆ แถวปากทางก็อาจเอามาปั้นได้ ฝึกใช้ภาษาสากลหรือแม้ภาษามือทักทายได้สักนิด แต่งบุคลิกให้เพิ่มความน่าเลื่อมใส และเพิ่มประสบการณ์อาหารของคนชั้นกลางอีกสักหน่อย เราจะได้คนดังไว้ส่งออกอีกไม่รู้จบ ได้รายได้ ได้ชื่อเสียง ได้ที่ยืนในธุรกิจอาหาร ซึ่งคนชั้นกลางชั้นสูงของบ้านเขาต้องเปิดพื้นที่ให้

เรารู้สึกภูมิใจทุกครั้งที่ได้เจอะพ่อครัวแม่ครัวไทยเดินมาทักทายระหว่างพักโรงแรมดังในต่างประเทศ ผมดีใจเสมอที่นักกีฬาไทยได้ไปแข่งขันในเวทีใหญ่ๆ บอลหญิงไทยได้ไปบอลโลกเป็นครั้งแรก วอลเลย์บอลหญิงไทยก้าวสู่แชมป์ระดับสากล นักเทนนิสไทย นักเทควันโดไทย สนุกเกอร์ไทย ยกน้ำหนักไทย ฯลฯ ล้วนแต่ทำให้โลกสนใจและยอมรับคนไทยมากขึ้น ดีขึ้น

แต่ยิ่งถ้าแฟรนไชส์ มวยไทย อาหารไทย ผลไม้ไทย และขนมไทย หนังไทย เครื่องดื่มไทย เครื่องประดับไทย ผ้าไทย ศาลพระภูมิแบบไทยๆ ว่าวไทย พวงมาลัยมะลิไทย การ์ตูนไทย วรรณกรรมไทย ได้รับการพูดถึงจนเป็นมาตรฐานของวิถีชีวิตของคนในสากลบ้างล่ะ

เอกลักษณ์ไทยเชิงคุณภาพที่ถูกจัดวางและทำแผนให้ได้รับการยอมรับในระดับสากลนั้นจะช่วยให้มีทั้งมูลค่าและคุณค่า ที่เป็นเหมือนน้ำซึมบ่อทรายให้คนรุ่นถัดไปเก็บกินได้อีกนาน ไม่เน้นส่งออกเป็นกอง เป็นกิโลกรัม แต่ส่งออกเป็นชิ้นเป็นชุด ไม่มีฤดูกาล ดีต่อสุขภาพและรสนิยม ส่งเสริมบทบาทผู้หญิงในสังคมไทยที่กระจายตัวอย่างสำคัญในสายการผลิตด้านนี้ สร้างความมีอัตลักษณ์จำง่าย ทำให้เราเป็นกลุ่มสัญลักษณ์หลักของลุ่มน้ำโขง กลุ่มคนที่นับถือพญานาค ซึ่งสร้างแรงบันดาลใจให้คนสนใจ จดจำ

เหมือนอย่างที่เกิดแล้วกับดนตรีดัดแปลงจากพื้นบ้านแคริบเบียน อาหารข้ามชาติอย่างทาโก้แบบเม็กซิกัน การใช้ลูกมะกอกแบบเมดิเตอร์เรเนียน ผ้าขาวม้าไทย รำวงอย่างลุ่มน้ำโขง ต้มจืดใบตำลึงอย่างไทย ยานยนต์ต้องเยอรมนี ไวน์ต้องฝรั่งเศส ปลาดิบต้องญี่ปุ่น เค้กปลาช่อนและวุ้นมะพร้าวต้องไทย ส่วนพวงมาลัยสีสันหลากหลายให้ไปดูที่หน้าศาลพระพรหม เอราวัณ !

จะได้จดสิทธิทรัพย์สินทางปัญญาว่าด้วยแหล่งกำเนิดสินค้าเสียด้วยเลย