หนึ่งนิ้วแม่นๆ ของโกณฑัญญะ

ตำรามหาปุริสลักขณะเป็นหนึ่งในตำราที่ถูกนำมาใช้ในการทำนายพระลักษณะพระราชกุมารสิทธัตถะเมื่อมีพระประสูติกาลได้ 5 วัน

กล่าวคือ ในวันทำนายพระลักษณะและถวายพระนามพระราชกุมารนั้น พระเจ้าสุทโธทนะพระราชบิดา โปรดเกล้าให้เชิญพราหมณ์จำนวน 108 คน มาเลี้ยงข้าวมธุปายาสในราชสำนัก และหลังเสร็จสิ้นการเลี้ยงอาหาร ก็จะเป็นขั้นตอนพิธีของการทำนายพระลักษณะพระราชกุมารต่อไป

ในการทำนายพระลักษณะนั้นมีพราหมณ์ 8 คนในจำนวน 108 ได้รับการคัดเลือกให้เข้าร่วมพิธีการดังกล่าว และ 1 ใน 8 มีพราหมณ์หนุ่มที่สุดชื่อ “โกณฑัญญะ” (ที่ต่อมาคือพระอัญญาโกณฑัญญะ) แห่งบ้านพราหมณ์โทณวัตถุ

ซึ่งตั้งอยู่ไม่ไกลจากกรุงกบิลพัสดุ์ร่วมอยู่ด้วย

ความน่าสนใจอยู่ที่ผลการทำนายของพราหมณ์ทั้ง 8 โดยมี 7 คนที่ผลการทำนายพระลักษณะของพระราชโอรสออกมาเหมือนกันเป๊ะ โดยทุกคนต่างชูนิ้วขึ้นมา 2 นิ้วเป็นสัญลักษณ์ ซึ่งหมายถึงคติในการทำนายของแต่ละคนออกมาเป็น2 แนวทาง

ประการแรก ถ้าพระราชกุมารอยู่เสวยราชสมบัติจักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ประการที่สอง ถ้าเสด็จออกบรรพชาจักได้ตรัสรู้เป็นศาสดาเอกของโลก

ขณะที่โกณฑัญญะพราหมณ์หนุ่มพิจารณาพระลักษณะของพระราชกุมารอย่างถี่ถ้วนแล้ว เห็นมีพระลักษณะมหาบุรุษครบสมบูรณ์ทุกประการชูนิ้วขึ้นเพียงนิ้วเดียว

พร้อมถวายคำทำนายคติเดียวเท่านั้นว่า

“พระลักษณะเช่นนี้ไม่ใช่พระลักษณะของผู้อยู่ครองเรือนอย่างแน่นอน พระราชกุมารจักเสด็จออกบรรพชาแล้วได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าอย่างแน่นอน”

แล้วความจริงก็เป็นตามที่โกณฑัญญะทำนาย!

เมื่อในเวลาต่อมาเจ้าชายสิทธัตถะได้เสด็จออกมาบรรพชาและได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมา สัมพุทธเจ้าศาสดาเอกของโลก ไม่ได้ทรงอยู่ครองราชสมบัติต่อจากพระเจ้าสุทโธทนะพระราชบิดา

หากย้อนมาที่การทำนายของพราหมณ์ทั้ง 8 คน ก็งัดตำราเดียวกันมาทำนายพระลักษณะ ก็คือใช้ ตำรามหาปุริสลักขณะ ซึ่งว่าถึงลักษณะของคนที่เป็นมหาบุรุษไว้ 32 ประการ

ซึ่งพระราชกุมารมีพระลักษณะครบ 32 ประการ อาทิ มีพื้นพระบาททั้งสองเสมอกัน

พื้นฝ่าพระบาทมีลายกงจักรข้างละอัน พระบาทยาวและส้นพระบาทมีสีแดง นิ้วพระบาทและนิ้วพระหัตถ์ยาวเรียวได้สัดส่วน

ฝ่าพระหัตถ์และฝ่าพระบาทอ่อนนุ่ม ฝ่าพระหัตถ์และฝ่าพระบาทมีลวดลายตาข่ายที่สวยงาม ลักษณะข้อพระบาทดีเด่นทำให้สะดวกสบายในการเคลื่อนไหวร่างกาย

มีลำพระชงฆ์อันเรียวงดงาม

มีพระหัตถ์ยาวสามารถจับพระชานุได้โดยไม่ต้องก้มพระวรกาย มีพระชิวหากว้างยาวและอ่อนนุ่มทำให้พระสุรเสียงไพเราะ มีดวงพระเนตรดำและผ่องใส มีพระอุณาโลมขึ้นที่หว่างพระขนงเป็นวงเวียนขวา ฯลฯ

ดังนั้น ในการทำนายของพราหมณ์ทั้ง8รวมโกณฑัญญะด้วยก็เป็นการทำนายที่ยึดตามตำรา ทั้งสิ้น...คำตอบจึงไม่มีเป็นอื่นนอกจากสองแนวทางนี้

คือ ถ้าครองเพศฆราวาสจักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิเป็นใหญ่ในแผ่นดินมีสมุทรสาคร

ทั้งสี่เป็นขอบเขต มีพระราชอาณาจักรมั่นคง ทรงสมบูรณ์ด้วยแก้ว 7 ประการ คือ จักรแก้ว ช้างแก้ว ม้าแก้ว แก้วมณี นางแก้ว คฤหบดีแก้ว ปริณายกแก้ว ถ้าเสด็จออกผนวชจักได้เป็นพระบรมศาสดาเอกของโลก

ซึ่งหากใครเรียนตำรานี้และเห็นพระลักษณะครบถ้วนทั้ง 32 ประการ ก็ต้องทำทายเป็นสองเช่นนี้ แต่ที่โกณฑัญญะทำนายเป็นหนึ่งเพราะเขาได้สร้างสมบุญบารมีมาเต็มเปี่ยมแล้ว

บุญนั้นก็ช่วยให้เขามีปัญญาพิจารณาเห็นคติพระราชโอรสเป็นหนึ่งเท่านั้นจึงชูนิ้วขึ้นเพียงนิ้วเดียว

และเป็นหนึ่งนิ้วที่เปลี่ยนชีวิตของเขาและเปลี่ยนชีวิตของอีกหลายคนในเวลาต่อมา

เมื่อหลังพิธีทำนายพระลักษณะเขาได้ชักชวนลูกๆ ของพราหมณ์ที่ร่วมทำนายพระลักษณะออกบวชล่วงหน้าไปก่อนพร้อมกัน 4 คน