เรื่องของน้องหมากับโรคพิษสุนัขบ้าใกล้ตัว

พื้นที่ที่มีผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าเกิดในพื้นที่ซ้ำเดิมใน 4 เขตของ กทม.คือ  หนองจอก ลาดกระบัง บางขุนเทียน และวังทองหลาง พบผู้เสียชีวิตซ้ำในเขตเดียวกันถึง 7 ราย

โดย - ธนก บังผล

เกิดเป็นหมาสุดแสนจะลำบาก เกิดมาพูดก็ไม่ได้ เดินไปหาหมอเองก็ไม่ได้ เพราะฉะนั้นเมื่อโดนคนด่าว่าเรื่องทั้งหมดที่เกิดขึ้นมาจากหมาบ้า เลยต้องเห่าต้องหอนสักหน่อย ก่อนฤดูร้อนจะมาเยือน

โดยเฉพาะสถิติที่อธิบดีกรมควบคุมโรค นพ.มานิต ธีระตันติกานนท์ เปิดเผยว่า ในปี 2552 มีข้อสังเกตพื้นที่ที่มีผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าเกิดในพื้นที่ซ้ำเดิมใน 4 เขตของ กทม.คือ  หนองจอก ลาดกระบัง บางขุนเทียน และวังทองหลาง พบผู้เสียชีวิตซ้ำในเขตเดียวกันถึง 7 ราย

ส่วนจังหวัดที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดรองจาก กทม.คือ กาญจนบุรี 4 ราย โดย 3 ราย อยู่ในเขต อ.เมือง

นอกจากนี้ยังมีรายงานว่าร้อยละ 77.50 ของสุนัขที่กัดและแพร่เชื้อโรคพิษสุนัขบ้า เป็นสุนัขที่มีเจ้าของ มีเพียงร้อยละ 13.75 เท่านั้นที่เป็นสุนัขไม่มีเจ้าของ ขณะที่แมวเป็นสัดส่วนร้อยละ 12 ของสัตว์ที่กัดแล้วแพร่เชื้อโรคพิษสุนัขบ้า

คุณหมอมานิต ยังเทียบสถิติแบบปีต่อปี พบว่าปี 2552 มีรายงานผู้ป่วยสูงขึ้นจากปี 2551 มาก โดยในปี 2551 มีรายงานผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าเพียง 9 ราย แต่ในปี 2552 เพิ่มเป็น 24 ราย

และปี 2553 ตั้งแต่ 1 ม.ค.-16 ก.พ. มีรายงานผู้เสียชีวิตแล้ว 6 ราย เป็นชาย 4 ราย และหญิง 2 ราย ในจำนวนนี้อยู่ในกทม.ถึง 3 ราย กาญจนบุรี สระบุรี และสมุทรปราการ จังหวัดละ 1 ราย

2 เดือนที่ผ่านมา สุนัขบ้ากัดคนตายไปแล้ว 6 คน

ใครจะไปรู้ว่าน้องมะหมาจะโหดร้ายถึงเพียงนั้น

ยิ่งข่าวข้าราชการกระทรวงสาธารณสุขหาอาชีพเสริมด้วยการขายลูกสุนัขที่สวนจตุจักร ถูกหมาที่เลี้ยงมากับมืออายุ 3 ปีกัดเสียชีวิตด้วยโรคพิษสุนัขบ้า

ข่าวเขาว่า เจ้าของร้านขายสุนัข"เทคแคร์ เพ็ท ช็อป" ตลาดนัดจตุจักร โครงการ 15 ซอย 10/5 เสียชีวิตด้วยโรคพิษสุนัขบ้า เนื่องจากถูกสุนัขพันธุ์ร็อตไวเลอร์ ที่รับมาจากฟาร์มสุนัขใน จ.เชียงใหม่ เพื่อนำมาจำหน่ายกัด

ตั้งแต่นั้นมา ใครๆก็มองน้องหมาด้วยสายตาแปลกๆ

ขอเห่าในความอาภัพ 2 ที “โฮ่ง โฮ่ง”

ยงยุทธ สารคุณพิทักษ์ หนึ่งในผู้ค้าลูกสุนัขที่สวนจตุจักร โครงการ 15 ขอแก้ข่าวแทนน้องหมาทั้งหลาย

“มันไม่เกี่ยวกับลูกหมาที่ขายในนี้” คุณพี่เขายืนยันมา

“ปมก็คือ เขามีสุนัขเลี้ยงที่ซื้อมาจาก จ.เชียงใหม่ แล้วมันเหลืออยู่ 1 คู่ ตัวผู้อายุ 3 ปี ตัวเมียก็ไล่เลี่ยกัน 3 ปี ท้องมาแล้ว 2-3 ท้องลูกตายหมด เพราะแม่หมานมเป็นพิษ พอให้นม ลูกหมาก็เกิดอาการท้องเสียตาย เรื่องมันเกิดที่บ้าน ไม่ใช่ที่สวนจตุจักร”

ที่กลัวกันว่าจะมีวัคซีนปลอมขายเกลื่อนตลาดนั้น คุณพี่เขาก็อธิบายยืนยันหนักแน่นว่า วัคซีนปลอมไม่มี

“วัคซีนมันไม่ได้มีราคาแพง แค่ไม่กี่สิบบาทต่อ 1 โดส บางขวดมันก็ขายเป็น 10 โดส หรือ 100 โดส ด้วยซ้ำไปในขวดเดียวกัน ไม่มีปลอม เพราะคุณปลอมไปคุณก็ไม่คุ้ม”

“อย่างร้านผมก็ไปซื้อกับเภสัชกรที่เขามีใบอนุญาตขายยาสุนัขถูกต้อง”

ปัญหามันก็เลยเกิดจากว่า 1.การเก็บ 2.รอยต่อการเดินทางระหว่างที่ผลิตมาถึงมือผู้จำหน่าย และ 3.วัคซีนหมดอายุ

ซึ่งรอยต่อการเดินทางนั้นสำคัญ เนื่องจากว่าวัคซีนต่างๆนั้นต้องอยู่ในห้องเย็นถึง 5 ชั่วโมง ด้วยอุณหภูมิ 2-8 องศาเซลเซียส ระหว่างเดินทางหากมีอุบัติเหตุขัดข้องทางเทคนิค ถ้าวัคซีนไม่ได้อยู่ตามอุณหภูมินี้เพียง 1 ชั่วโมงก็เสื่อมสภาพทันที

ขั้นตอนการจัดการด้านการค้าขายน้องหมา คุณพี่ยกตัวอย่างร้านตัวเองว่า พอหมาน้อยลืมตาดูโลกแล้ว จะยังคงมีภูมิคุ้มกันจากแม่หมาก่อน ซึ่งเกิดมาปุ๊บจะมาฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าให้ทันทีไม่ได้ ต้องรอให้มีอายุครบ 2 เดือนจึงจะเริ่มทำวัคซีนให้เข็มแรก

“เจ้าของร้านต้องบอกลูกค้าตามตรง ถ้ายังไม่ได้ทำวัคซีนให้ก็ต้องบอกว่ายังไม่ได้ทำ เราจะทำวัคซีนให้ 1-2 เข็ม หลังจากนั้นจะให้สัตวแพทย์ทำต่อ”

“สิ่งสำคัญที่สุดคือ วัคซีนกันพิษสุนัขบ้าต้องฉีด เพราะสำคัญมากกับชีวิตในครอบครัว เกิดลูกคุณไปเล่นกับหมาเข้าโดนเลียโดนกัดเป็นหมด โรคพิษสุนัขบ้าสำคัญเนื่องจากเป็นสายธารต่อถึงคน” คุณพี่เขาฝากย้ำมา

โดยให้ความรู้ว่า ลูกหมาควรจะฉีดยาครั้งแรกเมื่ออายุครบ 2 เดือน หลังจากนั้น 15-30 วันจะฉีดเข็มที่ 2 ในขณะเข็มที่ 3 จะฉีดอีกครั้งใน 15-30 วันต่อไป

“ที่สวนนี่เขาขายสุนัขกันมาตั้งนานกว่า 30 ปียังไม่เคยมีใครถูกหมาบ้ากัดตายสักที เราเน้นมากเรื่องฉีดวัคซีนกันโรคพิษสุนัขบ้าผ่านมือเราไปต้องฉีดทุกตัว นอกนั้นก็เป็นโรคส่วนตัวของหมาแล้วที่จะต้องไปฉีดวัคซีนอื่นๆเพิ่ม เช่น หัด หรือลำไส้ เจ้าของก็ต้องพาไปทำวัคซีนต่อไปเอง” 

“แล้วคุณดูสิวันนี้ กทม.ยกกันมาฉีด ใครเขาจะเปิดร้านให้คุณไปฉีดลูกหมาเขา บ้าหรือเปล่า เดี๋ยวหมาเขาก็ตายเปล่าๆ ผมว่าผักชีโรยหน้า มาแล้วสร้างความวุ่นวายไปหมด”
ส่วนเรื่องวัคซีนที่มีอยู่ตามท้องตลาดแม้ว่าจะราคาถูกจริงแต่พ่อค้าสุนัขไม่มีใครแนะนำให้ไปซื้อมาฉีดเอง

“ถ้าถามผมนะ พ่อค้าที่นี่เราไม่แนะนำให้ไปซื้อวัคซีนมาฉีดเอง ให้สัตวแพทย์ตามคลินิกฉีดดีที่สุด”

ด้านคุณพี่พิชิต ไม่ขอเปิดเผยนามสกุล ก็เป็นพ่อค้าน้องหมาอีกคนหนึ่งที่ค้าขายมานาน

ระหว่างสาละวนกับการตัดเล็บให้มะหมาตัวน้อย และโรยแป้งกันเห็บ คุณพี่พิชิต บอกว่า ข่าวออกไปมันผิดประเด็น ที่ว่ามาซื้อที่นี่แล้วมีพิษสุนัขบ้า ขายมา 20-30 ปี ไม่เคยมี
แล้วสาเหตุเรื่องโรคพิษสุนัขบ้ามันก็ไม่ได้เกิดจากวัคซีน

“คุณจะเอาหมาไปฉีดวัคซีนกันพิษสุนัขบ้าสุ่มสี่สุ่มห้าไม่ได้นะ ถ้าหมาอายุไม่ถึง 4-5 เดือนนี่ หมอไม่ทำให้”

“แล้วมาเป็นประเด็นว่ามาซื้อที่นี่ ลูกหมาติดโรคพิษสุนัขบ้าจะแพร่กระจายไปในเมืองนี่ มันไม่ใช่ อีกอย่างหนึ่งคุณมาซื้อลูกหมาที่นี่แล้วไปฉีดวัคซีนเลยก็ไม่ได้ หมาตายนะ”

คุณพี่พิชิต สาธยายให้ความรู้ว่า ถ้าแม่หมาเป็นโรคพิษสุนัขบ้าแล้ว ส่วนมากลูกหมาจะไม่รอดจากอกแม่

ส่วนการฉีดวัคซีนนั้น ต้องทำตามโปรแกรมกำหนดไว้ โดยจะมีโปรแกรมวัคซีนว่าควรจะทำวัคซีนอะไร ตอนลูกหมาอายุเท่าไร โดยจะเป็นเข็มที่ 3-4 ของลูกหมา

“เรื่องซื้อยามาฉีดเองนั้น ถ้าฉีดเป็นก็ทำได้ แต่ผมก็คิดว่าไม่สมควรฉีดเอง เพราะการจะฉีดวัคซีนต่างๆ ไม่เฉพาะโรคพิษสุนัขบ้าเท่านั้น ก่อนจะฉีดวัคซีน สัตวแพทย์จะถามเลยว่า หมาเป็นไข้หรือเปล่า ไอไหม มีอาการท้องเสียไหม ถ้าผ่านตรงนี้ก็ต้องมีการตรวจอุณหภูมิในร่างกายก่อนฉีด ถ้าไม่ชำนาญไม่ควรฉีดเอง เพราะถ้าหมาเป็นไข้ไปฉีดวัคซีนแล้วจะตายเลย”
ได้ฟังอย่างนี้แล้วคนรักหมา เลี้ยงหมาก็ค่อยสบายใจ

เอะอะก็ว่าหมาบ้า โทษน้องหมาประจำเลย

แล้วคนละ...เห็นออกมาเย้วๆกัน บ้าหรือเปล่า? โบ๋รวววววว

 
วิธีการฉีดวัคซีนให้หมา

น.สพ.พลายยงค์ สการะเศรณี หัวหน้ากลุ่มโรคติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ให้ความรู้ว่าวัคซีนสำหรับป้องกันพิษสุนัขบ้าที่มีอยู่ในตลาดมีหลายชนิด ทั้งที่ฉีดป้องกันแบบ 1 ปี และแบบ 3 ปี โดยก่อนซื้อควรดูวันหมดอายุ ว่าผลิตเมื่อไหร่

ที่เป็นห่วงว่าวัคซีนจะเสื่อมสภาพ น.สพ.พลายยงค์ บอกว่า วัคซีนในสัตว์เป็นแบบเชื้อตาย มีการเคยทดลองนำวัคซีนมาวางในอุณหภูมิห้องพิสูจน์แล้วว่าอยู่ได้ 1 เดือน ข้อกังวลตรงนี้ไม่น่ามีปัญหา

“วัคซีนทุกตัวที่นำเข้ามายังประเทศเรา ได้รับการรับรองจาก อย. ว่าได้รับการป้องกันแล้ว”

อย่างไรก็ตาม การฉีดวัคซีนนั้น คุณหมอแนะนำว่า ควรนำสัตว์เลี้ยงไปฉีดทุกฤดูกาล ตั้งแต่เริ่มเลี้ยงหากสุนัขอายุ 2 เดือนขึ้นไป

“สิ่งที่อยากจะเน้นคือ 1.สุนัขที่เราได้มาด้วยการซื้อ หรือขอมาเลี้ยง เพื่อความแน่ใจต้องขอดูใบรับรองการฉีดวัคซีน หรือเหรียญห้อยคอตามกฎหมาย ผู้จะให้ จะขาย หรือโอนกรรมสิทธิ์ ต้องมอบใบพร้อมเครื่องหมาย ถ้าเราจะไปซื้อสุนัขมาเลี้ยงก็ต้องดูใบฉีดวัคซีน เพราะถือเป็นเอกสารตามกฎหมาย แล้วในใบรับรองนั้นจะรู้ว่าสุนัขตัวนั้นได้ฉีดวัคซีนอะไรมาแล้วบ้าง จำนวนเท่าไหร่ ใครเป็นคนฉีด”

นั่นจะทำให้คนที่จะขายจำเป็นต้องฉีดให้สุนัข คนที่จะซื้อไปก็นึกถึงว่าต้องฉีดวัคซีนเพื่อความปลอดภัย

“อย่ารอว่าต้องไปฉีดช่วงฤดูร้อน ช่วงที่ไม่ฉีดนั่นคือช่วงเสี่ยง เพราะเราไม่รู้เลยว่าสุนัขไปรับเชื้อมาตั้งแต่เมื่อไหร่”

หากถูกสุนัขกัด น.สพ.พลายยงค์ แนะนำให้ดูลักษณะสี แล้วดูว่าสุนัขมีเจ้าของหรือไม่ เพราะถ้าไม่มีเจ้าของมากัด คุณต้องได้รับการฉีดวัคซีนแน่นอน

“ก่อนอื่นเลยต้องล้างแผลหลายๆครั้งด้วยสบู่ อาจจะเจ็บบ้าง แล้วใส่ยาฆ่าเชื้อ ขั้นตอนนี้ช่วยทำลายเชื้อได้ถึงร้อยละ 80 เมื่อไปหาหมอก็จะได้รับการฉีดรอบแผลทำลายเชื้ออีกที แล้วจึงฉีดวัคซีน การฉีดวัคซีนนี้คือการป้องกันไม่ใช่รักษา ฉีดเพื่อให้เรามีภูมิคุ้มกัน เพราะเชื้อยังคงหลงเหลืออยู่ ถ้าปฏิบัติได้รับรองว่าคุณจะไม่เป็นโรคพิษสุนัขบ้าแน่นอน”

อีกอย่างหนึ่งคือ ดูอาการสุนัข ถ้ากักขังได้ก็ควรกักขัง หากเป็นโรคสุนัขจะตายภายใน 10 วัน ถึงตอนนั้นเราไปหาหมอเพื่อฉีดวัคซีนก็ยังทัน แต่ถ้าสุนัขไม่ตายก็ถือว่าเราได้ฉีดแล้ว 3 เข็ม เหลือการฉีดกระตุ้นเข็มที่ 4 เท่านั้น

หรือถ้าถูกกัดซ้ำใน 6 เดือน ก็ฉีดอีก 1 เข็มไม่ต้องกลับมาฉีดเริ่มต้นกันใหม่