หอภาพยนตร์ เดินยลโลกมายา

โดย...กาญจนา อายุวัฒน์ธนชัย ภาพ กฤษณ์ พรหมสาขา ณ สกลนคร

ใครที่ฝันอยากอยู่ในโลกมายาขอเชิญมาเดินเข้าฉากที่ หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) สถานที่เดียวที่รวมพิพิธภัณฑ์ หอศิลป์ โรงภาพยนตร์ และห้องสมุดที่เกี่ยวข้องกับภาพยนตร์เอาไว้ เปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้ามาดู เข้ามาเรียนรู้ หรืออย่างน้อยที่สุดก็เข้ามาถ่ายรูปกับเมืองมายาที่แฝงความสำคัญของประวัติศาสตร์ภาพยนตร์

หอภาพยนตร์เป็นหน่วยงานของรัฐ มีพันธกิจหลักคือ การอนุรักษ์และเผยแพร่สิ่งเกี่ยวเนื่องกับภาพยนตร์และวีดิทัศน์ แต่เดิมชื่อว่า หอภาพยนตร์แห่งชาติ ก่อตั้งปี 2527 ต่อมาถูกจัดตั้งเป็นองค์การมหาชนในปี 2552 และปีที่ผ่านมาเพิ่งปรับโฉมครั้งใหญ่เสร็จ ทำให้สถานที่ราชการกลายเป็นแหล่งเรียนรู้ที่น่ามาเที่ยว ประกอบด้วย 5 โซน ได้แก่ พิพิธภัณฑ์ภาพยนตร์ไทย ตัวอาคารจำลองมาจากโรงถ่ายภาพยนตร์ เสียง ศรีกรุง ของพี่น้องตระกูลวสุวัต ผู้บุกเบิกอุตสาหกรรมภาพยนตร์เสียงมาตรฐาน ภายในได้รวบรวมประวัติความเป็นมาในรอบร้อยปีและสิ่งของหายากจากการบริจาคของผู้กำกับหนัง นักแสดง คนในแวดวงภาพยนตร์ และประชาชนทั่วไป

 

เมืองมายา โซนใหม่ล่าสุดที่สร้างแรงดึงดูดใจตั้งแต่สถาปัตยกรรมภายนอก ด้วยการจำลองสถานที่สำคัญด้านภาพยนตร์ทั้งไทยและต่างประเทศ ไล่เรียงจากทางเข้าจะพบกับ โรงละครมงคลบริษัท ชาวบ้านเรียกว่าโรงละครหม่อมเจ้าอลังการ เป็นสถานที่จัดฉายหนังครั้งแรกในสยาม ถัดมาจะเจอประตูสามยอด ประตูเมืองเก่าในชุมชนต้นกำเนิดประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ไทยสมัยรัชกาลที่ 5 ติดกันคือ ร้านถ้ำมอง คิเนโตสโคป ได้จำลองร้านจัดแสดงประดิษฐกรรมภาพยนตร์ของโทมัส เอดิสัน ที่ชื่อว่า คิเนโตสโคป หรือเครื่องฉายภาพเคลื่อนไหวที่ต้องดูในตู้ไม้แบบถ้ำมอง ฝั่งตรงข้ามจะเป็นโรงหนังตังค์แดง โรงหนังยุคแรกๆ ของโลกที่แทรกตัวอยู่ในนิวยอร์ก และอาคารสุดท้าย กร็องด์ คาเฟ่ สถานที่กำเนิดภาพยนตร์ในกรุงปารีส โดยพี่น้องตระกูลลูมิแอร์สามารถประดิษฐ์เครื่องซีเนมาโตกราฟ ที่เป็นทั้งกล้องถ่ายและเครื่องฉายภาพเคลื่อนไหวในตัวเดียว และได้ฉายภาพยนตร์เป็นครั้งแรกที่ใต้ถุนร้านกาแฟกร็องด์ คาเฟ่ ซึ่งจุดนี้มีร้านกาแฟให้บริการเหมือนสถานที่จริง

นอกจากนี้ รอบๆ เมืองมายายังมีประติมากรรมให้รำลึกถึงบุคคลสำคัญหลายท่าน เช่น กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ พระบิดาแห่งภาพยนตร์สยาม ชาร์ลี แชปลิน และประติมากรรมคู่ระหว่าง จอร์จ อีสต์แมน กับ โทมัส เอดิสัน ที่ได้พบกันในงานฟิล์มสีโกดาคัลเลอร์ สหรัฐอเมริกา รวมถึงนิทรรศการกลางแจ้งขนาดใหญ่อย่างสถานีรถไฟศีนิมา ภายในจัดแสดงนิทรรศการภาพยนตร์กับรถไฟ รถหนังขายยา มหรสพยอดฮิตของชาวบ้านหลังสงครามโลก ครั้งที่ 2 โรงถ่ายแบล็คมารีอา โรงถ่ายหนังแห่งแรกของโลก โดยผู้เข้าชมสามารถร่วมเป็นนักแสดงในภาพยนตร์โบราณเรื่อง คนกินกล้วย ครั้งละ 100 บาท พร้อมจัดส่งดีวีดีหนังทางไปรษณีย์ หนังกระโปรง วิธีการฉายหนังเข้าตู้ให้ผู้ชมดูตามช่อง และลานดารา ลานประทับรอยมือรอยเท้าของดาราภาพยนตร์ไทย หนึ่งในนั้นคือรอยมือของ มิตร ชัยบัญชา ดาราชายในตำนาน

 

โซนที่ 4 โรงภาพยนตร์ศรีศาลายา ขนาด 121 ที่นั่ง จัดฉายภาพยนตร์ทั้งไทยและเทศ มีโปรแกรมฉายให้ชมฟรีทุกวัน (ยกเว้นวันจันทร์) และจัดกิจกรรมพิเศษ เช่น โครงการโรงหนังโรงเรียน ให้คุณครูพานักเรียนมาดูหนัง ภาพยนตร์ผู้สูงอายุ ให้ชมรมผู้สูงวัยมารำลึกถึงความหลังผ่านหนังเก่าที่หาชมได้ยาก และภาพยนตร์บำบัด สำหรับผู้ป่วยภาวะซึมเศร้า นอกจากนี้ ทางหอภาพยนตร์ยังมี รถโรงหนัง หรือรถฉายภาพยนตร์เคลื่อนที่ที่สามารถแปลงเป็นโรงหนังขนาด 100 ที่นั่ง ตระเวนไปยังพื้นที่ห่างไกลให้ชาวบ้านได้มีโอกาสชมภาพยนตร์ในโรงหนังเหมือนคนในเมือง

และสุดท้าย ห้องสมุดและโสตทัศนสถาน เชิด ทรงศรี คลังข้อมูลเกี่ยวกับภาพยนตร์ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ได้รวบรวมหนังสือทุกแขนงที่เกี่ยวกับภาพยนตร์ โดยแบ่งเป็น 11 หมวดหมู่ เช่น หมวดอุตสาหกรรมภาพยนตร์ สังคมกับภาพยนตร์ งานวิจัยต่างๆ และสุนทรียศาสตร์ ทฤษฎี บทวิจารณ์ นอกจากนี้ ทางหอฯ ได้รวบรวมภาพยนตร์ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันไว้มากถึง 1 หมื่นเรื่อง เปิดให้ประชาชนรับชมฟรีที่ห้องสมุด หรือหากต้องการทำสำเนาเพื่อนำไปใช้งานส่วนตัว ทางห้องสมุดจะเป็นผู้ประสานให้ติดต่อกับเจ้าของลิขสิทธิ์โดยตรง

 

ใครมีฟิล์มเก่าหรือสิ่งของใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับภาพยนตร์ ทางหอภาพยนตร์ยินดีรับบริจาคเพื่อนำมาซ่อมแซมและอนุรักษ์ไว้ แล้วจะนำออกเผยแพร่ต่อไปเพื่อเป็นประโยชน์แก่ทุกคน

พิพิธภัณฑ์ภาพยนตร์ไทย เปิดทุกวันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เปิดวันละ 5 รอบ เวลา 10.00 น. 11.00 น.14.00 น. และ 15.00 น.

เมืองมายา เปิดทุกวันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์เวลา 10.00-17.00 น.

โรงภาพยนตร์ศรีศาลายา ฉายภาพยนตร์ทุกวัน (เว้นวันจันทร์)วันอังคาร-ศุกร์ เวลา 17.30 น. วันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 13.00น. และ 14.00 น. วันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา 13.00 น.

ห้องสมุดและโสตทัศนสถาน เชิด ทรงศรี เปิดวันจันทร์-ศุกร์เวลา 09.00-17.00 น.

สอบถาม โทร. 02-482-2013-14 เว็บไซต์ www.fapot.org เฟซบุ๊ก www.facebook.com/ThaiFilmArchivePage