เวลา และ ศรัทธา ที่มาบรรจบ

โดย...พาแลง

การจัดแสดงภาพผลงานของ จิรศักดิ์ อนุจร ห่างหายไปราว 6 ปี การกลับมาหนนี้เขาเปลี่ยนแนวทางไปอย่างสิ้นเชิง จากภาพวาดสีน้ำมันแนวถนัดและโดดเด่นเรื่องการวาดคน ผลงานชิ้นล่าสุดของเขาก็ยังเป็นการวาดคนเช่นเดิม แต่ตกผลึกทั้งเทคนิคและวิธีคิดใหม่ๆ เรียกว่าค้นพบและพลิกแนวทางของตัวเองอย่างชัดเจน ในนิทรรศการชื่อ “กาลเวลาแห่งความศรัทธา” กับภาพวาดด้วยเทคนิคชาโคลและย้อมสีซีเปีย นอกจากนี้มีการรวบรวมผลงานสีน้ำมันของเขาที่บ่งบอกถึงอารมณ์ของใบหน้าของแต่ละคนบางส่วนมาจัดแสดงในงานเดียวกันนี้ด้วย

ศิลปินที่วาดเทคนิคสีชอล์กและสีน้ำมันเพื่อเลี้ยงชีพมาตลอดอย่างจิรศักดิ์ค้นพบวิธีการย้อมสีด้วยความบังเอิญ การลองผิดลองถูกของเขาในเชิงเทคนิควาดเส้นทำให้เกิดพื้นผิว ริ้วรอยต่างๆ ของใบหน้า โดยเริ่มจากเขียนด้วยชาโคลบนกระดาษ และโดยการคุมโทนภาพให้เป็นซีเปียด้วยการย้อมสี เป็นเวลาประจวบเหมาะกับการพบคำสอนของท่านพุทธทาสภิกขุพอดี แรงผลักของงานจึงเกิดขึ้นจากระยะเวลาและความศรัทธาที่มาบรรจบกัน

“ผมถนัดวาดคน เพราะวาดเลี้ยงชีพมานานแล้ว ระยะแรกผมใช้เทคนิคสีชอล์กวาดพระบรมฉายาลักษณ์ จากนั้นพัฒนามาเป็นภาพผู้หญิงโดยใช้สีน้ำมัน รวมทั้งสีน้ำร่วมกับลายเส้นปากกาด้วย เรียกว่าตลอดระยะเวลา 10 ปี ก็ค่อยๆ สะสมและตกผลึกเป็นเทคนิคชาโคลขึ้นมาเราก็สร้างสรรค์ขึ้นมา เราไปเจอหลักธรรมของท่านพุทธทาส เราก็มาเพิ่มให้งานเรามีลูกเล่นมากขึ้นกว่าจะตกผลึกก็เป็น 10 ปี เพราะว่าผมเขียนสีน้ำมันมาก่อน ผมเพิ่งคิดเทคนิคนี้ได้เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา”

ส่วนที่ดีที่สุดของงานจิรศักดิ์ นอกจากเส้นสายที่ละเอียดบวกกับสีดำของชาโคล ทำให้ผู้ชมได้เห็นมิติภาพของภาพที่ลึกแล้ว สีซีเปียยังเพิ่มมนต์ขลัง อีกทั้งฝีการตวัดมือวาดดวงตาให้สื่ออารมณ์ยังทำออกมาได้เศร้าสะเทือนใจ รอยยับบนใบหน้าของแต่ละคนมีความแตกต่างกันตามอารมณ์ที่ตัวแบบสื่อออกมา บ้างใช้มือในการสื่อสารความเศร้า แต่ยังคงแก่นของธรรมตามหลักคำสอนของท่านพุทธทาสภิกขุ คือ ปิดตาไม่เห็น ปิดปากไม่พูด ปิดหูไม่ให้ได้ยิน และนอกจากนี้ บางภาพของเขายังส่งอารมณ์ให้ผู้ชมได้แบบไม่ต้องพยายาม

ลายเส้นสะท้อนฝีมือผ่านริ้วรอยบนใบหน้าของคนชรา อันเป็นหลักฐานของกาลเวลาและประสบการณ์การเดินในเส้นทางชีวิตบนโลกใบนี้มาอย่างยาวนาน “การเลือกตัวแบบเป็นคนชรานอกจากจะทำให้โชว์เทคนิคของการวาดได้เต็มที่ เพราะว่าให้อารมณ์ความรู้สึกมากกว่าการวาดคนหนุ่มสาว วิธีการของผมคือไปถ่ายภาพคนแก่ใกล้ตัว หรือไปตามบ้านพักคนชรา จากนั้นก็นำมาร่างแบบวาดให้เป็นขาวดำ จากนั้นค่อยนำไปย้อมให้มีสีน้ำตาล” 

สัจธรรมของกาลเวลาเป็นสิ่งที่ไม่มีใครหลีกหนีพ้น ความจริงในหลักคำสอนของพระพุทธศาสนาก็เช่นเดียวกัน...สามารถเข้าชมนิทรรศการ “กาลเวลาแห่งความศรัทธา” (TIME AND FAITH) ได้ตั้งแต่วันนี้–20 พ.ย.  ที่ชั้น 1 หอศิลป์จามจุรี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดให้เข้าชมทุกวันจันทร์–ศุกร์ เวลา 10.00–19.00 น. วันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดราชการ เวลา 12.00–18.00 น.