ปริญญาใจ

ตัวการสำคัญที่ทำให้ผู้ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายต้องทุกข์ คือ ความรัก และกุญแจสำคัญที่จะช่วยคลี่คลายทุกข์นั้นได้ ก็คือ ความรักเช่นกัน  แต่เป็นการพลิกมุมมองของความรักที่เรามีต่อเขาในหัวใจของเราเอง  

เรื่อง...ช่อผกา วิรยานนท์

ฤดูกาลแห่งการเฉลิมฉลองปริญญามาเยือนอีกแล้ว

แผ่นกระดาษปริญญาภายนอกได้บอกอะไรกับชีวิตของเราบ้าง นี่คือคำถามที่ตรงกับชื่อเพลงของ ศิริพร อำไพพงษ์ “ปริญญาใจ”

เพื่อนๆ ที่เรียนปริญญาโทพุทธศาสนาด้วยกัน ณ สาวิกาสิกขาลัย ได้พากเพียรทำวิทยานิพนธ์จนจบ และทยอยกันสำเร็จการศึกษาไปแล้วครึ่งรุ่น ได้ถ่ายรูปรับปริญญากันไปเมื่อสัปดาห์ก่อนนี้เอง มันทำให้ฉันซึ่งตกค้างเป็นพวกเด็กเรียนแน่น ได้หันกลับมามองพวกเขาและสำรวจตัวเองไปพร้อมกันว่า

ปริญญาใบใหม่ที่เพิ่งจะได้กันมานั้น ให้อะไรกับชีวิตบ้าง

คุณจินตนา เฉลิมชัยกิจ ผู้บริหารระดับสูงจากบริษัท ไอ.ซี.ซี อินเตอร์เนชั่นแนล กับผลงานวิทยานิพนธ์เรื่อง “อิทธิพลคำสอนของท่านพุทธทาสภิกขุต่อการดำเนินชีวิตของผู้ที่ประสบความสำเร็จ” พบว่าความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย และการอยู่กับธรรมชาติของท่านอาจารย์พุทธทาส เป็นเสมือนคำสอนที่ดีมากจากท่าน นอกจากนั้นการใช้ภาษาที่ดลใจของท่านทำให้เข้าใจง่าย และทำให้เรามีความหวังว่า ในการดำเนินชีวิตของเราทั่วไปนั้น เราสามารถบรรลุธรรมได้ ไม่ใช่เรื่องไกลเกินตัว ซึ่งสิ่งนี้เกิดขึ้นกับกลุ่มตัวอย่างที่ทำการศึกษาในวิทยานิพนธ์นี้ทุกคน รวมทั้งเกิดขึ้นกับตัวเธอเองด้วย

การเรียนในสาวิกาสิกขาลัยทำให้ได้กลับมาพิจารณาตัวเองมากขึ้น ทำให้เป็นคนที่เร็วขึ้นในการตัดฐานความคิด การันตีได้จากลูกน้องที่บริษัท เขาบอกว่าเราเปลี่ยนไป แต่ก่อนนั้นทั้งร้อนทั้งดุ แต่เดี๋ยวนี้ใจเย็นขึ้นเยอะ กับสมาชิกในครอบครัวก็บอกว่า เดี๋ยวนี้เราเป็นผู้ฟังที่ดีขึ้นกว่าเดิม คงเป็นเพราะความที่เราทำงานเป็นหัวหน้ามานาน จึงเคยชินที่จะไม่ฟังใคร

คุณอัจฉราวดี แมนชาติ บรรณาธิการอาวุโส นิตยสาร Elle กับผลงานวิทยานิพนธ์เรื่อง “พุทธศิลปะการเผชิญความทุกข์ของผู้ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย” โดยเธอพบว่าตัวการสำคัญที่ทำให้ผู้ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายต้องทุกข์ คือ ความรัก และกุญแจสำคัญที่จะช่วยคลี่คลายทุกข์นั้นได้ ก็คือ ความรักเช่นกัน แต่เป็นการพลิกมุมมองของความรักที่เรามีต่อเขาในหัวใจของเราเอง เมื่อเรารักเขาอย่างแท้จริง เราจะก้าวผ่านการไม่ยอมรับ ผ่านการต่อสู้ในใจ ไปสู่การปล่อยความคิดเดิมได้ด้วยสติ และทุกคนที่เธอศึกษาจะออกมารับใช้ช่วยเหลือคนอื่นเมื่อพวกเขาก้าวข้ามความทุกข์นั้นได้สำเร็จ

นับเป็นผลงานวิทยานิพนธ์ที่ได้ช่วยเยียวยาผู้ทำการวิจัยได้ด้วยพร้อมกัน ในฐานะบุคคลที่เคยผ่านประสบการณ์ตรงในเรื่องเดียวกันนี้

คุณไจตนย์ ศรีวังพล ผู้บริหารสถานีวิทยุ สวพ.91 กับวิทยานิพนธ์เรื่อง “การประยุกต์หลักพุทธธรรมในการทำงานจิตอาสาของอาสาสมัคร สวพ.91” พบว่าหลักพรหมวิหาร 4 คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา และ สังคหวัตถุ คือ ทาน ปิยวาจา อัตถจริยา และสมานัตตตา เป็นคุณธรรมที่มีอยู่ในอาสาสมัครที่ทำการศึกษาทุกคน นอกจากนั้นยังได้ทราบว่าการทำงานอาสาสมัคร แท้จริงแล้วคือประตูสู่การบรรลุธรรม เพราะเมื่อคนเราทำงานอาสาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการให้ทาน ทำบ่อย ๆ ซ้ำแล้วซ้ำอีก จะมีศีลขึ้นมาโดยอัตโนมัติ จากนั้นเพียงภาวนา คือ มีสมาธิ มีจิตใจที่ตั้งมั่นต่อการที่เราทำงาน จิตจึงเจริญขึ้นเข้าสู่กระแสของการบรรลุธรรมได้

ซึ่งตลอดเวลาสองปีที่เรียนในสาวิกาสิกขาลัย ช่วยทำให้เธอมองเห็นตัวเองชัดขึ้น เพราะเมื่อเกิดอะไรขึ้นจะกลับมามองข้างในตัวเองก่อน จากที่เคยมองออกไปข้างนอก ทำให้ได้เห็นตามที่พระพุทธองค์บอกไว้ว่า สรรพสิ่งในโลกนี้ไม่มีอะไรยั่งยืน ทุกอย่างเป็นเพียงการสืบต่อเป็นกระแสของเหตุปัจจัยเท่านั้น จึงได้นำสิ่งที่เรียนรู้ในห้องเรียนกลับมาใคร่ครวญกับชีวิตจริงในแต่ละวัน

โดยส่วนตัวแม้จะเป็นนิสิตร่วมชั้นกับเพื่อนๆ แต่ยังเรียนไม่จบปริญญาโทใบข้างนอกนั่น แต่ก็ต้องขอสารภาพว่า ได้เห็นเงาลางๆ ของปริญญาด้านใน หรือปริญญาใจ

สองปีกับการได้เข้ามาเป็นนักศึกษาสาวิกาสิกขาลัย ช่วยทำให้หัวใจได้ทำความสะอาดมากขึ้น

เพราะทุกวันจันทร์ถึงศุกร์ เราได้พอกพูนความโลภหรือความงก เพื่อให้ตัวเลขผลกำไรของบริษัทเพิ่มขึ้นตามแผนงานที่วางไว้

แต่การเรียนปริญญาโทพุทธศาสนา ทุกวันเสาร์และอาทิตย์มาตลอดสองปีที่ผ่านมา ช่วยขัดเกลาความโลภ ที่พอกพูนขึ้นจากการทำธุรกิจ ช่วยขัดเกลาความโกรธ ที่เป็นอุปนิสัยดั้งเดิมยาวนาน และช่วยยุติความหลง เพราะมีเพื่อนช่วยย้อนแย้ง

เรียกว่าได้คนคอยโขกกะโหลก เคาะเอาความคิด ความเชื่อผิดๆ ออกไปเสียบ้าง

การเรียนเพื่อปริญญาใบนอก จึงตอบโจทย์ปริญญาใบใน

เพราะมีเพื่อนๆ เป็นดั่งกัลยาณมิตร คือ ผู้ที่กล้าชี้ทาง เพื่อนที่กล้าตำหนิ เพื่อนที่กล้าสะท้อนมุมมองใหม่ๆ เพื่อให้เราได้ก้าวหน้า เพื่อนที่เป็นกลุ่มคนกลุ่มเล็กๆ ที่พร้อมจะมองกลับม

ข้างในที่ตัวเองก่อนใคร ทุกครั้งที่เกิดเรื่องระหว่างกันข้างนอก

จึงเป็นสังคมเพื่อนมหัศจรรย์ ที่หาไม่ได้นอกรั้วเสถียรธรรมสถาน

นี่แหละ...คือประโยชน์อันใหญ่หลวงจากการเรียนสาวิกาสิกขาลัย
 
***สนใจสมัครเรียนสาวิกาสิกขาลัย หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต ณ เสถียรธรรมสถาน ติดต่อ 08-0288-4931 และ www.sdsweb.org***