ลายเส้นศิลป์ในกีฬามวยไทย

โดย...อินทรชัย พาณิชกุล

เสียงปี่พาทย์บรรเลง... นักมวยร่างบึกบึนทั้งสองบนเวทีร่ายลีลาไหว้ครูงดงามอ่อนช้อย... โฆษกประกาศแนะนำตัว... ระฆังดังแก๊ง ...ต่างฝ่ายต่างก็โผเข้าหากันโรมรันพันตู... ออกอาวุธสารพัดหมัด เท้า เข่า ศอกอย่างหนักหน่วง ... เข้าเป้าแต่ละที สั่นสะท้านไปทั้งร่าง... พี่เลี้ยงที่มุมโก่งคอตะเบ็งเสียงสั่งการ...แฟนมวยตะโกนเชียร์เซ็งแซ่ลั่นสนาม

นี่คือเสน่ห์สุดแสนคลาสสิกของกีฬามวยไทยที่สัมผัสได้จากสังเวียนผ้าใบ

หลังจบการศึกษาระดับปริญญาโทจากคณะจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ทรงฤทธิ์ ดอกบัว จิตรกรหนุ่มรุ่นใหม่ ได้พยายามทดลองสร้างสรรค์ผลงานศิลปะหลายรูปแบบ แต่ที่ผ่านมาเขารู้สึกว่ายังไม่สามารถแสดงตัวตนที่แท้จริงผ่านศิลปะออกมาได้ และในปี 2554 นี้เอง ทรงฤทธิ์จึงได้ค้นพบแรงบันดาลใจสำคัญ ซึ่งเปิดประตูแห่งความสร้างสรรค์ ปลดปล่อยพลังการทำงานให้กับเขาได้อย่างเป็นอิสระ นั่นคือ มวยไทย

“กีฬามวยไทยเป็นศิลปะที่ครบเครื่อง มีการถ่ายทอดทักษะและความรู้ด้านการป้องกันตัวสืบต่อมาจากรุ่นสู่รุ่นเป็นเวลากว่าศตวรรษ มวยไทยผสมผสานประเพณีของไทยหลายๆ ด้านไว้ได้อย่างกลมกลืน ไม่ว่าจะดนตรี ศิลปะป้องกันตัว ความเชื่อเรื่องจิตวิญญาณ ความเคารพครูบาอาจารย์ ความเคารพร่างกายและจิตใจ รวมทั้งคุณธรรมประจำใจของนักมวย มวยไทยจึงไม่ใช่แค่เกมกีฬา แต่เป็นศิลปะที่งดงามสมบูรณ์แบบ”

นิทรรศการ “Complete = ครบเครื่อง” ผลงานจิตรกรรมที่ต้องการนำเสนอการเคลื่อนไหวของลายเส้น ซึ่งประกอบกันเป็นภาพที่แสดงท่วงท่าและสีหน้าอารมณ์ของนักกีฬามวยไทยโดยผ่านสายตาอันเฉียบคมของศิลปินในขณะบันทึกภาพการต่อสู้อันรุนแรงทรงพลังของนักมวยทั้งสองบนเวที จนกลายมาเป็นภาพเขียนทั้ง 20 ชิ้นนี้

“ในแง่ของเกมกีฬา มวยไทยเป็นกีฬาที่ต้องใช้อวัยวะหลากหลายส่วนของร่างกาย ทั้งสายตา หู รวมถึงหมัด เท้า เข่า ศอกในการต่อสู้ ทุกอย่างต้องสัมพันธ์กัน ความเคลื่อนไหวออกท่าทางบนเวทีมวยจึงแลดูสวยงามและเต็มไปด้วยพลัง ในแง่ของศิลปวัฒนธรรม ผมหลงรักเสียงดนตรีปี่พาทย์บรรเลง สร้างบรรยากาศเร่าร้อนระทึกใจให้สังเวียน ชอบประเพณีไหว้ครูของนักมวย มีความสุขที่ได้เห็นภาพครูมวยถอดมงคลที่สวมศีรษะนักมวย เป่ากระหม่อมให้พรแก่ลูกศิษย์ มันให้ความรู้สึกฮึกเหิม ปนๆ กับตื้นตันใจ

“ส่วนในแง่ของศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ทุกกระบวนท่าของมวยไทยล้วนมีชื่อท่าที่ไพเราะเพราะพริ้ง กินความหมายลึกซึ้ง อย่างเช่น หักงวงไอยรา จระเข้ฟาดหาง หนุมานถวายแหวน มอญยันหลัก อิเหนาแทงกริช บาทาลูกพักตร์ และอื่นๆ อีกมากมาย” ศิลปินเจ้าของผลงานกล่าว

ภาพแล้วภาพเล่าเผยให้เห็นถึงงานจิตรกรรมลายเส้นอันพลิ้วไหวไหลลื่นจากฝีมือการตวัดวาดเส้นสาย ลงน้ำหนักจากเครยองดำและเครยองสี สะท้อนความเคลื่อนไหวทุกท่วงท่าลีลาการออกอาวุธของนักมวยทั้งสองยามต่อสู้บนเวที ทั้งเหวี่ยงหมัด ยกการ์ด ตีเข่า ฟันศอก วาดลำแข้ง เตะ ถีบ ซึ่งให้ความรู้สึกรุนแรง หนักหน่วง ทว่างดงาม

“เมื่อผมทำงานชุดนี้ ผมรู้สึกสบายใจ และรู้สึกได้ถึงพลังและความอิสระที่ออกมาจากภายในของผมเอง คงไม่มีคำไหนที่จะมาอธิบายกีฬาชนิดนี้ได้เท่าคำว่า ‘ครบเครื่อง’ อีกแล้ว” ทรงฤทธิ์ ยืนยันหนักแน่น