posttoday

หมดปัญหาเรื่องฟัน การคิดค้นยางอกฟันทดแทนฟันแท้

18 สิงหาคม 2566

ฟันถือเป็นอวัยวะสำคัญที่น่าหนักใจทุกครั้งเมื่อเสียหายเพราะไม่เราอาจซ่อมแซมได้เอง การรักษาแต่ละครั้งจำเป็นต้องพึ่งพาทันตแพทย์ซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูงลิ่ว แต่ล่าสุดทุกอย่างอาจเปลี่ยนไป เมื่อมีการคิดค้น ยางอกฟันทดแทนฟันแท้ ขึ้นมา

เราทราบดีว่าฟันคืออวัยวะสำคัญในการใช้ชีวิต เราใช้งานฟันอยู่ทุกวันในการเคี้ยวและรับประทานอาหารเกือบทุกมื้อ นั่นทำให้เมื่อเกิดความเสียหายขึ้นกับฟันจึงเป็นเรื่องน่าปวดหัว ด้วยการซ่อมแซมความเสียหายที่เกิดขึ้น ไม่ใช่กระบวนการที่สามารถเกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติ

 

          จริงอยู่ในวัยเด็กเรามีฟันน้ำนมช่วยรองรับไว้ชั่วคราวถึงเกิดปัญหาก็ไม่จำเป็นต้องกังวล แต่เมื่อเวลาผ่านไปมนุษย์เริ่มเติบโตฟันน้ำนมจะหลุดออกทดแทนด้วยฟันแท้ นี่จึงถือเป็นจุดที่ต้องระมัดระวังเป็นอย่างยิ่ง เพราะหากเกิดการสึกกร่อน แตกร้าว หรือหลุดออก เราก็จะไม่มีฟันซี่นั้นไว้ใช้งานอีกต่อไป ถือเป็นเรื่องน่าเจ็บปวดประการหนึ่ง

 

          แต่ล่าสุดทุกอย่างจะเปลี่ยนไปเมื่อมีการคิดค้นแนวทางรักษาแบบใหม่ ยางอกฟันทดแทนฟันแท้ ขึ้นมา

 

หมดปัญหาเรื่องฟัน การคิดค้นยางอกฟันทดแทนฟันแท้

 

ยาที่ช่วยกระตุ้นการงอกฟันทดแทนฟันแท้

 

          ผลงานนี้เป็นของทีมวิจัยจาก Medical Research Institute Kitano Hospital กับการคิดค้นยาชนิดใหม่ที่มีคุณสมบัติกระตุ้นเนื้อเยื่อฟัน เพื่อกระตุ้นการงอกของฟันขึ้นมาทดแทนฟันแท้ที่หลุดหรือเกิดความเสียหาย และสามารถใช้งานในฐานะฟันซี่ใหม่ได้อย่างสมบูรณ์

 

          การซ่อมแซมฟันในปัจจุบันเกิดขึ้นหลังฟันน้ำนมหลุดงอกออกมาเป็นฟันแท้ จากนั้นเมื่อเกิดความเสียหายเราก็หมดทางรักษา ทำได้เพียงซ่อมแซมอย่างการใช้รากฟันเทียมหรือฟันปลอมมาใส่แทน แตกต่างจากสัตว์ชนิดอื่น เช่น ฉลาม หรือ จระเข้ ที่สามารถงอกฟันได้ชั่วชีวิต

 

          อันที่จริงคุณสมบัติแบบเดียวกับสัตว์ที่งอกฟันใหม่นั้นเราก็สมควรจะทำได้ เนื่องจากขากรรไกรของมนุษย์มีเนื้อเยื่อรองรับการงอกสำหรับฟันชุดที่สาม นี่จึงเป็นเหตุผลนำไปสู่การค้นหาแนวทางปลูกฟันชุดใหม่แก่มนุษย์ ซึ่งจะถือเป็นการพลิกหน้าประวัติศาสตร์วงการทันตกรรมและการแพทย์โดยสิ้นเชิง

 

          หลังการค้นพบว่าโปรตีนชนิดหนึ่งในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอย่าง USAG-1 มีคุณสมบัติยับยั้งการเจริญเติบโตของฟัน ทำการปิดกั้นการส่งสัญญาณไปหาโปรตีนชนิดอื่นซึ่งกระตุ้นการเจริญเติบโตของกระดูก ดังนั้นหากสามารถระงับการทำงานของโปรตีนชนิดนี้ได้ ก็น่าจะกระตุ้นการงอกของฟันกลับมาเช่นกัน

 

          ด้วยเหตุนี้จึงเริ่มมีการทดลองในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในกลุ่ม หนู และ พังพอน ก็สามารถกระตุ้นให้ฟันของสัตว์ทดลองงอกกลับมาได้ โดยมีหน้าตาใกล้เคียงกับสัตว์ซี่อื่นที่สัตว์ชนิดนั้นมีอยู่ การประสบความสำเร็จในครั้งนี้ทำให้พวกเขากำลังจะเริ่มการทดลองทางคลินิกกับมนุษย์ภายในเดือน กรกฎาคม ปี 2024

 

          นั่นทำให้อีกไม่ช้าเราอาจสามารถงอกฟันใหม่ขึ้นมาทดแทนฟันซี่ที่เสียไปก็เป็นได้

 

หมดปัญหาเรื่องฟัน การคิดค้นยางอกฟันทดแทนฟันแท้

 

ยากระตุ้นการงอกของฟัน อีกมิติแห่งวงการทันตกรรม

 

          เมื่อพูดถึงปัญหาในแวดวงทันตกรรมเราย่อมนึกถึง ฟันผุ เป็นอันดับแรก หนึ่งในสาเหตุหลักของความเสียหายที่นำไปสู่การสูญเสียฟันเป็นอันดับต้นๆ แม้การแก้ไขอาจทำได้ยากแต่มีวิธีป้องกันอยู่ทั่วไป ตั้งแต่การแปรงฟัน ใช้ไหมขัดฟัน ไปจนน้ำยาบ้วนปาก บางท่านจึงอาจไม่รู้สึกถึงความจำเป็นของยากระตุ้นการงอกฟันมากนัก

 

          แต่เราต่างทราบดีว่าการการสูญเสียฟันอาจไม่ได้เกิดจากปัญหาสุขภาพช่องปากเพียงอย่างเดียว

 

          นอกจากอาการฟันผุที่อาจสร้างความเสียหายจนต้องถอนฟันซี่นั้นทิ้งแล้ว โอกาสในการสูญเสียฟันยังสามารถเกิดขึ้นได้ด้วยเหตุผลมากมาย ตั้งแต่การได้รับการกระทบกระเทือนจากภายนอก ทั้งจากอุบัติเหตุหรือการถูกประทุษร้ายก็อาจทำให้เกิดความเสียหายต่อฟันได้เช่นกัน

 

          อีกหนึ่งกรณีที่เป็นปัญหาไม่แพ้กันคือการสูญเสียฟันในกลุ่มผู้สูงอายุ เมื่อผ่านการใช้งานเป็นเวลานานจะทำให้เกิดการสึกกร่อนหรือเหงือกร่นนำไปสู่การสูญเสียฟัน สิ่งนี้สร้างปัญหาให้แก่กลุ่มผู้สูงอายุทำให้ไม่สามารถรับประทานอาหาร, พูดคุย, เข้าสังคม หรือใช้ชีวิตดังเดิมได้สะดวก จนอาจส่งผลกระทบทั้งต่อสุขภาพกายและจิตไปพร้อมกัน

 

          นอกจากนี้ยังอาจมีโรคเฉพาะบางประเภท เช่น Anodontia โรคทางพันธุกรรมที่ทำให้เกิดความผิดปกติต่อร่างกาย ส่งผลให้ผู้ป่วยไม่สามารถงอกฟันขึ้นมาได้ นำไปสู่ภาวะฟันไม่พัฒนาทั้งในส่วนของฟันน้ำนมและฟันแท้ สามารถเกิดขึ้นได้บางส่วนไปจนทั่วทั้งร่างกาย ซึ่งจะส่งผลต่อการใช้ชีวิตอย่างร้ายแรง

 

          จริงอยู่อาการเหล่านี้สามารถทำการซ่อมแซมด้วยรากฟันเทียม หรือติดตั้งฟันปลอมเพื่อใช้ทดแทนฟันซี่เดิม ช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตตามปกติได้อีกครั้ง แต่เราทราบดีว่ากรรมวิธีติดตั้งรากฟันเทียมและฟันปลอม นอกจากยุ่งยากยังมีค่าใช้จ่ายสูงมาก โดยเฉพาะกับผู้ป่วยโรค Anodontia ที่อาจไม่สามารถรองรับค่าใช้จ่ายฟันปลอมในส่วนนี้

 

          นั่นทำให้การคิดค้นยางอกฟันทดแทนทวีความสำคัญ นอกจากช่วยให้ฟันสามารถงอกกลับมาทดแทนฟันซี่เดิมที่เสียไป ยังอาจเป็นตัวเลือกใหม่ทางทันตกรรมที่ใช้งานง่ายและมีราคาไม่แพง เพราะเราไม่จำเป็นต้องพึ่งพาหรือใช้งานวัสดุจากภายนอก เพียงอาศัยการกระตุ้นเซลล์ในช่องปากให้งอกฟันกลับมาอีกครั้ง

 

          นี่จึงอาจเป็นตัวเลือกใหม่ทางทันตกรรมที่ช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตให้คนได้อีกมาก

 

 

 

          จริงอยู่ตัวยานี้อาจเริ่มการทดลองทางคลินิกถือว่าใกล้ความจริงไปอีกขั้น แต่การงอกฟันขึ้นใหม่ยังมีคำถามและข้อสงสัยอีกหลายด้าน คงต้องรอดูต่อไปว่ายางอกฟันชนิดนี้จะมีประสิทธิภาพใช้งานจริงได้แค่ไหน และจะนำไปสู่การเกิดผลข้างเคียงใดเพิ่มเติมหรือไม่

 

          แต่ในอนาคตหากยาตัวนี้ประสบผลสำเร็จ อาจทำให้การใช้รากฟันเทียมหรือฟันปลอมเป็นเรื่องล้าหลังก็เป็นได้

 

 

ที่มา

https://www.smileseasons.com/denture/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24168-anodontia

https://newatlas.com/medical/humans-grow-new-teeth-drug-trial/

https://interestingengineering.com/science/tooth-regrowth-treatment-human-trials