ศาลญี่ปุ่นพิพากษาว่าการห้ามการแต่งงานของคนเพศเดียวกันขัดรัฐธรรมนูญ

คำตัดสินของศาลแขวงนาโกย่า ถือเป็นครั้งที่สองที่ระบุว่าการห้ามการแต่งงานของเพศเดียวกันไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญ จากสี่กรณีในช่วงสองปีที่ผ่านมา และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มแรงกดดันให้เปลี่ยนกฎหมายในประเทศที่รัฐธรรมนูญระบุว่า การแต่งงานคือระหว่างชายและหญิงเท่านั้น

“คำตัดสินนี้ช่วยให้เราพ้นจากความเจ็บปวดจากคำตัดสินปีที่แล้วที่ระบุว่าคำสั่งห้ามนั้นไม่มีผลอะไร และความเจ็บปวดจากสิ่งที่รัฐบาลยังคงพูดอยู่” โยโกะ มิซูทานิ หัวหน้าทนายความกล่าวกับนักข่าวและผู้สนับสนุนนอกศาล

เธออ้างถึงคำตัดสินในโอซาก้าเมื่อปีที่แล้วว่าการห้ามไม่เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ

แต่ต่อมา ศาลโตเกียวสนับสนุนคำสั่งห้ามการแต่งงานของเพศเดียวกัน โดยกล่าวว่าการขาดการคุ้มครองทางกฎหมายสำหรับครอบครัวเพศเดียวกันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนของพวกเขา

คำตัดสินของวันอังคารได้รับการต้อนรับด้วยเสียงเชียร์จากนักเคลื่อนไหวและผู้สนับสนุนที่โบกธงสีรุ้งนอกศาล

แม้ว่าผลสำรวจความคิดเห็นระบุว่าประชาชนประมาณ 70% สนับสนุนการแต่งงานของเพศเดียวกัน แต่พรรคเสรีนิยมประชาธิปไตย หรือ LDP ของนายกรัฐมนตรีฟูมิโอะ คิชิดะ ซึ่งเป็นพรรคอนุรักษ์นิยมกลับคัดค้าน

เมื่อเดือน ก.พ. คิชิดะไล่ผู้ช่วยที่จุดชนวนความไม่พอใจด้วยการบอกว่าผู้คนจะหนีออกจากญี่ปุ่นหากอนุญาตให้เพศเดียวกันแต่งงานได้ แต่นายกรัฐมนตรียังคงไม่ผูกมัดตัวเองในเรื่องนี้ และกล่าวว่าการหารือต้องดำเนินไปอย่าง "ระมัดระวัง"

อย่างไรก็ตาม เทศบาลญี่ปุ่นมากกว่า 300 แห่งซึ่งครอบคลุมประชากรประมาณ 65% อนุญาตให้คู่รักเพศเดียวกันทำข้อตกลงการเป็นหุ้นส่วนชีวิตกันได้ แต่สิทธิ์มีขอบเขตจำกัด หุ้นส่วนชีวิตจะไม่สามารถสืบทอดทรัพย์สินของกันและกัน หรือมีสิทธิ์เป็นผู้ปกครองในบุตรหลานของกันและกัน รวมถึงไม่ได้รับสิทธิ์ประกันการเข้าโรงพยาบาล

มิซูทานิ กล่าวว่าในการพิจารณาคดี ศาลได้ตั้งข้อสังเกตว่าข้อตกลงการเป็นหุ้นส่วนชีวิตดังกล่าวยังไม่เพียงพอ ซึ่งเธอถือเป็นสัญญาณที่ดี และเสริมว่าเธอรู้สึกว่าศาลตระหนักดีว่ามีความแตกต่างกันเล็กน้อยระหว่างคู่รักเพศเดียวกันและคู่รักอื่นๆ

หัวหน้าเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ฮิโรกาสุ มัตซูโน กล่าวในการแถลงข่าวว่ารัฐบาลไม่เชื่อว่าประมวลกฎหมายแพ่งและกฎหมายการแต่งงานนั้นขัดต่อรัฐธรรมนูญ

“สำหรับประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการแต่งงานของเพศเดียวกัน เราเชื่อว่าเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องให้ความสนใจกับความคิดเห็นของทุกภาคส่วนอย่างใกล้ชิด”

แม้ว่าโดยทั่วไปแล้ว ประเทศที่มีเศรษฐกิจที่ใหญ่เป็นอันดับสามของโลกอย่างญี่ปุ่น จะถือว่าค่อนข้างเสรี แต่ชุมชน LGBT กลับไม่โดดเด่นเพราะทัศนคติแบบอนุรักษ์นิยม ขณะที่ไต้หวันกลายเป็นที่แรกในเอเชียที่ออกกฎหมายให้การแต่งงานระหว่างเพศเดียวกันในปี 2562 ขณะที่ในญี่ปุ่น จะต้องผ่านกฎหมายใหม่ก่อนการแต่งงานเพศเดียวกันจะเกิดขึ้นจริง

รัฐบาลให้คำมั่นว่าจะผ่านกฎหมายส่งเสริม "ความเข้าใจ" ของกลุ่ม LGBT ก่อนที่จะจัดการประชุม G7 ที่เพิ่งผ่านมาในเดือนนี้ แต่ฝ่ายค้านจากกลุ่มอนุรักษนิยมกลับเลื่อนเวลาออกไปอีก จึงมีการส่งร่างกฎหมายฉบับแก้ไขไปยังรัฐสภาในวันก่อนที่การประชุมสุดยอดจะเริ่มต้นขึ้นเท่านั้น

โดยร่างกฎหมายฉบับแรกระบุว่าการเลือกปฏิบัติบนพื้นฐานของรสนิยมทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศไม่ควร "ยอมรับได้" แต่เปลี่ยนเป็น "ไม่ควรมีการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม" ซึ่งเป็นถ้อยคำที่นักวิจารณ์กล่าวว่ายังคลุมเครือ

ญี่ปุ่นได้รับแรงกดดันมากขึ้นในการเปลี่ยนแปลง ทั้งจากสมาชิก G7 ชาติอื่นๆ และจากนักล็อบบี้ทางเศรษฐกิจ โดยธุรกิจต่างๆ โต้แย้งว่าจำเป็นต้องมีความหลากหลายมากขึ้นสำหรับความสามารถในการแข่งขันระหว่างประเทศ