ฟื้นเส้นทางการค้า R3B จากแม่สายเข้ารัฐฉาน

โดย...ชินภัทร์ ไชยมล

นอกจากเส้นทาง R3A จากจีนผ่านแขวงหลวงน้ำทา ประเทศลาว และเข้าไทยผ่านสะพานข้ามแม่น้ำโขง อ.เชียงของ จ.เชียงราย ซึ่งถือเป็นด้านตะวันออกของสามเหลี่ยมทองคำแล้ว ในอนาคตอันใกล้นี้ เส้นทาง R3B จากจีนเข้าพม่าด้านเมืองลา ผ่านเชียงตุง และเข้าไทยทางด้านด่านแม่สาย อ.แม่สาย จ.เชียงราย จะยิ่งทำให้สามเหลี่ยมทองคำเป็นยุทธศาสตร์ทางเศรษฐกิจที่สำคัญ

สำหรับชายแดนแม่สาย-ท่าขี้เหล็ก ซึ่งเป็นเส้นทางเชื่อมต่อไปถึงด่านพรมแดนเมืองลา ในรัฐฉานประเทศพม่า หลังการเปิดใช้อาเซียนไฮเวย์ เส้นทาง R3B จากจีนผ่านเมืองลา เข้ามายังเชียงตุง แล้วเข้าไทยทางด่านแม่สาย ช่วงปี 2552-2554 แต่หลังจากนั้นในช่วงปลายปี 2554 เป็นต้นมา ทางการจีนก็มีคำสั่งปิดด่าน เนื่องจากชาวจีนจำนวนมากหลั่งไหลเข้ามาเล่นการพนันในกาสิโนเมืองลา ซึ่งส่งผลเสียต่อจีน ขณะที่การขนส่งสินค้าด้วยเส้นทางนี้ไม่ได้รับความนิยมมากนัก เนื่องจากเส้นทางในเขตพม่านั้นเล็กและแคบ การขนส่งสินค้าทางเรือจากเมืองจิ่งหงหรือเชียงรุ้ง ตรงเข้ามายังท่าเรือน้ำลึกที่ อ.เชียงแสน จ.เชียงราย สะดวกมากกว่า ส่งผลให้เส้นทางที่คาดหวังว่าจะเป็นเส้นทางการค้าเชื่อมรัฐฉานของพม่าเข้ากับไทยและจีนต้องหยุดชะงักไป

อย่างไรก็ตาม หลายภาคส่วนต่างพยายามที่จะพัฒนาเส้นทางการค้าสายนี้ให้เกิดขึ้นให้ได้ ภายใต้ความพยายามจากทุกภาคส่วน ทั้งจากฝ่ายไทย และฝ่ายพม่า นั่นคือ เส้นทางถนนเชื่อมจากจังหวัดเชียงตุง ไปยังเมืองตองจี เมืองหลวงของรัฐฉาน ซึ่งความพยายามในการผลักดัน เพื่อต้องการพัฒนาเส้นทางสายนี้ ให้เป็นเส้นทาง ทั้งเพื่อการขนส่งสินค้า และการท่องเที่ยว ในอนาคต โดยถนนสายเชียงตุง-เมืองตองยี จึงเป็นถนนสายยุทธศาสตร์ที่สำคัญอีกเส้นหนึ่ง

บูรณ์ อินธิรัตน์ อัครราชทูตที่ปรึกษา (ฝ่ายการพาณิชย์) ประจำพม่า นั้นสนับสนุนเรื่องนี้อย่างยิ่ง โดยเห็นว่า หากมีความร่วมมือระหว่างไทยและพม่าในเรื่องการพัฒนาเส้นทางคมนาคม โดยเฉพาะทางบกในเขตรัฐฉาน ก็จะทำให้มูลค่าการค้ามีมากขึ้นได้อีก และเป็นประโยชน์ต่อประเทศไทย เพราะเป็นผู้ค้ารายใหญ่ของพม่า

ด้าน ผกามาศ เวียร์รา รองประธานหอการค้า จ.เชียงราย นักธุรกิจชายแดนรายใหญ่ใน อ.แม่สาย ก็เห็นพ้องว่า ปัจจุบันเส้นทาง R3B แม่สาย-ท่าขี้เหล็ก-เชียงตุง-เมืองลา ยังไม่สามารถวกไปทางเมืองตองจีได้สะดวก ซึ่งจะทำให้ไทยเสียโอกาส สินค้าจีนอาจครองตลาดในรัฐฉานได้แทนสินค้าไทยในที่สุด

ภาพเปิด ด่านชายแดนจีน-เมืองลา ที่ปิดมาตั้งแต่ปี 2554

เส้นทางในเขตพม่า ซึ่งแคบ ไม่สะดวกต่อการเดินรถสินค้าขนาดใหญ่