คีร์กีซสถาน

จากเรื่องทะเลาะกันเล็กๆ น้อยของวัยรุ่นในตลาดลุกลามกลายเป็นการเข่นฆ่า ไล่ฟันกันระหว่าง 2 เชื้อชาติ จนชาวคีร์กีซเชื้อสายอุซเบกต้องพากันอพยพกันกว่า 1 แสนคน หลบหนี

โดย...ธนพล ไชยภาษี

จากเรื่องทะเลาะกันเล็กๆ น้อยของวัยรุ่นในตลาดลุกลามกลายเป็นการเข่นฆ่า ไล่ฟันกันระหว่าง 2 เชื้อชาติ จนชาวคีร์กีซเชื้อสายอุซเบกต้องพากันอพยพกันกว่า 1 แสนคน หลบหนีตายเข้าไปในอุซเบกิสถานที่อยู่ติดกันแล้ว

ย้อนกลับไปเมื่อเดือน เม.ย. อดีตประธานาธิบดี คูร์มันเบค บาคิเยฟ ถูกฝ่ายค้านลุกฮือนำพามวลชนบุกล้มอำนาจรัฐบาลจนตัวประธานาธิบดีหนีตายออกไปนอกประเทศ แต่ไม่ได้ไปมอนเตเนโกร

ย้อนกลับไปในปูมหลังของคีร์กีซสถาน ประเทศนี้เป็นส่วนหนึ่งของอดีตสหภาพโซเวียตมาก่อนที่โซเวียตจะล่มสลายไปเมื่อปี 1990 และแตกออกเป็นหลายประเทศๆ ย่อยออกมา หนึ่งในนั้นก็คือคีร์กีซสถาน

ประเทศนี้อยู่ตรงเอเชียกลางพอดีครับ ว่ากันว่าชัยภูมิดีที่สุดสำหรับภูมิภาคนี้ตอนใต้ติดกับอัฟกานิสถาน มีส่วนจรดจีนทางตะวันออกด้วย ประชากร 80% เป็นชาวคีร์กีซนับถือศาสนาอิสลาม ที่เหลือเป็นชาวอุซเบก ซึ่งมีประเทศอุซเบกิสถานเป็นเพื่อนบ้านชายแดนติดกัน

รัสเซียและสหรัฐต่างก็พยายามที่จะเข้ามามีอิทธิพลในประเทศนี้ อย่างรัสเซียนั้นมองว่าคีร์กีซสถานเป็นลูกหม้อเดิม ส่วนสหรัฐก็เห็นว่าเป็นชัยภูมิเหมาะสำหรับส่งกองกำลังเข้าไปในอัฟกานิสถาน และอาจจะมีความต้องการอื่นแอบแฝง เพราะคีร์กีซสถานมีชายแดนติดอยู่กับจีนและอยู่ใกล้รัสเซีย

ทั้งรัสเซียและสหรัฐจึงมีฐานทัพอยู่ในคีร์กีซสถานทั้งคู่ ว่ากันว่า ที่ประธานาธิบดี บาคิเยฟ ถูกคว่ำ ก็เพราะรัสเซียไม่พอใจนายบาคิเยฟอย่างที่สุด เพราะก่อนหน้านั้น นายบาคิเยฟ ไปหลอกเอาเงินสนับสนุนจากรัสเซียมา 2,000 ล้านเหรียญสหรัฐ บอกว่าจะปิดฐานทัพสหรัฐในเมืองมานัส แต่หลังจากนั้นก็กลับคำให้อยู่ต่อ เพราะว่าสหรัฐให้เงินค่าเช่าเพิ่มมหาศาล
ต้องเข้าใจว่ารัสเซียไม่สบายใจแน่นอน หากสหรัฐจะมีกองกำลังต่อไปในดินแดนลูกน้องเก่าเช่นนี้ จึงไม่แปลกที่หลายฝ่ายจะมองว่ารัสเซียนั่นแหละที่อยู่เบื้องหลังการโค่นล้มอำนาจนายบาคิเยฟ

แต่ไปๆ มาๆ ตัวนายบาคิเยฟและบรรดาพวกพ้องและกลุ่มผู้สนับสนุนไม่ยอมแพ้ และเชื่อว่ากลุ่มคนเหล่านี้เองที่คอยยุแยงให้เกิดความแตกแยกทางเชื้อชาติ เพื่อบั่นทอนเสถียรภาพของรัฐบาลคีร์กีซสถานชุดปัจจุบัน จากเหตุกลุ่มวัยรุ่นทะเลาะกันที่ตลาด

เหตุการณ์ลุกลามอย่างผิดปกติไปถึงคนระดับชาวบ้านพ่อค้า และอยู่ๆ ก็ลุกลามกลายเป็นว่าคนคีร์กีซลุกมาไล่ฆ่าชาวอุซเบกที่เมืองออซ ซึ่งอยู่ทางตอนใต้ของประเทศ และเป็นฐานเสียงสำคัญของกลุ่มผู้สนับสนุนบาคิเยฟ

หนำซ้ำยังมีรายงานว่ามีกลุ่มคนคอยสังหารทั้งคนคีร์กีซและคนอุซเบก เพื่อปลุกเร้าให้เหตุการณ์รุนแรงมากขึ้น เหมือนกับชายชุดดำที่เคยป้วนเปี้ยนแถวราชประสงค์ และสี่แยกคอกวัวนั่นแหละ

ต้องติดตามกันต่อไปว่าสถานการณ์ในคีร์กีซสถานจะลงเอยแบบไหน จะเข้าสู่การปรองดองแบบไทยหรือเปล่า

เพราะไม่รู้จะเรียกว่า ไทยแลนด์โมเดล หรือคีร์กีซสถานโมเดลดี