คานอำนาจ

วัฒนธรรมแห่งการอยู่รอดประการหนึ่ง

โดย..ธนพล ไชยภาษี

และมีความสำคัญอย่างยิ่งของสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) ก็คือการคานอำนาจของมหาอำนาจที่เข้ามาขยายอิทธิพลในภูมิภาคนี้ครับ

อาเซียนมีความน่าสนใจอยู่ประการหนึ่ง คือ เป็นดินแดนที่ดึงดูดมหาอำนาจมาตั้งแต่สมัยล่าอาณานิคมโน่นครับ เพราะดินแดนแถบนี้มีความหลากหลายของทรัพยากรอันสมบูรณ์ยิ่ง ในขณะที่การปกครองยังกลับล้าหลังชาติมหาอำนาจ จึงไม่แปลกที่หลายชาติในอาเซียนล้วนแต่เคยตกเป็นเมืองขึ้นของชาติตะวันตกมาทั้งนั้น

มาถึงยุคสงครามเย็น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นอีกหนึ่งของศูนย์กลางแห่งความแตกต่างทางการเมือง ที่ทั้งสหภาพโซเวียตและสหรัฐ ในช่วงนั้นหลายชาติอาเซียนได้ผลประโยชน์ทางสหภาพโซเวียตและสหรัฐเพียบ เพื่อแลกกับการที่ว่าจะอยู่ฝ่ายใด

มาถึงในวันนี้ อาเซียนก็กำลังกลายเป็นดินแดนที่เสี่ยงต่อการปะทะของมหาอำนาจยุคใหม่ คือ จีนและสหรัฐ ต่อกรณีข้อพิพาทในทะเลจีนใต้

ถ้าลองไปมองดูแผนที่ให้ดีจะเห็นชัดครับว่า หมู่เกาะพาราเซลและหมู่เกาะสแปรตลีย์นั้น อยู่ค่อนมาทางเวียดนามและฟิลิปปินส์ มากกว่าที่จีนจะมาอ้างสิทธิได้

แต่ด้วยความเป็นมหาอำนาจในเอเชีย และเป็นลักษณะเฉพาะของจีนที่มักจะแสดงความก้าวร้าวออกมาต่อเพื่อนบ้าน จีนจึงลากเส้นเข้ามาอ้างสิทธิเหนือหมู่เกาะทั้งสองแห่ง แบบว่าถ้าใครเห็นก็แทบจะไม่เชื่อละครับ

แต่ต้องยอมรับว่า อาเซียนเองก็ทำอะไรไม่ถูก เพราะวันนี้อาเซียนกับจีน ค้าขายกันมือเป็นระวิง ไหนจีนจะมีโครงการสร้างรถไฟความเร็วสูงลงมาเชื่อมอาเซียนอีก

ถือเป็นงานหนักของอาเซียนครับ ที่จะต้องคานอำนาจจีนได้อย่างไร และก็ถือเป็นความฉลาดที่จะต้องดึงมหาอำนาจเจ้าอิทธิพลเดิมในแถบนี้อย่างสหรัฐออกมาช่วยกันคานไม่ให้จีนก้าวร้าวเกินไป

อย่าลืมครับว่า สหรัฐมีฐานทัพเรืออยู่ในน่านน้ำเอเชียแปซิฟิก เป็นจุดคุมพื้นที่ได้ทั้งหมด และก็อยู่ในน่านน้ำของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทั่วไปหมด โดยเฉพาะที่ฟิลิปปินส์และไทย

นั่นไงครับ จีนจะมาทำตัวซ่าอะไร ก็ยังมีสหรัฐคอยคุมเชิงอยู่ สหรัฐออกมาป่าวประกาศหลายครั้งหลายหนว่าสนับสนุนอาเซียนอย่างเต็มที่

ส่วนอาเซียนก็เอาตัวรอดไปได้อย่างเคย เศรษฐกิจกับจีนก็เดินหน้าไป ส่วนเรื่องปัญหาการเมืองก็ให้สหรัฐคอยดูแลให้ ไม่ให้จีนข่มขู่กันมากนัก

ถือเป็นคุณสมบัติเฉพาะของอาเซียนครับกับงานคานอำนาจมหาอำนาจเช่นนี้ เพราะตามประวัติศาสตร์อาเซียนอยู่รอดมาได้ด้วยการให้ยักษ์ชนกัน และเราก็มีแต่ได้ครับ