จุฬาฯ ปล่อยหนังสั้น "เปิดมุมมองใหม่ชายแดนใต้ จากคนในพื้นที่"

ปัญหาความขัดแย้ง ความไม่สงบชายแดนใต้ และความรุนแรงในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้เป็นเรื่องที่ซับซ้อนและยาวนาน ในหลายครั้ง ภาพที่สื่อนำเสนออาจเน้นไปที่เหตุการณ์รุนแรง จนมุมมองของผู้คนในพื้นที่จริงๆ ถูกบดบัง 

 

แต่จะเกิดอะไรขึ้น หากเราลองเล่าเรื่องนี้ในมุมที่ต่างออกไป? มุมที่ก้าวข้ามตัวตน อัตลักษณ์ หรือความเชื่อ เพื่อมองเห็นกันในฐานะ 'มนุษย์' คนหนึ่ง

 

นี่คือจุดเริ่มต้นของความร่วมมือที่น่าสนใจระหว่าง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ในการนำเอางานวิจัยเชิงลึกมาพัฒนาเป็น 'นวัตกรรมสื่อ' ที่หวังจะสร้างความเข้าใจและนำไปสู่ สังคมไทยไร้ความรุนแรง 

 

ผ่านการเล่าเรื่องในอีกมิติ และผลลัพธ์ที่จับต้องได้จากความร่วมมือนี้ก็คือ ภาพยนตร์สั้นชื่อ "เรื่องของเรา" ผลงานที่มาจากงานวิจัย ในโอกาสครบรอบ 60 ปีของคณะนิเทศศาสตร์ จุฬาฯ

 

จากงานวิจัยสู่ภาพยนตร์: มองปัญหาชายแดนใต้ให้ 'ข้ามพ้นตัวตน'

 

เบื้องหลังภาพยนตร์ "เรื่องของเรา" ไม่ใช่แค่การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ แต่มาจากรากฐานทางวิชาการที่แข็งแกร่ง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาฯ ได้รับทุนสนับสนุนการวิจัยจาก วช. ภายใต้แผนยุทธศาสตร์ "สังคมไทยไร้ความรุนแรง"

 

โดยมีเป้าหมายชัดเจนคือการสร้างองค์ความรู้และเสนอมุมมองใหม่ๆ ที่จะช่วยให้สังคมเข้าใจปัญหาความขัดแย้งและเหตุการณ์ชายแดนใต้ได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

 

รศ.ดร.ปรีดา อัครจันทโชติ คณบดีคณะนิเทศศาสตร์ จุฬาฯ อธิบายว่า งานวิจัยนี้ได้พัฒนามาเป็น นวัตกรรมสื่อทางสังคม คือภาพยนตร์ที่เล่าเรื่องความขัดแย้งจากมุมของผู้คนในพื้นที่ชายแดนใต้จริงๆ ที่มักถูกเสียงของเหตุการณ์รุนแรงกลบไป

 

"ภาพยนตร์เรื่องนี้สะท้อนปัญหาอื่น ๆ ในพื้นที่ที่ถูกบดบังจากความไม่สงบชายแดนใต้ เช่น การสูญเสียคนที่รักของครอบครัว การศึกษาของเด็ก ๆ ปัญหาการทำมาหากินที่ยากลำบาก ซึ่งเป็นเรื่องราวของ 'คน' ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่จริงๆ" 

 

สิ่งที่ทำให้ภาพยนตร์ "เรื่องของเรา" แตกต่าง คือการใช้แนวคิดหลักของงานวิจัยที่เรียกว่า "การเล่าเรื่องที่ข้ามพ้นตัวตน" (Self-transcendental narrative) ในการมองปัญหาชายแดนใต้

 

ผศ.ดร.ธีรดา จงกลรัตนาภรณ์ หัวหน้าโครงการวิจัย อธิบายเพิ่มเติมว่า แนวคิดนี้เน้นการสร้างความเข้าใจและเห็นอกเห็นใจกันในระดับพื้นฐานของความเป็นมนุษย์

 

โดยคณะวิจัยได้ลงพื้นที่จริง พูดคุย สัมภาษณ์เชิงลึก และทำกิจกรรมเพื่อดึงเอาเรื่องราว ความคิด ความเชื่อจากคนในพื้นที่ชายแดนใต้หลากหลายกลุ่ม มาสังเคราะห์เป็นแก่นเรื่อง

 

"เราให้คนในพื้นที่เล่าเหตุการณ์จากประสบการณ์ของตนเอง แล้วนำมาเรียงร้อย ถ่ายทอดให้ผู้ชมได้เห็นเหตุการณ์ชายแดนใต้เดียวกันจากมุมของคนหลากหลายคนที่เกี่ยวพันกัน ซึ่งถูกพัฒนาสร้างสรรค์เป็นบทภาพยนตร์แนว Omnibus Film ที่รวบรวมเรื่องสั้น ๆ ที่แตกต่างกันไว้ในเรื่องเดียวกัน" 

 

 

พลังของสื่อวิจัย สู่การสร้างสันติภาพที่ยั่งยืนในชายแดนใต้

 

ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ย้ำถึงความสำคัญของการสนับสนุนโครงการวิจัยเช่นนี้ ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายของ วช. ในการขับเคลื่อนสังคมไทยให้เป็นสังคมไร้ความรุนแรง

 

โดยเฉพาะการแก้ปัญหาในพื้นที่ชายแดนใต้ "ภาพยนตร์ 'เรื่องของเรา' นับเป็น นวัตกรรมทางสังคม ที่เชื่อมโยงองค์ความรู้ความเข้าใจของผู้คน ถ่ายทอดประสบการณ์ และความรู้สึกของผู้ที่อยู่ในพื้นที่ชายแดนใต้

 

ผ่านสื่อสร้างสรรค์ที่เข้าถึงง่ายและมีพลังในการสื่อสาร เพื่อนำสู่การเปลี่ยนแปลงในเชิงบวก ดร.วิภารัตน์ กล่าว พร้อมแสดงความหวังว่าผลงานนี้จะเป็นแรงสนับสนุนสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาสังคมไทยอย่างยั่งยืน

 

รศ.ดร.ปรีดา มองว่า ภาพยนตร์เรื่องนี้คือ "หลักฐานเชิงประจักษ์ของพลังทางวิชาการสู่ภาพยนตร์ที่สามารถต่อยอดสู่การเปลี่ยนแปลงสังคมอย่างเป็นรูปธรรม"

 

และหวังว่าจะเป็นนวัตกรรมสื่อที่สามารถสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้ชม "ร่วมกันมองปัญหาความขัดแย้งจากเหตุการณ์ชายแดนใต้แบบไม่แบ่งแยกเป็นฝักฝ่าย กระตุ้นให้สังคมร่วมกันผลักดันให้เกิดการแปรเปลี่ยนความขัดแย้งเป็นสันติภาพ"

 

 

ท้ายที่สุด ผศ.ดร.ธีรดา กล่าวทิ้งท้ายถึงความตั้งใจของภาพยนตร์เรื่องนี้ว่า "มุ่งหวังจะสร้างแรงบันดาลใจในการสร้างสันติภาพในพื้นที่ชายแดนใต้ ในแนวทางที่ละทิ้งตัวตนของทุกฝ่ายและร่วมกันมุ่งสู่จุดหมายเดียวกันคือสันติภาพ"

 

"ภาพยนตร์จะช่วยทำหน้าที่เป็นเครื่องมือสร้างแรงกระเพื่อมทางสังคม ชวนให้ผู้ชมมองปัญหาจากความไม่สงบชายแดนใต้ในฐานะผู้มีส่วนร่วม พร้อมรับฟัง แก้ไขและร่วมกันสร้างสันติภาพอย่างแท้จริง"

 

ภาพยนตร์ "เรื่องของเรา" จึงไม่ใช่แค่ภาพยนตร์ทั่วไป แต่คือนวัตกรรมทางสังคมที่มาจากงานวิจัยเชิงลึก เป็นสะพานเชื่อมความเข้าใจ และเปิดมุมมองใหม่ๆ ต่อปัญหาชายแดนใต้ หวังให้ทุกคนได้ร่วมกันเดินทางสู่สันติภาพอย่างยั่งยืน